Gedroomde kenniseconomie in de praktijk
19 juni 2008
Innovatiesysteemanalyse Universiteit Utrecht voedt Innovatieagenda Energie
De onderzoeksgroep rond de hoogleraar Dynamics of Innovation Systems
Marko Hekkert van de Universiteit Utrecht geeft aanknopingspunten voor
een gericht, consistent innovatiebeleid. Beleidsmakers en
wetenschappers die samenwerken voor een optimaal maatschappelijk
resultaat - de gedroomde kenniseconomie in de praktijk is hun doel. De
theorie moet nog wel uitgebreid worden met een praktische meetlat, die
aangeeft wanneer je wel en niet als overheid in moet grijpen.
De Nederlandse overheid werkt aan de overgang naar een duurzame
energiehuishouding. De onderzoeksgroep heeft daarom een 'framework'
ontwikkeld waarmee technologische innovatiesystemen geanalyseerd
kunnen worden. Een innovatiesysteem is niet veel anders dan de
omgeving waarin een bedrijf innoveert. Dat zijn alle regels en
partijen die gezamenlijk het succes van de ontwikkeling, toepassing en
diffusie van nieuwe technologie bepalen.
Motoren van verandering
De analysemethode draait om zeven elkaar beïnvloedende en versterkende
sleutelactiviteiten. Die activiteiten worden ook wel systeemfuncties
genoemd en zijn noodzakelijk voor een goed functionerend technologisch
innovatiesysteem. De functies zijn 'experimenteren door
entrepreneurs', 'kennisontwikkeling', 'kennisdiffusie', 'richting
geven aan het zoekproces', 'het creëren van markten', 'het mobiliseren
van hulpbronnen' en 'het creëren van legitimiteit'. Als er sprake is
van een positieve onderlinge versterking van deze functies, worden het
zogenoemde motoren van verandering. Bijvoorbeeld: de lobby van
ondernemers kan middelen opleveren die kennisontwikkeling stimuleren,
waardoor er succesvolle proefprojecten kunnen plaatsvinden, wat weer
een stimulerend effect heeft op andere ondernemers.
Hekkert verwacht in de Innovatieagenda Energie die deze maand uitkomt,
terug te zien waar de Nederlandse overheid de aandacht vooral op wil
richten. Hij hoopt dat er een slimmer beleidsinstrumentarium komt. Op
dit moment zijn er losse instrumenten zonder samenhang. Het is beter
om de technologie te volgen van de ene fase naar de andere met telkens
de juiste stimuleringsmiddelen.
De innovatiesysteemanalyse van de Universiteit Utrecht is mede tot
stand gekomen door promotieonderzoeken die gefinancierd zijn door het
NWO/SenterNovem Stimuleringsprogramma Energieonderzoek,
www.nwo.nl/energie
..............................
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek