PH.Nieuwsbrief 305.10


Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht


KETEN DBC VERTOONT BIJWERKINGEN


Stel een zorggroep voor patiënten met diabetes bestaat uit huisartsen, internisten, diëtistes en verpleegkundigen. De groep ontvangt een abonnementstarief oftewel een keten DBC per patiënt. De huisartsen ontvangen dat tarief en verdelen het over alle zorggroepleden. Dan komt er een patiënt die verwezen wil worden naar een internist buiten de zorggroep. Kan dat dan wel of niet? En als dat kan, wie betaalt dan dat bezoek? De zorggroep? Of betaalt de zorgverzekeraar dat uit de reguliere bekostiging? Dit is een van de bijwerkingen van de keten DBC diabeteszorg die verder op uitstekende wijze continuïteit en kwaliteit van zorg bevordert. Op het congres Recente Ontwikkelingen in de bekostiging van ketenzorg besteedt RIVM onderzoeker dr. Jeroen Struijs volop aandacht aan al deze bijwerkingen en oplossingen daarvoor. Eerder die dag geeft hoogleraar Reinout van Schilfgaarde de hoofdeffecten aan van zo'n abonnementstarief voor samenhangende zorg aan diabetes- en COPD-patiënten. Een tweede, niet geanticipeerde bijwerking van de keten DBC ligt op juridisch vlak. In de bovengenoemde zorggroep zijn de huisartsen hoofdbehandelaar. Hebben zij dan ook de eindverantwoordelijkheid, als een van de ketenpartners een fout maakt? Zijn zij financieel aansprakelijk? Ook op deze bijwerking gaat dr. Jeroen Struijs in, en wel samen met een gezondheidsjuriste. Wil je naar het congres op 4 juli? Wil je alles weten over het hoofdeffect en bijwerkingen van keten DBC? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op nascholing en schrijf je in.


VRAGENLIJST SPOEDPATIËNTEN IN DE MAAK


De Consumers Quality index ofwel CQ Index is een vragenlijst naar de ervaringen van patiënten die voldoet aan een aantal voorwaarden: 1 Aan de orde komen onderwerpen waarvan in vooronderzoek bekend is dat patiënten die belangrijk vinden. 2 De antwoorden op de vragen hebben een Likertschaal met tijdsfrequentie (van altijd tot nooit) of de categorieën ja/nee. 3 Ze bevatten een aantal algemene vragen die in alle CQ Index'en voorkomen. 4 De lijst is goed gekeurd door het Centrum Klantervaring Zorg. Voor spoedpatiënten bij ambulancezorg, huisartsenposten en SEH's ontbreekt zo'n CQ Index. Het Julius Centrum bereidt thans zo'n vragenlijst voor. Wij gebruiken een lijst met de CQ systematiek die in de UK, Australië en Canada wordt gebruikt. Deze lijst heet de Emergency Department Questionnair (EDQ). In de komende maand gaan wij de lijst voor het eerst gebruiken in een groot ziekenhuis. Met dr. Diana Delnoy, directeur van het Centrum Klantervaring Zorg en collega dr. Paul Giessen vindt overleg plaats. Op 19 september, tijdens het achtste nationale congres Spoedzorg te Utrecht, geeft de maker van de EDQ Ian Seccombe uit Londen een toelichting op zijn vragenlijst: hij opent daarmee het congres. Wil je meer weten over de EDQ? Stuur een mail naar Julius onderzoeker dr. Leontien Sturms. Wil je de lezing van Seccombe bijwonen? Wil je het congres bijwonen en op de hoogte raken van alle recente ontwikkelingen in onderzoek, veld en beleid van spoedzorg? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op Nascholing, bekijk het programma en meld je aan.


TRIAGISTEN BIJ HUISARTSENPOSTEN COMMUNICEREN ONVOLDOENDE


De kwaliteit van de telefonische communicatie tussen patiënt en triagist van de huisartsenpost is correct op het terrein van medisch inhoudelijke vragen. De triagisten vragen niet of nauwelijks naar de persoonlijke situatie van de patiënt zoals diens verwachting en beleving van het probleem. Het zelfzorgadvies wordt meestal gegeven zonder controle op acceptatie door de patiënt van dit advies. Ook wordt niet gecontroleerd of de patiënt dit advies begrijpt. Er is geen relatie tussen de duur van het telefonische consult en de kwaliteit van de communicatie, gemeten op bovengenoemde punten. Een kort gesprek kan dus hoge kwaliteit hebben en een lang gesprek lage. Al deze bevindingen komen naar voren in het proefschrift van Hay Derkx, waarop hij op 18 juni promoveert aan de Universiteit Maastricht. Derkx was huisarts en is nu medisch adviseur bij Zorgverzekeraar CZ. Zijn proefschrift heeft als titel

For your ears only, quality of Telephone triage at out-of-hours centres in The Netherlands. Promotor is André Knottnerus, voorzitter van de Gezondheidsraad. Wil je exemplaar ontvangen van Derkx dissertatie? Wil je hem interviewen? Stuur hem een mail op Hay.Derkx@MedicInfo.nl Op het achtste nationale congres Recente ontwikkelingen in de spoedzorg op 19 september komen de bevindingen van Hay Derkx uitgebreid aan de orde. Wil je dit congres bijwonen en op de hoogte raken van alle recente ontwikkelingen in onderzoek, veld en beleid? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op Nascholing, bekijk het programma en meld je aan.


SPOEDZORGNUMMER 113: ANDERE DINGEN ZIJN BELANGRIJKER


Ondergetekende heeft de afgelopen jaren gepleit voor de invoering van een landelijk spoedzorgnummer 113. Wie zeker weet dat politie en brandweer niet nodig zijn, belt bij acute medische problemen dit nummer zonder tussenkomst van een politie meldkamer. Op dinsdag 2 juni hield de Vereniging Huisartsenposten Nederland een workshop over dit 113 nummer. Deelnemers waren afkomstig uit vele betrokken instellingen en instanties. Op korte termijn niet invoeren, was de communies opinio. Andere beleidsonderwerpen zijn belangrijker. Zoals het kunnen raadplegen op huisartsenposten van het patiëntendossier van de reguliere huisarts. Ook heeft prioriteit het rechtstreeks doorverbinden van een patiënt die naar de verkeerde spoedzorgaanbieder belt. En bestaande huisartspraktijken zouden buiten kantoortijd hun telefoonlijn rechtstreeks moeten laten doorverbinden naar de huisartsenpost. Dat kan makkelijk via een zogeheten *21 doorverbinding. Als alle zendmasten voor mobiele telefoonnummers in Nederland een postcode zouden krijgen, dan hoeven triagisten bij meldkamers niet meer te vragen naar de plaats waarvandaan mobiel wordt gebeld. Kortom, er zijn tal van kansen om de spoedzorg te verbeteren op korte termijn. Het telefoonnummer 113 komt wel ooit, maar dat heeft pas zin als achter de schermen goede zorgafspraken, elektronisch opvraagbare dossiers bij reguliere huisartsen en doorverwijzingen mogelijk zijn. Ondergetekende was na de workshop een ervaring rijker en een illusie armer. Op het achtste nationale congres Recente ontwikkelingen in de spoedzorg op 19 september doet Peter van Linschoten, directeur ARGO van de Universiteit Groningen, verslag van zijn onderzoek naar 113 nummers in binnen- en buitenland. Wil je de workshop van Peter van Linschoten bijwonen en vele andere hoorcolleges en workshops? ? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op Nascholing, bekijk het programma en meld je aan.


PREVENTIE LEZING VAN AB KLINK TREKT GROTE AANDACHT


De preventie van chronische ziekten: het kabinetsbeleid in perspectief, dat is de titel van het gastcollege dat Minister Ab Klink op 11 juni, 1100 -1300 uur geeft op het UMC Utrecht. De belangstelling van Utrechtse medische studenten, UMC Utrecht medewerkers en PH.Nieuwsbrieflezers is overweldigend. De zaal is helemaal volgeboekt. Je kunt je niet meer aanmelden. Voorafgaand aan Klinks college houdt ondergetekende een voordracht over Kenmerken van succesrijk preventiebeleid. Ik verdiep mij al maanden in de succesrijke preventie van besmettelijke ziekten, kindersterfte en verkeersdoden. Ooit is de preventie hiervan begonnen, hoewel de bevolking er niet om vroeg. Wie nam het initiatief? Wie verspreidde de toen innovatieve gedachten? Op deze vragen geeft mijn college antwoord. Volgende week besteedt deze Nieuwsbrief uitgebreid aandacht aan het de colleges van Klink en ondergetekende.


ENGELSE ARTSEN WEL EN ENGELSE VERPLEEGKUNDIGEN NIET TEVREDEN


De Engelse National Health Service (NHS) heeft aan een representatieve steekproef van 156.000 zorgprofessionals een vragenlijst voorgelegd over de arbeidssatisfactie. Van de artsen is 68% tevreden of zeer tevreden over de erkenning die zij ervaren binnen de NHS. Bij de verpleegkundigen is dat percentage 35%. Van de artsen vindt 45% dat zij te weinig assistentie krijgen van verpleegkundigen en andere zorgprofessionals. Dertien procent meldde fysieke agressie door patiënten of hun familie. Van alle professionals wordt acht procent gepest door hun baas en 13% door hun collega's. Van de artsen werkt 42% onbetaald vijf uur langer per week dan in hun contract is vermeld. Voor 15% is dat zes tot tien uur en voor 7% meer dan elf uur. Al deze gegevens inclusief de wetenschappelijke verantwoording van het vragenlijst onderzoek staan in de British Medical Journal van 12 april, p. 797. Auteur van het artikel is Lynn Eaton.


HOOGLERAAR MARC BERG BESPREEKT PRIKKELS VOOR ZORGVERZEKERAARS


Hebben zorgverzekeraars een financiële prikkel nodig om zich in te zetten voor ketenzorg? Wie inspecteert hun en vraagt ze om indicatoren voor hun inzet voor continuïteit van zorg? Deze vragen komen uitgebreid aan de orde op het congres Recente Ontwikkelingen in de bekostiging van ketenzorg op 4 juli. Eerst schetst de Duitse gezondheidseconoom Evert-Jan van Lente de financiële prikkels die zorgverzekeraars aldaar ontvangen voor iedere chronische zieke die zorg krijgt vanuit een zorggroep (zie bericht hierboven). Daarna gaat hoogleraar Marc Berg in op de Nederlandse bekostiging van zorgverzekeraars vanuit het vereveningsfonds en vanuit de nominale premies. Bevat het Nederlandse vereveningsfonds voldoende prikkels om zorgverzekeraars te stimuleren tot het inkopen van ketenzorg? Wil je Evert-Jan van Lente en Marc Berg aanhoren? Wil je naar het congres op 4 juli? Wil je alles weten over zorgverzekeraars, concurrentie en ketenzorg? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op nascholing en schrijf je in.


STAATSTOEZICHT GEEFT GGD MIDDEN NEDERLAND EEN PLUIM


Een kist met appelen, die overhandigde de inspecteur van het staatstoezicht Jeroen Remmen aan Henk Kruijsselbrink, directeur van de GGD Midden Nederland. Deze GGD had als eerste aan het staatstoezicht regionale indicatoren aangeleverd over de volksgezondheid van de bevolking en over het gezondheidsbeleid. Remmen gaf de kist appelen (geen taart, geen wijn, dat past niet bij een GGD) aan het begin van de workshop voor Utrechtse ambtenaren volksgezondheid en GGD medewerkers, die ondergetekende jaarlijks geeft. Hij gaf aan dat het verzamelen van data vooraf moet gaan aan initiatieven voor gezondheidsbeleid. In bijvoorbeeld een rijk dorp kan dat overmatig alcoholgebruik betreffen en in een andere gemeente de aanwezigheid van loverboys. Na het verzamelen van de data en het kiezen van de problematiek die men wel en niet wil aanpakken, volgen beleidsinitiatieven. Natuurlijk moeten die na afloop weer worden gemeten. Drinken die rijke kinderen dan minder? Zijn er dan minder loverboys? De rest van de dag werkte ik in de workshop Remmens pleidooi uit. De gemeentelijke ambtenaren waardeerden de workshop positief: eindelijk een dagje nadenken en niet alleen maar uitvoeren van regels.


ZONMW BEREIDT PROGRAMMA VOOR OVER BELANGENBEHARTIGING PATIËNTEN


Wat is de invloed van patiënten op keuzes in het wetenschappelijk onderzoek? Hoe kiezen zij hun arts of ziekenhuis? Is de beschikbare keuze informatie te begrijpen door minder mondige patiënten? Hoe is de belangenbehartiging van patiënten in het buitenland geregeld? Hoe kunnen ervaringen van patiënten het beste systematisch worden verzameld bij patiëntenorganisaties? Deze en andere vragen komen waarschijnlijk aan de orde in een programma dat ZONMW voorbereidt. Dat bleek uit een conferentie op uitnodiging die ZONMW en het Fonds PGO hadden georganiseerd op vrijdag 6 juni. Deelnemers waren onder meer VWS directeur generaal Diana Monissen en werkgeversvoorzitter Rinnooij Kan. Als voorzitter fungeerde oud-minister Els Borst. Ondergetekende trad op als eerste spreker met de resultaten van het onderzoek naar de meerwaarde van patiënten- en gehandicaptenorganisaties (p/g-organisaties). Julius onderzoekers drs. Mascha Berk en dr. Henk van der Steeg hebben deze studie uitgevoerd en op 28 mei openbaar gemaakt (zie uitvoerig PH.Nieuwsbrief van 1 juni op www.integratedcare.nl/nieuwsbrieven). Op 4 december 2008 vindt in Utrecht een landelijk congres plaats over het onderzoek naar de meerwaarde van patiëntenorganisaties. Ook dat ZONMW programma komt dan aan bod. Wil je kennis nemen van ons onderzoek? Surf naar www.integratedcare.nl en klik door naar de subpagina p/g-organisaties.


WIL JE SPOEDZORG ONDERZOEK DOEN? GA OP 25 JUNI NAAR ZONMW


Op woensdag 25 juni, 1400 -1600 uur brengt ZONMW onderzoekers, zorgprofessionals en managers bijeen. Op deze zogeheten Match Makers Meeting (M3) kunnen laatstgenoemden elkaar vinden om gezamenlijk subsidieverzoeken in te dienen bij het Programma Spoedzorg. Algemene thema's in dat programma zijn organisatiemodellen spoedzorgketen en professioneel handelen. Ook kun je een subsidie aanvragen om een initiatief voor te bereiden. Meer informatie over het programma vind je op www.zonmw.nl/subsidiekalender Je meldt je aan voor de M3 op 25 juni via spoedzorg@zonmw.nl Op 19 september vindt in Utrecht het achtste nationale congres Recente ontwikkelingen in de spoedzorg plaats. Daar komen de genoemde thema's uitgebreid an de orde. Wil je daarheen? Surf dan naar www.integratedcare.nl klik door op Nascholing en meld je aan.


GROTE PRIJS BESCHIKBAAR VOOR BESTE ZORGINNOVATIE VAN 2008 EN 2009


Vijfentwintigduizend euro stelt de Stichting Voorzorg Utrecht beschikbaar voor de beste zorginnovatie in 2008 en 2009. Deze stichting beheert het nalatenschap van een inmiddels opgeheven ziekenfonds en geeft kleine, stimuleringssubsidies voor veelbelovende innovaties. De jury bestaat uit twee huisartsen, een verpleegkundige en heeft ondergetekende als voorzitter. Op maandag 2 juni heeft de jury vergaderd over de criteria. Die komen binnenkort op website www.voorzorg-utrecht.nl Belangrijke criteria, zeg ik nu alvast, zijn: 1. heeft men geïnventariseerd of de innovatie elders al eens is uitgeprobeerd? 2. is de innovatie doordacht en wordt aannemelijk gemaakt, dat kwaliteits- of doelmatigheidverbetering te realiseren is 3. is de innovatie geëvalueerd of tussentijds beoordeeld op de voortgang? En verder: projecten waarbij de juryvoorzitter en andere juryleden zelf betrokken zijn, komen niet in aanmerking voor de prijs. Wil je meer weten over de prijs? Surf naar de genoemde website of stuur een mail naar innovatieprijs@voorzorg-utrecht.nl


VERANTWOORDING Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op. Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan en af door een mail te sturen naar PH.Nieuwsbrief@planet.nl Bij afmelding of wijziging graag vermelden welke versie (bv 293.1, 293.2, etc) je ontving.

De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan vanaf nr 65 op de internetsite www.integratedcare.nl

Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.intergratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.
Opsteller van deze nieuwsbrief is:

Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356