Ministerie van Buitenlandse Zaken

Beantwoording vragen van het lid Ferrier over mensenrechtenschendingen door Ethiopische troepen in Somalië

02-06-2008 | Kamerstuk | Nederlands Ministerie van Buitenlandse Zaken

Graag bieden wij u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid Ferrier over mensenrechtenschendingen door Ethiopische troepen in Somalië. Deze vragen werden ingezonden op 14 mei 2008 met kenmerk 2070820040.

De minister van Buitenlandse Zaken,

Drs. M.J.M. Verhagen

De minister voor Ontwikkelingssamenwerking,

Drs. A.G. Koenders

Antwoorden van de heer Verhagen, minister van Buitenlandse Zaken, en de heer Koenders, minister voor Ontwikkelingssamenwerking, op vragen van het lid Ferrier (CDA) over mensenrechtenschendingen door Ethiopische troepen.

Vraag 1

Kent u het bericht "Ethiopiërs moorden in Somalie"? 11) Hoe beoordeelt u dit bericht, dat is gebaseerd op een door Amnesty International gepubliceerd rapport?

Antwoord

Ja. In het rapport van Amnesty International waarnaar wordt verwezen, wordt gesteld dat alle bij het conflict in Somalië betrokken groepen en in het bijzonder de Ethiopische troepen en de troepen van de overgangsregering, zich schuldig maken aan mensenrechtenschendingen en schendingen van het internationaal humanitair recht.

Het staat vast dat in Somalië gewapende conflicten worden uitgevochten, hetgeen gepaard gaat met grove mensenrechtenschendingen. Dit is een ernstige zaak. De beschuldigingen door Amnesty International dienen dan ook serieus genomen te worden en verder onderzocht te worden door internationaal erkende instellingen, zoals UNOHCHR. Nederland zet zich daar in EU-verband voor in. In de Mensenrechtenraad heeft Nederland zich hard gemaakt voor verlenging van het mandaat van de onafhankelijke expert voor Somalië. Het ligt in het mandaat van deze onafhankelijke expert om mensenrechtenschendingen te onderzoeken, daarover voor eind 2008 in de raad te rapporteren en concrete aanbevelingen te doen. Bovendien worden de voor mensenrechtenschendingen verantwoordelijke partijen hierop aangesproken, zowel in multilateraal, als bilateraal verband.

Vraag 2
Op wat voor manier stelt u deze kwestie aan de orde bij de Ethiopische autoriteiten? Welke invloed kan de EU-gezant verder uitoefenen om de situatie aan te kaarten?

Antwoord

In de bilaterale contacten met de Ethiopische autoriteiten en in contacten in EU-verband wordt het optreden van Ethiopische troepen in Somalië frequent aan de orde gesteld en wordt er bij de Ethiopische autoriteiten op aangedrongen schendingen van mensenrechten te voorkomen. Er is een vertegenwoordiger van de Europese Commissie voor Somalië, maar er is geen EU-gezant voor Somalië. Voor de vertegenwoordiger van de Commissie is vanuit het perspectief van de EU geen rol weggelegd in deze zaak. Het EU-voorzitterschap kan de situatie echter wel aankaarten bij de Ethiopische autoriteiten en heeft dit ook gedaan.

Vraag 3
Hoe staat het momenteel met de humanitaire situatie in Somalië? Welke hulp is er voor de bevolking? Wat doet de internationale gemeenschap? Wordt de hulpverlening toegang verleend?

Antwoord

De humanitaire situatie in Somalië is verslechterd ten opzichte van 2007. Momenteel behoeven 2,6 miljoen mensen noodhulp, waaronder inmiddels meer dan éé n miljoen ontheemden. Indien de situatie zich op deze wijze voortzet, voorspelt de VN-Food Security Analysis Unit (FSAU) dat aan het eind van dit jaar 3,5 miljoen Somaliërs afhankelijk zullen zijn van noodhulp. De totale bevolking van Somalië is naar schatting ruim 9 miljoen. Onlangs classificeerde Adjunct Secretaris-Generaal van de VN voor Humanitaire Zaken, Sir John Holmes, de situatie in Somalië als `
Naast de gewelddadigheden zijn de oorzaken van de snelle verslechtering de uitblijvende regens, de hoge voedsel- en brandstofprijzen en de scherp stijgende inflatie. De inflatie wordt voornamelijk veroorzaakt door grote hoeveelheden vals geld die in omloop zijn gebracht. De voedselprijzen zijn naar recordhoogtes gestegen, de graanprijzen zijn verdubbeld en rijst is 40% duurder sinds medio 2007. De effecten van de wereldwijde voedselprijsstijgingen doen zich in landen als Somalië extra voelen.

Via verschillende VN-organisaties en NGO's wordt noodhulp verstrekt aan de bevolking. Het door OCHA gebundelde hulpverzoek van de VN-organisaties voor Somalië is dit jaar met 25 procent verhoogd naar USD 406 miljoen en is thans vrijwel volledig gedekt. Nederland heeft op grond van het verhoogde hulpverzoek als financiële maatregel besloten de humanitaire hulp aan Somalië te intensiveren. Dit jaar is reeds EUR 8,5 miljoen bijgedragen aan Somalië.

De onveiligheid in Zuid- en Centraal-Somalië maakt het voor humanitaire organisaties erg lastig om hun werk te doen. Het werk van humanitaire organisaties wordt vooral door lokale medewerkers uitgevoerd. Transport door Somalië wordt ernstig bemoeilijkt door de vele (illegale) wegversperringen. Naast afpersing bij wegversperringen zijn hulporganisaties de laatste maanden slachtoffer geweest van beroving, bedreiging, mishandeling, (pogingen tot) ontvoering en in enkele gevallen zelfs dodelijke aanslagen. Ondanks de problemen met de distributie zetten organisaties als WFP en CARE deze zo goed mogelijk voort en heeft WFP extra veldkantoren geopend in Zuid-Centraal Somalië.

De Europese Unie blijft bij de overgangsregering regelmatig aandringen op betere bescherming van de humanitaire transporten en gegarandeerde toegang tot de kampen in Somalië. Nederland zet momenteel het fregat H.M. Evertsen in om maritieme bescherming tegen piraterij voor de kust van Somalië te bieden aan WFP-voedseltransporten.

Vraag 4
Op welke wijze kan de EU c.q. Nederland de AU-missie verder ondersteunen, opdat de humanitaire situatie in Somalië niet nog meer verslechtert?

Antwoord

De beste manier om AMISOM te ondersteunen is wat Nederland betreft via de Europese Unie. De EU heeft uit de African Peace Facility (APF) EUR 15 miljoen aan de Afrikaanse Unie beschikbaar gesteld voor de AU-missie AMISOM. Daarnaast is uit het nieuwe EU-instrument for Stability EUR 5 miljoen beschikbaar gesteld voor financiering van de AMISOM Strategic Management and Planning Unit. Momenteel is overigens de financiële ondersteuning van AMISOM minder een probleem dan de bereidheid van lidstaten van de Afrikaanse Unie om troepen te leveren aan AMISOM.


1: Trouw, 7 mei 2008

* Ministerie van Buitenlandse Zaken

* Bezuidenhoutseweg 67

* Postbus 20061

* 2500 EB Den Haag

* Tel.: 070-3 486 486

* Fax: 070-3 484 848

* Internet: www.minbuza.nl