Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
CZ/EKZ-2851780
17 juni 2008
Met deze brief informeer ik u over mijn standpunt op het visiedocument
Dieetadvisering van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), zoals ik dat
bij brief van 14 mei 2009 heb ontvangen. De NZa adviseert mij om met
ingang van 1 januari 2009 vrije prijsvorming voor extramurale
dieetadvisering in te voeren. Voorts adviseert zij mij om door de
marktpartijen, met ondersteuning van de Inspectie voor de
Gezondheidszorg (IGZ), (outputgerichte) prestatie-indicatoren te laten
ontwikkelen.
Ik ben voornemens om beide adviezen over te nemen.
Dieetadvisering
Dieetadvisering is het geheel van activiteiten gericht op het
voorkomen en terugdringen van aandoeningen die met voeding samenhangen
of door voeding beïnvloed kunnen worden. Kern van dieetadvisering is
het streven naar een blijvende gedragsverandering, waarbij de
consument gezonde voedingsgewoonten aanleert.
Dieetadvisering wordt in de regel verstrekt door een diëtist. In
Nederland zijn ruim 1000 diëtisten in de eerstelijnszorg werkzaam
(ruim 400 als vrijgevestigde en 600 als werknemer van een
thuiszorginstelling). Diëtisten zijn opgeleid op vierjarig HBO-niveau.
De titel `diëtist' is een beschermde titel op grond van de Wet
beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wbig). In deze wet wordt
tevens geregeld dat diëtisten uitsluitend mogen behandelen op
verwijzing van een arts.
Op grond van de Zorgverzekeringswet hebben verzekerden op jaarbasis
aanspraak op maximaal vier uren dieetadvisering, mits het om een
medisch doel gaat.
Bevindingen en advies NZa
De NZa adviseert mij om de prijzen voor extramurale dieetadvisering
vrij te geven. Als streefdatum noemt zij 1 januari 2009. In samenhang
daarmee adviseert de NZa om door partijen prestatie-indiactoren te
laten ontwikkelen. Voor de IGZ ziet zij hierbij een ondersteunende rol
weggelegd.
De bevindingen van de NZa zijn gebaseerd op een uitvoerige analyse van
de markt voor dieetadvisering. Daaruit is gebleken dat vrije
prijsvorming de beste marktcondities biedt voor een betaalbaar, goed
toegankelijk en kwalitatief hoogstaand aanbod van dieetadvisering.
Als gevolg van vrije prijsvorming verwacht de NZa dat het bestaande
zorgaanbod meer flexibel benut wordt. Vrije prijsvorming zal volgens
haar leiden tot meer innovatie en meer klantgerichte zorg, doordat
beloning naar prestatie mogelijk wordt. Diëtisten zullen als gevolg
van vrije prijsvorming meer rekenschap geven van de behoeften en
wensen van de consument. Zorgverzekeraars zullen bij de inkoop van
dieetadvisering nadrukkelijker letten op de kwaliteit van de geboden
zorg.
Bij marktwerking is het essentieel dat de consument prijs, kwaliteit
en prestatie kan vergelijken. Hoewel de kwaliteit van dieetadvisering
goed is geborgd (Wbig, Kwaliteitsregister Paramedici) is de
transparantie van kwaliteit volgens de NZa nog ontoereikend. Deze
dient aan de hand van heldere prestatie-indicatoren te worden
verbeterd. Voor het ontwikkelen daarvan stelt de NZa voor om
aansluiting te zoeken bij het project Zorgbrede transparantie van
kwaliteit (ZbTK) van de IGZ. Dit project is door mijn voorganger
gestart met als doel om voor het brede domein van de zorg inzicht te
bieden over kwaliteit, zodat de consument een afgewogen keuze kan
maken.
Reactie op rapportage en advies
Het vorige kabinet heeft eerste stappen gezet in de richting van vrije
prijsvorming binnen de eerstelijnszorg. De veronderstelling is dat
liberalisering van prijzen zal leiden tot een breder en meer
gevarieerd zorgaanbod, betere kwaliteit en meer evenwichtige tarieven.
Inmiddels is binnen de eerstelijnszorg vrije prijsvorming van kracht
voor fysiotherapie, oefentherapie en eerstelijnspsychologie.
In het voorstel voor vrije prijsvorming voor dieetadvisering zie ik
een logische vervolgstap op de reeds eerder ingeslagen weg. Ik ben dan
ook voornemens om het advies van de NZa over te nemen om per 1 januari
2009 vrije prijsvorming voor extramurale dieetadvisering in te voeren.
Net als bij de eerder geliberaliseerde zorgdomeinen, stel ik als
voorwaarde dat er inzichtelijke en werkbare prestatie-indicatoren
worden ontwikkeld, teneinde de transparantie van de aangeboden zorg te
kunnen borgen. Ik ben het eens met het voorstel van de NZa dat het
project Zorgbrede transparantie van kwaliteit (ZbTK) het aangewezen
traject biedt om met gezag en draagvlak indicatoren te ontwikkelen.
Daarmee biedt ZbTK voldoende waarborg en uitzicht op het daadwerkelijk
beschikbaar komen van breed gedragen prestatie-indicatoren. Het domein
`dieetadvisering' is reeds in de programmering van ZbTK opgenomen.
Voor de goede orde merk ik op dat de kaders van de Wet marktordening
gezondheidszorg (Wmg) van toepassing blijven, waarmee de
dieetadvisering onder het toezicht blijft vallen van de NZa. Met de
Wmg blijft een instrument voorhanden om, indien de markt voor
dieetadvisering, zich onaanvaardbaar ontwikkelt hernieuwd
prijsregulering in te invoeren. Voorts wijs ik er volledigheidshalve
op dat de vrije prijsvorming niet van toepassing is op intramurale
dieetadvisering die als onderdeel van medisch specialistische zorg in
de cure of als onderdeel van zorgzwaarte pakketten bij de care worden
bekostigd.
Aanwijzing
Op grond van bovenstaande zienswijze, ben ik op grond van artikel 7
van de Wet marktordening gezondheidszorg voornemens om de NZa een
aanwijzing te geven om per 1 januari 2009 vrije prijsvorming voor
extramurale dieetadvisering te realiseren. Bij deze aanwijzing zal ik
de NZa tevens verzoeken om de marktontwikkeling binnen de
dieetadvisering te blijven monitoren en mij zonodig nader te
informeren.
De Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink