Gezondheidsraad
Health Council of the Netherlands
Datum : 12 juni 2008
Persbericht Weinig bekend over risico's van
oplosmiddelen op de voortplanting
Een databank kan helpen meer inzicht te krijgen over de samenstelling en de hoogte
van de blootstelling aan oplosmiddelen. Op dit moment zijn die gegevens slechts
beperkt beschikbaar. Dat maakt het moeilijk uitspraken te doen over de gevolgen van
blootstelling aan oplosmiddelen tijdens het werk voor de vruchtbaarheid van mannen
en vrouwen, en gevolgen voor het nageslacht. Er zijn aanwijzingen dat op deze punten
schade kan ontstaan. Of aanpassing van de huidige normen nodig is om ook te
beschermen tegen effecten op de voortplanting, valt nog niet te zeggen. Daarvoor zijn
recente en betrouwbare gegevens over blootstelling onontbeerlijk. Dit schrijft de
Gezondheidsraad, in een advies dat vandaag wordt aangeboden aan de minister van
Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Oplosmiddelen kunnen neurologische schade veroorzaken
In Nederland worden naar schatting een half miljoen werknemers regelmatig
blootgesteld aan organische oplosmiddelen. Die worden op grote schaal gebruikt, en
zijn bijvoorbeeld te vinden in verven, lijmen en autolakken. We weten al langer dat de
dampen van oplosmiddelen als tolueen, benzeen en terpentine (afhankelijk van de
hoogte van de blootstelling) neurologische schade kunnen veroorzaken met als gevolg
geheugenstoornissen, verminderd concentratievermogen en vermoeidheid.
Er zijn aanwijzingen dat ook de voortplanting geschaad kan worden
Uit een uitgebreide analyse van de beschikbare wetenschappelijke kennis door de
Gezondheidsraad komt naar voren dat blootstelling aan sommige oplosmiddelen in
verschillende bedrijfstakken ook schadelijk kan zijn voor de voortplanting al gaat het
in veel gevallen om niet meer dan de suggestie van een verband.
De onzekerheid wordt veroorzaakt doordat veel van het beschikbare onderzoek niet
van voldoende kwaliteit is. Vaak ontbreken in de beschikbare studies gegevens over de
blootstelling. We weten dan niet om welke oplosmiddelen het ging, en hoe hoog de
concentratie was. Maar ook zijn de gevolgen van blootstelling vaak niet goed in kaart
gebracht. Zonder deze informatie is een verband tussen blootstelling en effecten
moeilijk aan te tonen.
Bezoekadres Postadres
Parnassusplein 5 Postbus 16052
2511 VX Den Haag 2500 BB Den Haag
Telefoon (070) 340 75 20 Telefax (070) 340 75 23
E-mail: info@gr.nl www.gr.nl
Gezondheidsraad
Health Council of the Netherlands
Pagina : 2
Persbericht Toch zijn er wel aanwijzingen voor een verband tussen blootstelling aan bepaalde
oplosmiddelen en schade voor de voortplanting. Zo lijkt er een verhoogde kans op een
miskraam te bestaan als zwangere vrouwen worden blootgesteld aan sommige ethyleen
glycolethers, tetrachloorethyleen, xyleen en tolueen. Ook zou de vruchtbaarheid van
mannen achteruit kunnen gaan als zij in contact komen met ethyleen glycolethers.
Meer inzicht in de blootstelling is nodig
Om meer inzicht te krijgen in het mogelijke verband tussen oplosmiddelen en
reproductiestoornissen is betrouwbare en recente formatie over blootstelling op de
werkplek onontbeerlijk. We zouden moeten weten in welke bedrijfstakken op dit
moment wordt gewerkt met oplosmiddelen, en hoe hoog de blootstelling dan is. Ook
zouden de gegevens die nu vaak binnen bedrijven beschikbaar zijn, openbaar moeten
worden.
Alle gegevens zouden ondergebracht kunnen worden in een nationale databank,
naar Brits of Duits model. Door deze gegevens vervolgens te koppelen aan gegevens
over de effecten op de voortplanting zijn de risico's op de werkplek beter te
onderzoeken dan op dit moment mogelijk is.
Samenstelling commissie:
· dr. B.J. Blaauboer, toxicoloog, Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS), Universiteit Utrecht,
voorzitter · dr. H.F.P. Joosten, toxicoloog, voorheen Organon NV, Oss · dr. P.J.J.M. Weterings,
toxicoloog, Weterings Consultancy BV, Rosmalen · prof. dr. D. Lindhout, hoogleraar Medische genetica,
Universitair Medisch Centrum Utrecht · dr. J.H.J. Copius Peereboom-Stegeman, toxicoloog, voorheen
Universitair Medisch Centrum Sint Radboud, Nijmegen · ir. A.M. Bongers, Ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid, Den Haag, adviseur · ir. D.H. Waalkens-Berendsen, reproductie toxicoloog, TNO
Kwaliteit van Leven, Zeist · prof. dr. A.H. Piersma, hoogleraar Reproductie en ontwikkelingstoxicologie,
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Bilthoven · dr. ir. N. Roeleveld, reproductie
epidemioloog, Universitair Medisch Centrum Sint Radboud, Nijmegen · prof. dr. ir. H. Kromhout,
hoogleraar Arbeidshygiëne en blootstellingkarakterisering, Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS),
Utrecht · dr. S. Buitendijk, epidemioloog, TNO Preventie en Gezondheid, Leiden · dr. ir. A. Burdorf,
epidemioloog, Erasmus MC, Rotterdam · dr. C.A. Bouwman, Gezondheidsraad, Den Haag, secretaris ·
dr. A.S.A.M. van der Burght, Gezondheidsraad, Den Haag, secretaris
De publicatie `Occupational exposure to organic solvents: effects on human reproduction'
(nr. 2008/11OSH) is te downloaden van www.gr.nl en in een papieren versie op te vragen bij
het secretariaat van de Gezondheidsraad, fax (070)340 75 23,e-mail: order@gr.nl. Nadere
inhoudelijke inlichtingen verstrekt dr. A.S.A.M. van der Burght, tel. (070)340 70 17, e-mail
A.vander.burght@gr.nl.
Bezoekadres Postadres
Parnassusplein 5 Postbus 16052
2511 VX Den Haag 2500 BB Den Haag
Telefoon (070) 340 75 20 Telefax (070) 340 75 23
E-mail: info@gr.nl www.gr.nl