Den Haag, 5 juni 2008
Bijdrage lid Arib (PvdA) aan debat over de gang van zaken rond de brief over preïmplantatie genetische diagnostiek
Gesproken woord geldt!
Voorzitter,
In het vorige kabinet heeft de voormalige staatssecretaris Ross-van Dorp op 16 mei 2006 een brief naar de Kamer gestuurd. Met deze brief heeft zij willen ingrijpen in bestaand beleid. Want het Academisch ziekenhuis in Maastricht handelde al volgens het Planningsbesluit uit 2003. Het ziekenhuis paste al jaren de preimplantatie genetische diagnostiek, embryo selectie, toe ook bij niet volledige penetrantie. Dus ook bij een vastgesteld individueel verhoogd risico. Door de brief van stss Ross is de onduidelijkheid in het veld ontstaan: mogen vrouwen met ziekten als erfelijk bepaalde borstkanker nu wel of niet gebruik maken van de embryo selectie?
Vrouwen en artsen wisten niet meer waar ze aan toe zijn. Dit was voor mij een reden om een debat met de huidige staatssecretaris aan te vragen. Het debat over embryo selectie vond plaats op 20 november 2007. En juist die partijen die de afgelopen week het hardst in elke camera en microfoon riepen dat het een schande was dat het kabinet nog geen besluit wenste te nemen, die twee partijen zaten erbij toen staatssecr Ross-van Dorp een streep zette door de wensdroom van vrouwen om met deze behandeling te voorkomen dat hun erfelijke kanker zoals borstkanker en eierstokkanker nog een generatie door zou woekeren. Toen vonden staatssecretaris Rutte en minister Pechtold het prima. En nu roepen ze schande. Voorzitter, ik vroeg me af, wat ook alweer de overtreffende trap van hypocrisie is. Ook nadat dhr. Rutte en de heer Pechtold niet meer in het kabinet zaten, hebben ze niets van zich laten horen.
De VVD heeft niet eens deelgenomen aan het debat van 20 november vorig jaar. Vond het toen kennelijk niet belangrijk of politiek niet interessant genoeg. Ook was er toen geen media-aandacht voor. Ik heb in dat debat de huidige sts nadrukkelijk gevraagd naar de brief van haar voorgangster te kijken en duidelijkheid te scheppen naar de vrouwen waar het hier omgaat. Ons standpunt was en is dat wij van mening zijn dat vrouwen die belast zijn met erfelijke aanleg voor een ernstige ziekte de mogelijkheid moeten hebben om te voorkomen dat hun kinderen deze ziekte, met alle verdriet en gevolgen van dien, ook zullen krijgen. Deze staatssecretaris heeft toegezegd dat ze haar standpunt aan de Kamer zou sturen, na een medisch-technische consultatieronde. Dat is precies wat zij gedaan heeft vorige week. Zij heeft de Kamer een brief gestuurd waarin zij beschrijft wat nu volgens de wet wordt toegestaan.
Met deze brief heeft de sts een einde aan de onduidelijkheid willen maken. Wij hebben gelijk hierna kunnen zien dat dit voor een aantal partijen anders lag. Het kabinet heeft aangegeven tijd nodig te hebben om deze brief alsnog in de ministerraad te bespreken. In de brief van de sts van 30 mei geeft ze aan dat zij daarom vooralsnog de brief herneemt. Zij wil eerst in de ministerraad deze kwestie aankaarten. Hier hebben wij alle begrip voor. Het gaat immers om een ingewikkelde kwestie waarover de meningen niet altijd hetzelfde zijn. Het is ook legitiem dat een aantal partijen zich eerst wil beraden op zo n kwestie alvorens tot een afgewogen standpunt te komen. Die tijd willen we alle partijen die dat nodig hebben ook gunnen. Echter, het moet niet te lang duren. Vrouwen hebben recht om te weten waar ze aan toe zijn. De duidelijkheid waar ik op 20 november vorige jaar naar vroeg is er helaas nog niet. Mijn vraag aan de minister en sts is binnen welke termijn zij denken met een standpunt te komen? Mijn fractie is van mening dat deze kwestie niet over het zomerreces heen moet worden getild en dat er binnen enkele weken een standpunt moet zijn. Kan de sts dit toezeggen.
Pas wanneer er een standpunt van het kabinet ligt wil ik graag het inhoudelijke debat verder aan. Met iedereen. Christen Unie, VVD en wie dan ook.
Het mag duidelijk zijn dat de discussie over embryo selectie niet een debat is dat door Den Haag wordt bepaald. Ook burgers mengen zich in dit debat en terecht. Deze discussie raakt het zelfbeschikkingsrecht, de individuele keuzevrijheid en de grenzen van wat wel en niet kan. Het mag duidelijk zijn dat ook bij ons deze vragen leven. Wij zijn geen voorstander van u vraagt en wij draaien . Wij zijn ook geen voorstander van selecteren op kleur van de ogen, of een perfect uiterlijk. Maar, er is een verschil tussen gezond / en mooi of perfect zijn Wat dat betreft was ik ook erg blij met het maatschappelijk debat dat is ontstaan naar aanleiding van deze discussie. Want het is gelukkig niet alleen Den Haag die hierover gaat, het gaat om een breed maatschappelijk vraagstuk dat alle burgers raakt. Deze discussie loopt ook niet via partij politieke lijnen, maar loopt dwars door alle geledingen van de samenleving. De discussie is ook niet zwart wit, maar ligt een stuk ingewikkelder dan het lijkt.
Voorzitter,
Ik heb er alle vertrouwen in dat dit kabinet er uit komt en dat ook binnen een korte termijn. De overheid heeft de taak om duidelijkheid te scheppen als er zoveel maatschappelijke onrust ontstaat in de samenleving. Deze staatssecretaris heeft bewezen dat zij ingewikkelde kwesties niet uit de weg gaat, en in staat is op een constructieve manier tot een zorgvuldige oplossing te komen.
Persvoorlichting Tweede Kamer-fractie Partij van de Arbeid
Plein 2
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
T 070 318 2694
E
Partij van de Arbeid