Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
Den Haag Ons kenmerk Uw brief van Uw kenmerk
3 juni 2008 DCE/18508 20 mei 2008 2070820630
Onderwerp Bijlage(n)
Vragen over behoud kerk Groede
Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van de leden Blom en Leerdam over de acties van de
inwoners van Groede ten behoeve van het behoud van de lokale 800 jaar oude kerk.
De vragen zijn mij toegezonden met uw brief van 20 mei 2008, kenmerk 2070820630.
De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
dr. Ronald H.A. Plasterk
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Rijnstraat 50, Postbus 16375, 2500 BJ Den Haag T +31-70-412 3456 F +31-70-412 3450 W www.minocw.nl
blad 2/3
Vragen van de leden Blom en Leerdam (beiden PvdA) aan de minister van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschap over de acties van de inwoners van Groede ten behoeve van het behoud van de lokale
800 jaar oude kerk. (Ingezonden 20 mei 2008)
1.
Bent u op de hoogte van de acties van de inwoners van Groede (900 personen) voor de instandhouding
van het Nederlands Hervormde Kerkgebouw waarvan de oudste delen dateren uit 1250 en van het
gegeven dat deze acties in het dorp reeds 150.000 euro hebben opgeleverd? 1)
Antwoord
Ja.
2.
Bent u er van op de hoogte dat deze kerk de enige Vlaamse Hallenkerk is in Nederland en dat de toren
een uniek karakter heeft?
Antwoord
Ten aanzien van de uniciteit van kerk en toren wil ik een paar aanvullende opmerkingen maken. De
Nederlands Hervormde kerk van Groede is een goed voorbeeld van de Vlaamse hallenkerk, een
bouwwijze die vanaf 1250 in Vlaanderen en ook verder naar het noorden toe werd toegepast. De kerk is
mede daarom aangewezen als Rijksmonument en wordt in de registeromschrijving dan ook
gekenmerkt als driebeukige hallenkerk met toren. Het bijzondere karakter van de toren is gelegen in de
zware vierkante onderbouw, die overgaat in een achtkant en de torenspits die in 1950 na een brand is
herbouwd naar een houten model uit 1836.
3.
Bent u op de hoogte van de toegezegde bedragen van de gemeente en provincie, respectievelijk
200.000 euro en 150.000 euro ten behoeve van de restauratie en dat thans nog gerekend wordt op een
bedrag van 1,3 miljoen euro van het rijk?
Antwoord
Ja, er is een subsidieaanvraag ingediend in het kader van de Regeling rijkssubsidiëring wegwerken
restauratieachterstand 2007 (Rrwr 2007). De genoemde bedragen komen overeen met de gegevens die
bij de subsidieaanvraag zijn aangeleverd.
4.
Bent u bekend met de plannen voor het gebruik van de kerk na de restauratie, die aansluiten en
ingepast zijn in projecten van landschapsontwikkeling, recreatie en nieuwe vormen van
kustverdediging (Waterdunen) en in grensoverschrijdend project van cultuurhistorie?
Antwoord
blad 3/3
Ja, de kerk blijft de functie voor de eredienst behouden, maar zal daarnaast ruimte bieden aan onder
andere tentoonstellingen, concerten en lezingen. Hierover heeft overleg plaatsgevonden met de
Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM). Over de aanpassingen die in
het interieur moeten plaatsvinden om dit bredere gebruik mogelijk te maken, heb ik de gemeente
onlangs positief geadviseerd in het kader van de monumentenvergunning.
5.
Deelt u de mening dat dit bij uitstek een project is waar met grote inzet van gemeenschapszin
de instandhouding van een uniek cultuurhistorisch en religieus monument wordt verbonden met de
verschillende functies zoals die in het nieuwe monumentenbeleid worden beschreven?
Antwoord
Dit project is een van de voorbeelden waarbij door een her- of nevenbestemming wordt bijgedragen
aan het behoud van een cultuurhistorisch en religieus monument. De actieve aanpak van de betrokken
partijen en het draagvlak onder de bewoners van Groede en in de regio geeft vertrouwen voor een
geslaagde (neven)bestemming van de kerk en biedt een positief toekomstperspectief.
6.
Deelt u de mening dat de kerk waar Vadertje Cats, onze grote Zeeuwse dichter en de latere
raadspensionaris, gedurende 16 jaren elke zondag plaats nam en waar zijn bankje nog steeds te vinden
is, niet verloren mag gaan en bent u bereid zich daarvoor in te spannen?
Antwoord
In mijn antwoord op vraag 3 heb ik al aangegeven dat er een subsidieaanvraag is ingediend in het kader
van de Rrwr 2007. Zoals in deze regeling is opgenomen, zal ik voor 1 juli 2008 een besluit nemen. Dit
doe ik gelijktijdig met de andere aanvragen voor dezelfde groep monumenten. Op die beslissing kan ik
niet vooruitlopen. De subsidietoekenning vindt plaats op basis van de criteria die in de regeling zijn
opgenomen. Uiteraard draag ik er zorg voor dat alle ingediende aanvragen -dus ook die voor de kerk te
Groede - zorgvuldig worden beoordeeld.
Overigens merk ik op dat de zogenaamde Catsbank, evenals de overige herenbanken en de preekstoel,
dateert uit 1794 en door afstammelingen van Jacob Cats aan de kerk is geschonken.
1) Provinciale Zeeuwse Courant, 3 mei 2008