17 jun 2008
Onderdeel: Wageningen Universiteit
Nummer: P040
Onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen en Wageningen
Universiteit zijn erin geslaagd om op een kunstmatige manier een
sekshormoon van de ziekteverwekker Phytophthora te
imiteren. Phytophthora is de veroorzaker van de aardappelziekte. Het
synthetische hormoon inititeert de aanmaak van geslachtelijke sporen
op een gelijke manier als het natuurlijke hormoon. De vinding kan
worden benut in de strijd tegen de aardappelziekte, zo schrijft het
onderzoeksteam in Proceedings of the National Academy of Sciences
(PNAS) van deze week.
De aardappelziekte Phytophthora veroorzaakt jaarlijks grote verliezen
in de oogst van aardappels. Om die reden bespuiten akkerbouwers de
aardappelplant minstens elke week met bestrijdingsmiddelen. Ook
tomatenplanten kunnen het slachtoffer worden van Phytophthora.
Het enig bekende sekshormoon in Phytophthora (Alfa 1) kent zestien
verschillende chemische verschijningsvormen. De hormonen bewegen het
micro-organisme ertoe om geslachtelijke sporen te vormen. Het
onderzoeksteam heeft nu twee verwante stoffen in het laboratorium
nagebouwd. Hoewel de chemische bouw van de kunsthormonen afwijkt van
het natuurlijke hormoon blijken zij wel in staat om vrijwel dezelfde
biologische reactie bij het schimmelachtige micro-organisme teweeg te
brengen. Hoe meer van het namaakhormoon wordt toegediend, hoe groter
het effect. De gevormde sporen blijken ook levensvatbaar te zijn en
blijken te kunnen ontkiemen.
De syntheses van het kunstmatige hormoon maken het mogelijk het
onderzoek naar de ziekteverwekker Phytophthora meer diepgang te geven.
De gevonden vluchtige seksuele stoffen zijn in grote hoeveelheden aan
te maken zodat experimenten niet alleen op reageerbuisniveau maar ook
bij echte planten mogelijk zijn.
Seksuele vermenigvuldiging is voor Phytophthora van wezenlijk belang.
Bij seksuele voortplanting wisselen de 'ouderstammen' erfelijke
informatie uit zodat een grote variatie aan genetische nakomelingen
ontstaat. Bij elke verandering in het milieu zijn er altijd wel een
paar varianten die beter bestand zijn tegen de nieuwe omstandigheden
en zo het organisme van uitsterven behoeden. Hierdoor kan Phytophthora
zich ondanks veelvuldige chemische bestrijding vrij gemakkelijk
handhaven.