Universiteit Leiden

Vijf NWO-subsidies voor chemisch onderzoek naar Leiden

Het gebied Chemische Wetenschappen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft negen onderzoeksgroepen een TOP-subsidie toegekend. Twee van die subsidies zijn voor Leidse onderzoeksgroepen. Daarnaast ontvangen drie Leidse onderzoekers een ECHO-projectsubsidie van maximaal 240.000 euro om risicovol onderzoek te ondersteunen.

De TOP-subsidie is een onderdeel van de vrije competitie van het NWO-gebied Chemische Wetenschappen. Met deze subsidie kan de onderzoeksgroep in vijf jaar zijn excellente, uitdagende en innovatieve onderzoekslijn versterken of uitbreiden. Dit jaar schreven 24 onderzoeksgroepen een aanvraag. Elke onderzoeksgroep krijgt maximaal 720.000 euro om zijn onderzoekslijn te versterken en uit te breiden.

De ECHO-projectsubsidie (voor Excellent CHemisch Onderzoek) schept ruimte voor creatief, risicovol onderzoek dat de basis kan zijn voor toekomstige wetenschappelijke thema's. In oktober 2007 dienden 121 onderzoekers een voorstel in. Hiervan werden 29 voorstellen gehonoreerd.

De gesubsidieerde projecten:

TOP-subsidies

Dr. E.J. Snijder, dr. A.E. Gorbalenya en dr.ir. A.J. Koster (LUMC) De kopieermachine van het virus
Virussen zijn klein maar hun impact is groot. Gebruikmakend van bouwstenen van hun gastheercel, maken virussen als het SARS-Coronavirus een 'moleculaire kopieermachine' voor hun genoom. Deze wordt verankerd in van de cel gestolen membranen, die mogelijk ook als schuilplaats dienen. Hoe werkt dat en kunnen we er iets tegen doen?

Prof.dr. H.S. Overkleeft en prof.dr. G.A. van der Marel (Leiden) en prof.dr. J.M.F.G. Aerts en dr. R.G. Boot (UvA) Synthetische verbindingen om glucosylceramide metabolisme te beïnvloeden: fundamentele studies en toepassingen Het onderzoek houdt in het ontwerp en de synthese van iminosuiker gerelateerde verbindingen die specifiek ingrijpen op één van de drie enzymen die betrokken zijn bij de synthese en afbraak van glucosylceramide. De verbindingen worden onderzocht op hun merites als mogelijk medicijn tegen lysosomale stapelingsziektes en diabetes type II. Lysosomale stapelingsziekten zijn aandoeningen waarbij door een verandering in het erfelijk materiaal een stoornis in de lysosomen ontstaat. Lysosomen zijn kleine organen in een cel, die met behulp van enzymen zorgen voor de afbraak en het hergebruik van veel stoffen.

ECHO-projectsubsidies

Dr. G.P. van Wezel
Celdeling in zicht: een geïntegreerde benadering voor de analyse van de septum localisatie in Streptomyces bacteriën Sporenvorming door de schimmelachtige bacterie Streptomyces is een complex proces waarbij vele septa (tussenschotten) tegelijk en met perfecte symmetrie gemaakt worden. Middels dit project worden nieuwe eiwitten in kaart gebracht en in detail bestudeerd die een rol spelen bij de plaatsing van de septa en daarmee de celdeling controleren.

Dr. M. Ubbink
Hoe eiwitmoleculen elkaar vinden...
Eiwitmoleculen hebben veel functies in de levende cel. Daarvoor binden eiwitten aan elkaar, soms zwak en kort. Voordat eiwitten een binding aangaan, zoeken ze elkaars oppervlak af. Voor het eerst gaat die vluchtige beginfase zichtbaar gemaakt worden. Daarmee kan worden vastgesteld waarom deze fase belangrijk is voor eiwitbinding.

Dr. L.B.F. Juurlink (Leiden), prof.dr.ir. R.A. van Santen (TUE) en prof.dr. A.W. Kleyn (FOM-Rijnhuizen) Een alternatief mechanisme om methaan om te zetten Al jaren overheerst het idee dat heterogeen katalytische reacties van CH4 starten met het verbreken van een C-H binding op een schoon deel van het metaaloppervlak. Wij onderzoeken met behulp van experimenten en theorie een alternatieve chemische route waarbij een CH4 molecuul direct reageert met een H-atoom op het oppervlak.

(3 juni 2008/SH)