Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport



Allochtone meiden gaan voetballen

Toespraak, 29 mei 2008

Allochtonen jongeren, vooral meisjes, sporten in vergelijking tot autochtone jongeren veel minder. 500 sportverenigingen in 11 steden proberen daar verandering in te brengen. De helft hiervan zijn voetbalverenigingen. Staatssecretaris Bussemaker steunt de sportverenigingen en sprak tijdens een KNVB-bijeenkomst in Eindhoven de gemeenten aan op hun financiële verantwoordelijkheid. Hieronder staat haar volledige toespraak, die namens haar is uitgesproken door Theo Straub van de Directie Sport van VWS.

Dames en heren,

Ongeveer een jaar geleden sprak ik ook tijdens een bijeenkomst die plaatsvond in het kader van het programma Meedoen allochtone jongeren door sport. De aanleiding was toen dat er een begin werd gemaakt met zogenaamde `sport-zorgtrajecten'. Dat zijn projecten gericht op probleemjongeren, uitgevoerd door jeugdzorg en sportverenigingen.

Om duidelijk te maken hoe sport het gedrag van jongeren kan veranderen, noemde ik toen het voorbeeld van een jongen van 11 jaar die problemen had met agressie. Ik vertelde dat de jongen via school bij een psycholoog terecht kwam en dat dat geen succes was. Terwijl zijn vriendjes buiten aan het spelen waren, zat hij tussen vier muren met een professional die zijn gedrag probeerde te veranderen. U kunt zich voorstellen dat dat niet zijn meest plezierige uurtjes van de week zijn geweest. De gewenste gedragsverandering bleef ook uit.

Wat wél effect had, was dat zijn ouders in gesprek gingen met de voetbaltrainer van zijn team. De coach besteedde tijdens trainingen en wedstrijden extra aandacht aan hem en dat leidde snel tot succes.Wat binnen de vier muren van de psycholoog niet lukte, lukte wel binnen de kalklijnen van het voetbalveld. Binnen deze lijnen ontwikkelde hij zich als een teamspeler die de bal op tijd afspeelde, die samen met zijn teamgenoten een doelpunt vierde en die de beslissingen van de scheidsrechter respecteerde. De ervaring opgedaan in het veld leidde ook tot positieve gedragveranderingen thuis en op school.

Inmiddels zijn we een jaar verder. En onlangs hoorde ik dat de jongen op school zijn draai volledig heeft gevonden. Hij heeft zijn Cito-toets gemaakt en gaat na de zomervakantie naar het VWO. Niet zomaar een VWO, maar een LOOT-school. U weet wel, zo'n school waar talentvolle jongeren in de gelegenheid worden gesteld om sport en leren met elkaar te combineren. Voetbal is zijn leven!

Het zijn dit soort voorbeelden die mij sterken in mijn overtuiging dat sport een bijzondere leerschool voor jongeren is.En ik vind dat gelukkig niet alleen.

Daarom is onder het vorig kabinet al begonnen met het programma Meedoen allochtone jongeren door sport. Negen sportbonden en 11 van de 31 grootste gemeenten zijn daar toen enthousiast mee aan de slag gegaan.Samen vonden ze maar liefst 500 sportverenigingen bereid zich in te zetten wat extra te doen voor allochtone jongeren, zodat ze meer zouden gaan sporten.

Zoals u weet, is maar liefst de helft van deze clubs een voetbalclub.Ik vind dat de KNVB zich hierdoor op een geweldige manier positief heeft weten onderscheiden. En niet alleen door de hoeveelheid clubs die ze heeft weten te enthousiasmeren, maar ook door de bijzondere werkwijze. De KNVB heeft besloten éérst de vereniging te versterken vóórdat er nieuwe, allochtone jeugdleden worden geworven. Eerst zorgen voor een goede basis en van daaruit verder werken. Dat spreekt mij aan!

Het versterken van sportverenigingen is ook een van de belangrijkste doelstellingen in mijn sportbeleid. Het belangrijkste instrument dat ik u daarbij ter beschikbaar stel is de combinatiefuncties: mensen die zowel werken op school als bij een sportvereniging. Niet alleen kan daardoor het sportaanbod op school verbreed worden, ook leidt het tot een verdere professionalisering van de sportclub.Uiteindelijk moeten er 2500 combifuncties komen. De grootste 31 gemeenten zijn al begonnen en daar gaan dit jaar 375 combi-functionarissen aan de slag.

Het eerste jaar financiert de rijksoverheid 100%, maar gemeenten hebben ervoor getekend co-financiering te realiseren vanaf het tweede jaar. En nu ik het daar over heb, wil ik van de mogelijkheid gebruik maken om de gemeenten er op te wijzen dat ze voor de financiering hiervan niet de rekening bij scholen en sportverenigingen moeten leggen, maar deze uit eigen middelen moeten betalen. Ik heb zelfs gehoord dat een paar gemeenten tegen scholen en verenigingen zeggen dat, als ze niet meebetalen, ze niet kunnen meedoen. Laat ik duidelijk zijn dat dat tegen de afspraken is en dat zo de beoogde doelen niet worden bereikt!

Maar terug naar de KNVB.De KNVB heeft dus ook gekozen voor het versterken van de voetbalverenigingen en heeft daartoe maar liefst 200 bijzondere verenigingsbegeleiders gevonden. Een groot aantal daarvan is hier vanavond aanwezig en ze worden - terecht - door de KNVB in het zonnetje gezet en getrakteerd op een wedstrijd van het Nederlands elftal.

U bent trouwens ook een soort combi-functionaris, want naast uw gewone werk bent u zo'n acht uur per week bij een vereniging actief. Op uw schouders rust nu een zware taak. Samen met de KNVB, de gemeenten en de voetbalverenigingen moet u ervoor zorgen dat in 2010 de achterstand in sportdeelname door allochtone jongeren fors is ingelopen. Dat betekent overigens, dat u zich vooral moet richten op allochtone meisjes. Want onder de meiden is de achterstand het grootst, vooral Hindoestaanse en moslimmeisjes blijven ver achter. Meisjesvoetbal is dus het credo!

Samen met de gemeenten moet het mogelijk zijn om allochtone jongeren op de juiste plekken te benaderen. Dat kan via scholen, maar ook via buurtactiviteiten, of door minderhedenorganisaties erbij te betrekken. De sleutel tot succes is samenwerking. Alleen dan kunnen we de achterstand in sport door allochtone jongeren wegwerken.

Naast samenwerking is het van belang dat potentiële jeugdleden en hun ouders niet worden afgeschrikt door de contributies die aan verenigingen moet worden betaald. Om dat tegen te gaan bestaat al enige jaren het Jeugdsportfonds. Dit fonds - dat door mij wordt gesubsidieerd - betaalt de contributie en sportkleding van kinderen waarvan de ouders te weinig draagkrachtig zijn om het zelf voor hun rekening te nemen.

Daar bovenop stelt staatssecretaris van Sociale Zaken Aboutaleb gemeenten 40 miljoen euro in 2008 beschikbaar om armoede te bestrijden. Dit bedrag, dat oploopt tot 80 miljoen in 2011, is bedoeld om de deelname van kinderen aan de samenleving te vergroten, in het bijzonder aan sport en cultuur.

Ik kan alle aanwezige wethouders en directeuren Sport van gemeenten aanraden zich bij hun collega-wethouders van Sociale Zaken volledig op de hoogte te stellen van deze bijzondere uitkering!

Dames en heren, ik ga afsluiten.Ik wil nogmaals de KNVB complimenteren met de voortvarendheid waarmee ze invulling geeft aan het programma Meedoen allochtone jeugd door sport. En ook de 200 mensen die de sportverenigingen daarbij ondersteunen, verdienen alle lof. Tegelijkertijd ga ik ervan uit dat u bij uw werkzaamheden alle mogelijke ondersteuning krijgt van de gemeenten. Zodat we er uiteindelijk gezamenlijk voor kunnen zorgen dat de achterstand van allochtone jongeren in de sportdeelname kleiner wordt.En we weten allemaal tot wat voor een positief saldo dat kan leiden.