12 jun 200
8
Onderdeel: Wageningen Universiteit
Nummer: P039
Oratie prof. Harro Bouwmeester
De Afrikaanse landbouw kampt met een hardnekkige parasitaire plant,
Striga geheten, die de opbrengsten van maïs, gierst en sorghum danig
aantast. Met een combinatie van fundamenteel en toegepast onderzoek
aan de parasiet is er een basis voor een strategische aanpak van dit
probleem. Voor dat soort technologische projecten zouden echter meer
middelen beschikbaar moeten zijn. Dat zegt prof.dr. ir. Harro
Bouwmeester bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar
Plantenfysiologie op 12 juni aan Wageningen Universiteit. Prof.
Bouwmeester volgt prof. Linus van der Plas op.
In zijn inaugurele rede 'The essence of plants' zoomt prof.
Bouwmeester in op het Striga-probleem in Afrika. Striga is een
plantengeslacht van parasitaire planten die zich voeden op maïs en
sorghum. Het is de boeren in Afrika bekend dat op arme akkergronden
Striga-parasieten hardnekkiger zijn dan op bemeste gronden, die
voldoende fosfaat en stikstof bevatten. Uit onderzoek van prof.
Bouwmeester is gebleken dat gewassen, zoals maïs, bij een tekort aan
voedingsstoffen zoals fosfaat, uit de wortel bepaalde stoffen
afscheiden, zgn. strigolactonen. De strigolactonen fungeren als
signaalstoffen voor bodemschimmels, die een symbiose aangaan met de
plant. Juist deze schimmels zijn uitstekend in staat om fosfaat uit de
bodem op te nemen en zodoende het gewas van voldoende voedingsstoffen
te voorzien. Echter, de strigolactonafgifte door planten heeft een
ernstig bij-effect. Zaden van de parasietaire plant Striga blijken
erdoor te ontkiemen en zich vervolgens te vestigen op het gewas, dat
daarvan ernstig heeft te leiden. In Afrika is Striga een groot
probleem, vooral voor de arme boeren die geen kunstmest kunnen kopen.
Prof. Bouwmeester pleit daarom voor een strategische aanpak van het
probleem door het verwerven van meer fundamentele kennis over de
parasiet-plant-schimmel interactie in combinatie met meer toegepaste
technologische projecten. Hij beschouwt die als een noodzakelijke stap
naast maatschappelijke onderzoeksprojecten om de introductie van de
kennis en technologie mogelijk te maken. "Op dit moment zijn er echter
zo goed als geen mogelijkheden voor de financiering van dergelijke
technologische projecten", aldus de Wageningse hoogleraar. "En dat
terwijl die voor Afrika absoluut noodzakelijk zijn om te kunnen
voorzien in de stijgende vraag naar voedsel."
Prof. Harro Bouwmeester was buitengewoon hoogleraar en per 1 juni
benoemd tot gewoon hoogleraar Plantenfysiologie. Hij volgt prof. Linus
van der Plas op die eind 2008 met emeritaat gaat.
Harro Bouwmeester (Zeist, 1960) studeerde in 1985 cum laude af in de
Plantenfysiologie. In september 1990 promoveerde hij aan Wageningen
Universiteit op het effect van omgevingsomstandigheden op de
'winterslaap' en ontkieming van zaden. Hij bekleede tweemaal een
post-docpositie aan Wageningse onderzoeksinstituten. Na een post-doc
van een half jaar bij Washington State University werd hij onderzoeker
bij Plant Research International (PRI) van Wageningen UR waar hij in
2005 de prestigieuze Vici-subsidie ontving van NWO. In 2006 werd hij
universitair hoofddocent bij het Laboratorium voor Plantenfysiologie
en een jaar later werd hij benoemd tot bijzonder hoogleraar in de
Fysiologie van de communicatie van planten. Het werk van Harro
Bouwmeester heeft geleid tot talrijke publicaties in internationale
bladen als Science, Trends in Plant Science en Nature Biotechnology.