Een ban om te mijden
Datum: 19 juni 2008
Promotie: mw. W.K. van der Molen, 14.45 uur, Academiegebouw,
Broerstraat 5, Groningen
Titel: Een ban om te mijden
Promotor(s): prof.dr. E. Noort
Faculteit: Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap
Onderzoek naar de ban in oudtestamentische teksten
In haar proefschrift beschrijft Wieteke van der Molen hoe het concept
van de ban zich door de oudtestamentische teksten heen ontwikkelt.
Daaruit blijkt dat de eerder als 'afwijkend' of problematisch gehouden
tekst van Jozua 7 juist van grote invloed is op de beeldvorming van de
ban in de rest van het Oude Testament.
In het eerste deel behandelt Van der Molen de rol van de ban in de
finale gestalte van het hoofdstuk Jozua 7. Het concept van de
'corporate personality/responsibility' is weliswaar van grote invloed
geweest op de exegese van Jozua 7, maar moet van de hand worden
gewezen als oplossing voor de problematiek van het hoofdstuk. Ook de
veronderstelde besmettelijke eigenschappen van de ban bieden geen
oplossing.
Na een beknopt overzicht van het onderzoek naar de oudtestamentische
ban tot nu toe, bespreekt Van der Molen in het tweede deel alle
banteksten in het Oude Testament. Ze brengt de groei van het concept
ban door de oudtestamentische teksten heen in kaart, aan de hand van
de canonieke volgorde. Het blijkt dat de ban niet alleen een cruciale
rol speelt binnen Jozua 7, maar dat dit hoofdstuk zelf ook van grote
invloed is op de groei van (de betekenis van) het concept ban en de
wijze waarop het functioneert binnen de oudtestamentische teksten.
Binnen het boek Jozua is hoofdstuk 7 bepalend voor de nadruk op de rol
van de ban bij de verovering. Ná het boek Jozua versplintert het beeld
van de ban weliswaar, maar de indruk die Jozua 7 maakt laat zijn
sporen na in vrijwel alle referenties.
Wieteke van der Molen (Nieuwe Niedorp, 1975) studeerde godgeleerdheid
en godsdienstwetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij
verrichte haar onderzoek met een beurs via het Doopsgezind Seminarium
bij de basiseenheid bijbelwetenschap aan de Faculteit Godgeleerdheid
en Godsdienstwetenschap. Momenteel is ze predikant bij de verenigde
doopsgezinde gemeente Barsingerhorn, Zijpe Noord-Zijpe Zuid,
Wieringermeer en Medemblik. /ES
Rijksuniversiteit Groningen