Rode Kruis Belgie
Wereldrampenrapport 2008 van het Rode Kruis
De plaats van HIV/AIDS in het wereldwijde rampenperspectief
Het jaarlijkse Wereldrampenrapport van het Rode Kruis behandelt dit
jaar de problematiek van HIV en AIDS. Uit het rapport blijkt dat
rampen en oorlog de besmetting met HIV of AIDS verder verspreiden, de
resistentie van het virus verhogen en de dodentol onder de
AIDS-patiënten nog verder doen toenemen.
Problematische situatie
De HIV/AIDS-situatie is wereldwijd problematisch : elke dag opnieuw
worden ongeveer 7.000 mensen besmet. Wereldwijd zijn al 33 miljoen
mensen drager van het virus. Deze pandemie heeft sinds 1981 al meer
dan 25 miljoen doden geëist, waarvan 2,1 miljoen in 2007 alleen.
In sub-Sahara Afrika is AIDS de voornaamste doodsoorzaak. Dat heeft
verstrekkende gevolgen voor de ontwikkeling van deze landen. Zo is in
Malawi de actieve bevolking die het land bewerkt met maar liefst 14%
gedaald. De economische gevolgen zijn niet te overzien. In Botswana is
het potentieel aan medisch geschoold personeel met 17% gedaald. Ook
het sociale systeem raakt ontwricht door de AIDS-problematiek : het
aantal weeskinderen ten gevolge van AIDS in sub-Sahara Afrika wordt
geschat op zoân 12 miljoen.
HIV/AIDS bij rampen
Het rapport onderzoekt ook de gevolgen van rampen, conflicten en
vluchtelingenstromen op HIV/AIDS. Bij een ramp of conflict komt de
bevoorrading van medicijnen voor de behandeling van AIDS in het
gedrang : dat heeft enerzijds een hogere dodentol tot gevolg maar het
tijdelijke gebrek aan medicatie kan ook leiden tot resistentie tegen
de behandeling. Ondervoeding, gebrek aan zuiver drinkwater en slechte
hygiënische omstandigheden na een ramp of in een conflictsituatie
zijn voor mensen in een verder gevorderd stadium van de ziekte
bovendien nog veel sneller fataal dan voor de anderen.
HIV/AIDS en conflictgebieden
Bijna de helft van de landen met een hoge HIV-prevalentie werden
tussen 2002 en 2005 geconfronteerd met belangrijke conflicten, met
seksueel geweld en met verplichte verplaatsingen van hele
bevolkingsgroepen. Daardoor zijn de medische, sociale en economische
structuren in elkaar gestort, wat de verspreiding van de ziekte nog
verder in de hand werkt.
Goede voorbereiding
Het rapport formuleert een aantal aanbevelingen om de zorg voor HIV-
en AIDS patiënten bij conflicten en rampen te waarborgen en om de
verspreiding van de ziekte in te perken. Verschillende organisaties,
waaronder het Rode Kruis, hebben richtlijnen opgesteld voor HIV in
rampomstandigheden. Centraal daarbij staat dat de specifieke acties
voor mensen die besmet zijn met het virus, geïntegreerd zijn in de
humanitaire hulpverlening. De aard van de interventie verschilt
naargelang de omstandigheden en het stadium van hulpverlening
(noodhulp of rehabilitatie). Het kan bijvoorbeeld gaan over de
gewaarborgde bevoorrading van medicijnen, aangepaste voeding of veilig
bloed.
Statistische gegevens over rampen wereldwijd
Naar jaarlijkse gewoonte besteedt het rapport ook de nodige aandacht
aan de statistieken en trends met betrekking tot de natuurrampen.
Het âgoedeâ nieuws is dat het aantal doden van zowel natuur- als
technologische rampen in 2007 het laagst was van de afgelopen 10 jaar
: 23.167 ten opzichte van het decenniumgemiddelde van 113.000 doden
per jaar. In 2007 werden 201 miljoen mensen getroffen door rampen; dit
is een stijging met 40% ten opzichte van 2006, maar ligt toch onder
het gemiddelde van de afgelopen 10 jaar.
2007 bevestigt de algemene trend dat het aantal natuurrampen in de
wereld blijft toenemen. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door
het grotere aantal rampen die verband houden met het klimaat - de
zogenaamde hydro-meteorologische rampen. Overstromingen en stormen
vormen daarvan het grootste deel en zijn ook verantwoordelijk voor de
meeste slachtoffers : bijna 90% van het totale aantal getroffenen door
rampen in 2007.
Enerzijds stijgt dus het aantal rampen maar anderzijds daalt de
dodentol : dit heeft alles te maken met een steeds betere
rampenparaatheid. Het beste voorbeeld uit 2007 is de bijzonder
krachtige Cycloon Sidr (Bangladesh) van november 2007 : dank zij de
tijdige evacuatie van de bedreigde bevolking (600.000 personen) naar
betonnen schuilplaatsen kon de dodentol beperkt blijven tot 4.234.
Cyclonen van dezelfde kracht eisten in 1970 nog bijna 500.000 doden en
in 1991 nog 143.000 dodelijke slachtoffers in dezelfde regio van
Bangladesh.
Opmerking: op het vlak van dodelijke slachtoffers door natuurrampen is
2008 âslecht gestartâ met de cycloon in Myanmar en de aardbeving in
China. In Myanmar bestaat geen uitgebreid netwerk van preventieve
opvangstructuren zoals bijvoorbeeld in Bangladesh. Zware aardbevingen
in dichtbevolkte gebieden zullen veel doden blijven eisen, al kunnen
aangepaste bouwtechnieken de dodentol wel beperken.
Over het Wereld Rampen Rapport
Het wereldrampenrapport wordt sinds 1993 jaarlijks gepubliceerd. Het
geeft een kritische analyse van actuele humanitaire themaâs alsook
statistische informatie over natuurrampen. De bijdragen worden
geleverd door onafhankelijke uitgevers en schrijvers : het
redactiecomité is samengesteld uit experts uit de academische,
humanitaire en NGO wereld.
Mechelen, 26 juni 2008