Rijksmuseum
Meesterwerk Titiaan te gast in het Rijksmuseum
Vader en zoon herenigd
25 juni t/m 22 september 2008
Voor de derde achtereenvolgende zomer ontvangt het Rijksmuseum een buitenlandse gast. Deze zomer is het meesterwerk Portret van Jacopo Strada van de wereldberoemde Italiaanse schilder Titiaan te gast. Het indrukwekkende schilderij van Titiaan behoort tot de topstukken van het Kunsthistorisches Museum in Wenen. Het portret is in 1567 geschilderd toen Strada, die conservator van de keizerlijke verzamelingen in Wenen was, in Venetië verbleef met zijn zoon Ottavio. Ottavio werd op dat zelfde moment geportretteerd door Tintoretto. Vader en zoon werden zo tegelijkertijd door de twee belangrijkste Venetiaanse schilders vereeuwigd. Het portret van Ottavio door Tintoretto bevindt zich in de collectie van het Rijksmuseum en het is nu voor het eerst dat de twee samen worden herenigd. De schilderijen zijn van 25 juni t/m 22 september te zien in De Meesterwerken in de Philipsvleugel van het Rijksmuseum.
De in Mantua geboren Jacopo Strada was een van de voornaamste kenners van de klassieke oudheid en was als oudheidkundige aangesteld aan het hof van de Oostenrijkse keizer Maximiliaan II. Daarnaast adviseerde hij ook andere vorstenhuizen. In 1567 maakten de 51-jarige Jacopo en zijn 18-jarige zoon Ottavio een reis naar Italië om oudheden en moderne kunst voor de verzameling van Albrecht V van Beieren te kopen. Zij bezochten ook Venetië, dat bekend stond als internationaal kunstcentrum, op het moment dat Titiaan en Tintoretto de beroemdste schilders waren van die stad, met een wijdverbreide internationale reputatie.
Jacopo koos er voor om zichzelf te laten portretteren door Titiaan, met wie hij al eerder handelscontact had gehad. Zijn zoon werd geschilderd door Tintoretto. Titiaan beeldde Jacopo uit als een geleerde, in een studievertrek met boeken, antieke munten en beeldhouwkunst. Een aan Titiaan geadresseerde brief geldtt als signatuur. Alle elementen wijzen op zijn carrière als oudheidkundige en kunsthandelaar. Tintoretto koos ervoor om Ottavio naast een landschap af te beelden, met daarin de ruïne van een antiek Romeins gebouw. Dit wijst op zijn interesse in architectuur. Later zou hij in keizerlijke dienst treden als specialist op het gebied van architectuur. In zijn hand houdt hij een klein beeldje. Kenmerkend echter voor dit portret zijn het forse Venusbeeld en de allegorische Fortunafiguur die aan komt vliegen. Zij biedt Ottavio een hoorn des overvloeds vol antieke munten aan, die duidt op een succesvolle toekomst als opvolger van zijn vader.
De twee portretten werden in de 17de eeuw van elkaar gescheiden. Dat van Jacopo is snel in de keizerlijke verzamelingen in Wenen terechtgekomen. Dat van Ottavio bevond zich in de 19de eeuw in de verzameling van de hertogen van Marlborough in Engeland. In 1948 is het door het Rijksmuseum verworven. Dit is de eerste keer in bijna 350 jaar dat de twee portretten, die tegelijkertijd in Venetië zijn geschilderd, weer bij elkaar te zien zijn.
Voor de redactie:
Voor beeldmateriaal: www.rijksmuseum.nl/persmap