SGP


11 - 06 - 08 | Situatie China niet verbeterd door olympische spelen

Verwacht werd dat China door de Olympische Spelen soepeler zou worden, bijvoorbeeld als het gaat om de positie van minderheden. Het tegendeel blijkt het geval. De Chinezen hebben de touwtjes juist sterker aangetrokken. Zie Tibet. Zie ook wat er gebeurt met andere (religieuze) groeperingen.
SGP-kamerlid Van der Staaij vindt dat Nederland en Europa nog veel te benauwd zijn om China tegen te spreken. Tegen die achtergrond is de SGP er voorstander van dat de Nederlandse regering demonstratie wegblijft bij de openingsceremonie van de Olympische Spelen.
________________________________________

AO China
11 juni 2008
Van der Staaij

Mensenrechten
Voorzitter. Het is goed om dit AO te hebben. China is uitgegroeid tot wereldmacht. Dat is zij in economisch opzicht al langer, maar dat wordt zij ook steeds meer op het terrein van het buitenlands beleid. In een continent als Afrika neemt China steeds meer de plek in die in het verleden westerse landen vervulden. Ook op militair terrein zijn de Chinese aspiraties groot. Tegelijkertijd is China een land waar het draait om het collectief en het individu niet in tel is. Met mensenrechten is het in China slecht gesteld. Met dit laatste wil ik beginnen.

Opsluitingen en terechtstellingen om politieke redenen vinden in China veelvuldig plaats. Met name christelijke maar ook andere religieuze en etnische minderheden moeten het ontgelden. Martelingen, willekeurige arrestaties en opsluitingen zonder proces, onderdrukking van de godsdienstvrijheid en willekeurige beperkingen van het vrije verkeer van personen zijn aan de orde van de dag. Ik noem hierbij ook het trieste lot van de teruggestuurde vluchtelingen uit Noord-Korea, maar ik denk ook aan de Falun Gong en de vermeende orgaanhandel.

De schrijnende situatie van de Tibetanen is bekend. Tibetanen werden opgesloten, protesten werden de kop ingedrukt en Tibet wordt overspoeld met Chinezen, waarmee de autoriteiten proberen de Tibetaanse cultuur te vernietigen.

Veel mensen dachten dat de mensenrechtensituatie door de Olympische Spelen zou verbeteren. Het tegenovergestelde blijkt waar: de touwtjes worden strakker aangetrokken; in het bijzonder als het gaat om mogelijke missionaire activiteiten.

De minister heeft de Chinese omgang met mensenrechten meerdere malen aan de kaak gesteld via de voor hem beschikbare kanalen. Ook heeft hij toegezegd de Olympische Spelen als handvat te gebruiken voor pressie op China. Heeft het echter iets uitgehaald? En wat dan? En is de minister tevreden over de vuist die de EU tegenover China maakt als het gaat om mensenrechten? Moeten we niet vaststellen â ook als het gaat om de situatie in Tibet â dat de EU zeer benauwd is om China tegen de haren in te strijken? Mijn fractie maakt zich hierover grote zorgen.

Mijn fractie constateert dat de uitgeoefende druk op China tot nu toe onvoldoende is geweest om werkelijk resultaat te boeken. Ligt het dan niet in de rede om een sterker signaal af te geven door als Nederlandse regering weg te blijven van de openingsceremonie voor de Olympische Spelen? Wij kunnen toch niet doen alsof onze neus bloedt en feestvieren, terwijl duizenden mensen zo fundamenteel in hun rechten worden geschonden? Ook sport vindt niet plaats in een vacuüm.

Eén-kind-beleid
Een bijzondere schending van de mensenrechten blijft instant door het ingevoerde één-kind-beleid van China. Doordat vrouwen worden gedwongen deze wet na te leven, worden op brede schaal selectieve abortussen en gedwongen sterilisaties uitgevoerd. De minister heeft toegezegd ook dit punt middels overleg aan de kaak te stellen. Welke vorderingen zijn hier gemaakt? In hoeverre is dit een thema dat ook door de EU stevig naar voren wordt gebracht?

Economie
Voorzitter, met een gemiddelde jaarlijkse economische groei van rond de 10% heeft China in de achterliggende decennia een grote prestatie neergezet. Maar wanneer we op deze economische groei inzoomen, kleven er aan deze groei haken en ogen.

In de eerste plaats wil de SGP de aandacht vestigen op het toenemende probleem van de (bij wet verboden) kinderarbeid in China. Daarom vragen we de minister er via de voor hem beschikbare kanalen bij de Chinese autoriteiten op aan te dringen om niet alleen de wetshandhaving te verbeteren, maar ook de diepere oorzaken van kinderarbeid aan te pakken. Te denken valt dan aan de groeiende economische ongelijkheden, de snelle verandering van de sociale structuur en het falende onderwijssysteem.

Bij deze groeiende economische ongelijkheden aanhakend: het verbeteren van de sociale zekerheid, de gezondheid en veiligheid op het werk laten veel te wensen over. Welke mogelijkheden ziet de minister om er bij de Chinese autoriteiten op aan te dringen dat de belangrijkste verdragen van de Internationale Arbeidsorganisatie worden geratificeerd, en dan met name waar het gaat om doeltreffende maatregelen ter bestrijding van vormen van moderne slavernij, kinderarbeid en uitbuiting van vrouwen?

China in de wereld
Voorzitter, de Chinese invloed in de wereld is de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen. Dit pakt niet altijd positief uit. Zo onderhoudt China uitgebreide handelsbetrekkingen met Iran. Ik noem ook de wapenleveranties vanuit China aan Wit-Rusland, Venezuela, Soedan, Zimbabwe, Myanmar, Iran en Noord-Korea. Wijst de minister de Chinese leiders op de verantwoordelijkheid van China als permanent lid van de VN-veiligheidsraad? Met welk effect?

Handelsbetrekkingen
Voorzitter, bij de houding van China kunnen veel vraagtekens geplaatst worden wanneer we kijken naar het investeringsklimaat en de rechtszekerheid voor de buitenlandse bedrijven. Bedrijven die zich in China willen vestigen, worden vaak voor de keuze gesteld: óf je gaat een samenwerkingsverband aan met een Chinees bedrijf, óf je bedrijf wordt niet toegelaten. En bedrijven die een samenwerkingsverband zijn aangegaan, worden niet zelden weer gedumpt op het moment dat de Chinese partner de nieuwste snufjes heeft afgekeken. Hoe gaat de minister wederzijdse markttoegang bevorderen die op de wettelijke basis van de WTO-regels gebaseerd is?

Dank u wel

Situatie China niet verbeterd door olympische spelen