Gezamenlijk investeren moet om maatregelen klimaatverandering betaalbaar te
houden.
03-06-2008
Dames en heren,
Fijn om hier te spreken. Ook heeft u een mooie toepasselijke locatie
voor belangwekkend thema als klimaat. Het gloednieuwe House of Energy
van ingenieursbureau Cumea. Genomineerd voor de NET trofee 2008, de
innovatieprijs voor duurzaam bouwen.
De heer Prop heeft daar zo-even ongetwijfeld zeer bevlogen over
gesproken. Ik sta hier misschien wel in het meest zuinige
kantoorgebouw van Nederland.
Maar bovenal vind ik het belangrijk om hier u als ondernemers toe te
spreken, want ondernemers zijn het fundament van onze economie, de
basis van onze welvaart en werkgelegenheid en daarmee ook de spil in
het realiseren van onze ambitieuze doelen op het terrein van
duurzaamheid.
Het zal u de afgelopen periode niet ontgaan zijn dat klimaat weer op
de agenda staat. Want hoe je het ook wendt of keert; we hebben een
klimaatprobleem. De gevolgen van klimaatverandering hoef ik u niet
meer te schetsen. Dat hebben velen voor mij al gedaan.
Of het nu een Nobelprijswinnaar is met zijn ongemakkelijke waarheid,
of een Britse topeconoom met zijn heldere economische analyses, of een
VN commissie met hun wetenschappelijke rapporten, allen zijn het eens:
we moeten nu handelen, anders zijn de gevolgen niet te overzien en de
maatregelen niet meer te betalen. Nu investeren biedt zekerheid voor
de toekomst.
Ik wil het vandaag vooral hebben over de aanpak van het probleem. En
vooral dat we dat probleem nu en samen moeten aanpakken: burger,
bedrijfsleven en overheid. Door duurzaam te produceren, door duurzaam
te consumeren en door duurzaam te innoveren.
Het kabinet heeft bij haar aantreden heldere doelen en ambities
geformuleerd: 30 procent minder broeikasgassen, een aandeel van 20
procent in duurzame energie zoals wind, zon en biomassa en 2 procent
energiebesparing per jaar. Dat zijn forse ambities en betekenen een
heuse trendbreuk. Nederland moet tot de meest energie efficiënte en
schone economieën van Europa behoren.
Met het werkprogramma Schoon en Zuinig zet het kabinet in op krachtig
klimaat en energiebeleid. Het programma kent drie pijlers. De eerste
is de overtuiging dat de trendbreuk vooral door burgers en bedrijven
zelf gerealiseerd moet worden.
Uw club het VNO-NCW maar ook MKB Nederland en LTO Nederland hebben
eind vorig jaar met het kabinet een duurzaamheidsakkoord gesloten.
Het akkoord toont de bereidheid van de overheid en het bedrijfsleven
in Nederland om samen maximaal aan de slag te gaan om van Nederland
koploper te maken op het gebied van energie- en klimaatinnovatie.
De bereidheid om samen in actie te komen is de grond waarop we
concrete afspraken gaan maken met de diverse bedrijvensectoren.
VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO-Nederland zullen bevorderen dat in
sectorakkoorden wordt vastgelegd dat het bedrijfsleven grote en
langdurige inspanningen doet in:
o het verbeteren van energie-efficiency;
o het stimuleren en toepassen van hernieuwbare energie zoals wind,
zon, geothermie en biomassa; en
o andere innovatieve voorzieningen zoals CO2 afvang en opslag
Het kabinet van haar kant zal zich maximaal inspannen om er voor te
zorgen dat Nederlandse bedrijven op een Europees en wereldwijd gelijk
speelveld kunnen blijven opereren.
De sectorakkoorden omvatten een pakket van maatregelen op het gebied
van wetgeving, fiscale regels, emmissiehandel en voorlichting.
Inmiddels zijn afspraken gemaakt met de gebiouwde omgeving. Andere
sectoren zullen snel volgen.
Met de bouw hebben we inmiddels een pracht van een sectorakkoord voor
de bestaande en nieuwbouw. Dat akkoord zal de komende jaren een enorme
boost geven aan energiezuinige en duurzame woningen met als ultieme
doel de klimaatneutrale woning.
Doel is in 2020 dertig procent energie besparing in 2,4 miljoen
bestaande woningen en andere gebouwen. Dit jaar starten proefprojecten
voor tienduizend gebouwen. Alle activiteiten van de partijen samen
moeten er toe leiden dat tot en met 2011 de energieprestatie van
minstens een half miljoen bestaande woningen en andere gebouwen wordt
verbeterd naar energielabel B of met minstens twee labelklassen;
Voor de nieuwbouw zijn de sector en de overheid het eens over de
doelstelling om te komen tot 25 procent energiebesparing in 2011 en 50
procent in 2015 in nieuwe winkels, woningen en kantoren. Kortom, in de
bouw gaan we snel meters maken!
Aan de akkoorden met andere sectoren wordt nog hard gewerkt, maar ik
ben ervan overtuigd dat die andere akkoorden er binnenkort ook zullen
komen.
En we zitten nu echt niet stil. Er zijn al vele acties in
verschillende sectoren gezet die echt niet wachten op een
handtekening. Zo willen we met 10 koploperbranches roadmaps maken die
als doel hebben in 2030 te komen tot 50 procent energiebesparing. De
papier- en chemiesector hebben hierin al concreet stappen gezet. Ik
daag andere branches uit dit voorbeeld te volgen. Door te investeren
in energie efficiency sparen bedrijven kosten en versterken zij hun
concurrentiepositie.
Het behalen van onze klimaat en energie doelstellingen leunt uiteraard
niet alleen op vrijwillige afspraken. Schoon en zuinig kent een brede
mix van maatregelen, zoals ik al zei.
Denk aan wetgeving, emissiehandel, fiscale vergroening, normstelling
voor apparaten, autos, woningen, de Subsidieregeling Duurzame
Energieproductie enzovoorts.
Verder wil ik onder de aandacht brengen dat voor bedrijven die een
jaargebruik hebben van meer dan 50.000 kilowatt elektriciteit of
25.000 kub gas - dus zeg maar de grotere kantoorpanden - een bepaling
in de Wet Milieubeheer geldt. De wet verplicht bedrijven
energiebesparende maatregelen te nemen die een terugverdientijd van 5
jaar of minder kennen. Onder deze wet vallen zo'n 40.000 bedrijven!
De gemeenten moeten hierop toezien. Ik wil zorgen dat deze wettelijke
bepaling ook goed bekend is bij iedereen.
Daarom ga ik samen met MKB Nederland door middel van
voorlichtingscampagnes, en door goede voorbeelden in het zonnetje te
zetten een forse slag maken. Voorop staat het vergroten van de
bekendheid met de bepaling in de Wet milieubeheer.
Vervolgens moet de handhaving ervan op gevoerd worden, zodat in 2011
zo veel mogelijk maatregelen voor energiebesparing ingevoerd zijn of
worden. Een van mijn ideeën is om de voorop lopende bedrijven te
betrekken bij het opstellen van een top 10 van energie- besparende
maatregelen die zich binnen 5 jaar binnen hun bedrijf hebben
terugverdiend. Deze top 10 kunnen we dan breed gaan uitdragen.
Voor de kleinere bedrijven die niet onder wet vallen, zal ik samen met
MKB Nederland stimulansen en prikkels afgeven onder andere door meer
voorlichting over energiebesparing.
In 2010 gaan we de behaalde resultaten Schoon en Zuinig evalueren. Als
de voortgang onvoldoende blijkt te zijn, worden aanvullende
maatregelen genomen.
De klimaat en energiedoelstellingen van het kabinet blijven het
uitgangspunt! We schuiven de problemen niet door naar een ander
kabinet!
Kortom, we gaan ambitieus en realistisch verder. Die doelen gaan we
halen, linksom of rechtsom.
Een tweede pijler van mijn klimaat en energiebeleid ligt op Europees
vlak. Krachtige internationale klimaat- en energiediplomatie is
essentieel om dit Europese beleid mee vorm te geven. Denk bijvoorbeeld
aan de Nederlandse inzet bij het veilen van emissierechten, bij de
discussies over CO2 afvang en opslag, hernieuwbare energie,
Ecodesignrichtlijn en bij de normstelling voor de CO2-uitstoot voor
autos. Deze maatregelen zijn ook nodig om ons energie- en
klimaatbeleid in Nederland vorm te geven. Natuurlijk is Europees
beleid nodig om een eerlijke concurrentiepositie voor de Nederlandse
industrie te garanderen. Waar dat mogelijk is, wil ik sneller gaan dan
de Europese beleidsontwikkeling.
De derde pijler is de drieslag: meters maken, meters voorbereiden en
innovatie.
Leidend worden de koplopers, die het peloton en de achterblijvers
moeten meenemen.
Ik wil nu actie ondernemen en klaar zijn voor de toekomst.
Ik tel in dit werkprogramma Schoon en Zuinig meer dan honderd acties,
waarop dit kabinet afrekenbaar is.
Het project schoon en zuinig gaat zich nu richten op uitvoering. De
plannen liggen er. Het is tijd voor het maken van zichtbare meters,
voor het voorbereiden van nog te ontwikkelen opties en voor het goed
structureren van innovatietrajecten. We moeten zoveel mogelijk samen
met marktpartijen en maatschappelijke organisaties aan de slag. Geen
notas meer, maar doen.
Uiteraard horen daar ook financiële middelen bij; boter bij de vis.
Voor Schoon en Zuinig is er 1.250 miljoen euro tot 2011 beschikbaar
waarvan voor innovatie 300 miljoen. Vanaf 2011 is er jaarlijks 500
miljoen gereseveerd waarvan 25 procent voor innovatie. Voor de
Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie is tot 2015 1.4 miljard
euro gereserveerd. Kortom, dit kabinet zet niet alleen met de mond
maar ook met middelen energie en klimaat op de agenda!
Ik merk ook dat het bedrijfsleven hierop inspeelt. Ik zie gelukkig
vele goede initiatieven uit deze regio komen.
Arnhem is van oudsher energiehoofdstad van Nederland. Arnhem
presenteert zich nu als waterstofstad mede door aanwezigheid van
waterstofbedrijven denk aan Nedstack -, door de aanwezgheid van
kenniscentra en door een actieve lokale overheid. Op 1 mei volgend
jaar gaat in Arnhem het eerste openbare waterstoftankstation van
Nederland open en komen er vier waterstofauto's op de weg.
Onlangs is de bekende trolley op groene stroom gaan rijden, en op
termijn op waterstof misschien? Kortom, door energie als economisch
speerpunt te benoemen wil de regio bedrijven aantrekken die in die
energieketen actief zijn.
Nijmegen heeft ook forse ambities op het terrein van duurzaamheid. Om
burgemeester De Graaf te citeren: Nijmegen wil bij de koplopers in
Nederland behoren, als het gaat om verantwoord omspringen met energie.
In 2032 moet Nijmegen CO2 neutraal zijn. We willen bedrijven
stimuleren om verantwoorder met energie om te gaan. Dat is beter voor
de portemonnee en ook voor het milieu. Uiteraard letten wij als
gemeente ook, nog meer dan voorheen, op het energieverbruik." Einde
citaat. Ook op terrein duurzaam bouwen is Nijmegen actief. Recentelijk
heeft de gemeente een vliegtuigje met infraroodcamera de lucht
ingestuurd om het warmteverlies van gebouwen en woningen vast te
leggen. Op basis van deze dakthermografie gaan woningcorporaties samen
met gemeente en bedrijven energiebesparingsplannen te ontwikkelen.
Die duurzame ambities van deze regio zien we ook terug in allerlei
innovatieve projecten. Bijvoorbeeld onder de paraplu van het Bureau
Energie- en Milieuvalley afgekort EMT.
Deze regio is een vruchtbare valley waarin slimme duurzame innovaties
als rijpe appelen van de bomen vallen. Grote bedrijven als NUON, BASF,
AKZO, Essent en good old KEMA bundelden hun kennis en ervaring. Met
ondersteuning van het bureau EMT zijn aantal veelbelovende
prachtprojecten gestart waaronder dit House of Energy. Maar ook het
project Nijmeegse Binnenstadservice.
Kern van het project is een nieuwe aanpak van logistieke diensten
zodat slimme en schone stadsdistributie ontstaat. Of denk aan
Helianthos. Helianthos richt zich op de massaproductie van
zonnepanelen die extreem innovatief en efficiënt zijn.
Ik zei u al dat het innovaties regent in deze regio dus als laatste
uit de vele voorbeelden noem ik het project GeoZOO.
Doel van het project is door middel van een geothermie-installatie de
grote vraag naar energie binnen het dierenpark Burgers Zoo te
verduurzamen.
Kortom, deze snel groeiende regio met grote bedrijvigheid levert een
belangrijke bijdrage aan de realisatie van onze klimaat en
energiedoelen.
Tot slot. Dit kabinet streeft naar een duurzame ontwikkeling.
Duurzaamheid is dé centrale opgave voor de 21ste eeuw! Het is onze
morele plicht om voor generaties na ons een leefbare aarde achter te
laten. Door ons energieverbruik te verminderen en energiebronnen in te
zetten die duurzamer zijn, verminderen we de opwarming van de aarde.
Duurzame innovaties zijn daarmee een onmisbare schakel. Een schakel
tussen economische groei en ecologisch ondernemen.
Deze regio heeft dat goed gezien.
En met dat gegeven voor ogen voorzie ik voor deze regio een ecologisch
gezonde en economisch sterke ontwikkeling.
Dank u wel.
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer