Symposium Nederland Gruttoland
Insectenrijk kuikenland moet grutto redden
NIJKERK, 20080529 -- Het toekomstige gruttobeheer moet zich meer concentreren op de leefomgeving van het kuiken. De sterfte van volwassen grutto's is niet de oorzaak van de daling in aantallen, maar de lagere overlevingskans van het kuiken. Op het symposium "Toekomstvisie voor de Grutto" van Nederland Gruttoland in Nijkerk afgelopen woensdag was de belangrijkste conclusie dat het beheer van het zogenaamde kuikenland sterk in kwaliteit moet worden verbeterd. Insectenrijk grasland met minder mest vergroot de overlevingkans voor het gruttokuiken. Het beheer moet zich daarbij vooral richten op de kansrijke gebieden.
Het gaat niet goed met de grutto in Nederland. De populatie is de laatste jaren aanzienlijk gedaald, ondanks alle beheersmaatregelen en inzet van 12.000 vrijwilligers en 14.000 boeren en hun organisaties. Maatregelen, zoals nestbescherming zijn zinvol geweest, maar hebben uiteindelijk niet het resultaat opgeleverd dat voor toename van de grutto zorgde. Nederland Gruttoland organiseerde daarom het symposium "Toekomstvisie voor de Grutto". om tot een effectiever beleid en visie te komen. ,,De grutto leeft", zei dagvoorzitter en voorzitter van Natuurlijk Platteland Nederland Jos Roemaat, daarmee doelde hij op het enthousiasme en het grote aantal mensen dat het symposium bijwoonde.
Een van de visies droeg onderzoeker Hans Schekkerman aan. Hij promoveerde onlangs op zijn onderzoek naar gruttokuikens. Uit zijn onderzoek komt naar voren dat de kuikens te weinig overlevingskansen hebben, doordat er te vroeg gemaaid wordt en het grasland niet de juiste insectenrijke samenstelling heeft. Het kuiken vindt onvoldoende grote insecten om te overleven. Schekkerman pleit voor een beter beheer van het kuikenland. ,,In ongemaaid gras is de overlevingskans 50% groter en er komen twee tot drie keer zoveel insecten voor. Veel grasland wordt ook in korte tijd gemaaid, waardoor er geen schuilkansen zijn. Hoe meer ongemaaid grasland, hoe beter de overlevingskansen."
Naast onvoldoende kwaliteit van het kuikenland blijkt dat het landschap ook is veranderd. In teveel gebieden zijn bosjes, gebouwen en wegen verschenen en dat schrikt de grutto af om nog langer in dat landschap te broeden. Om tot een beter beheer te komen, stelt de onderzoeker voor om het gruttobeheer vooral te concentreren op kansrijke gebieden en dat er voor de beheersvergoeding extra eisen worden gesteld voor mestgift, kruidensamenstelling van het grasland en waterpeilaanpassingen voor een latere groei van het gras.
Maar het gebrek aan een insectenrijk grasland is niet het enige probleem. Sjaak Hoogendoorn, melkveehouder en voorzitter van Agrarische Natuurvereniging Water, Land en Dijken: ,,Er is een behoorlijke toename van de vossenpopulatie met meer predatie. Maar ook de toename grauwe gans heeft een negatieve invloed op de gruttopopulatie. Daar waar de gans banjert, wil geen grutto broeden." Hoogendoorn pleit ook voor meer toepassing van ruige mest. ,,Er is nooit onderzoek naar gedaan, maar de praktijk laat zien dat het werkt."
Ook een beter beloningsysteem voor melkveehouders is noodzakelijk om tot een optimaal gruttobeheer te komen. ,,Een van de valkuilen blijft, dat er te weinig geld voor het weidevogelbeheer is", aldus Hoogendoorn.
Beleidsmedewerker van provincie Friesland Meinte Engelmoer ziet een rol weggelegd voor de zuivelindustrie, maar die blijkt tot op heden geen interesse te hebben om het gruttobeheer te ondersteunen. Er klonk ook een waarschuwing. ,,Het beschermen van de grutto is belangrijk", zei Aad van Paassen van Landschapsbeheer Nederland. ,,Maar we moeten bij het weidevogelbeheer niet alleen focussen op de kerngebieden voor de grutto. Ook buiten de kerngebieden is er aandacht en geld nodig. Ook de populatie van de kievit neemt af en we moeten voor het hele weidevogelbeheer draagvlak behouden."
Landschapsbeheer Nederland