29 mei 2008
On
derdeel: Wageningen Universiteit
Een promovendus van Wageningen Universiteit heeft een technologie
ontwikkeld die het kostbare metaal selenium wint uit de afvalstromen
van energiecentrales. âZo sla je twee vliegen in één klapâ, zegt
drs. Markus Lenz van de sectie Milieutechnologie. âJe wint een
grondstof waarnaar groeiende vraag is, en je voorkomt dat een giftige
stof in het milieu terechtkomt.â
Selenium is giftig maar ook onmisbaar voor de gezondheid. Te veel
selenium zorgt voor haaruitval, nageluitval en een typische
knoflookgeur van de adem, maar het lichaam heeft het tegelijk nodig
voor de aanmaak van ontgiftende enzymen. âEr is geen enkel element
waarvan de marge tussen een tekort en vergiftiging zo klein isâ, zegt
Lenz. âDe meeste Europeanen krijgen te weinig selenium binnen, maar er
zijn ook gebieden waar de bevolking juist meer selenium binnenkrijgt
dan goed voor ze is. Veel landen voegen selenium toe aan diervoeding
of kunstmest, maar selenium is te gevaarlijk om zomaar in het milieu
te lozen.â
De prijs van het metaal stijgt, vooral door vraag uit Azië. Het
meeste selenium op de markt komt vrij als bijproduct van koperwinning,
maar er is behoefte aan nieuwe bronnen. âIn kolen en olie zit ook
selenium dat vrijkomt als je het verbrandtâ, zegt Lenz. âKolen- en
oliegestookte centrales die hun rook zuiveren ter voorkoming van zure
regen, vangen daarbij ook selenium weg. Via anaerobe
zuiveringsinstallaties heb ik geprobeerd dat te winnen.â
De afvalstromen waar de milieutechnoloog mee werkte bevatten het
metaal in de vorm van het giftige selenaat en seleniet. Hij kreeg
bacteriën in reactoren zo ver dat ze die vormen omzetten in minder
toxisch en elementair selenium. Lenz: âEen probleem waar we nog mee
worstelen is dat een deel van het selenium in heel kleine deeltjes in
de reactor blijft zweven. Die deeltjes zijn zo klein dat waterdiertjes
ze kunnen opnemen of dat ze simpelweg in het milieu weer
terugveranderen in hun giftige vorm. Een aio op onze groep probeert
het proces nu zo te veranderen dat het selenium neerslaat in grotere
stukken.â
Markus Lenz promoveerde op 27 mei bij prof. Cees Buisman, hoogleraar
Biologische kringlooptechnologie, en prof. Piet Lens, hoogleraar
Milieubiotechnologie.
Willem Koert
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Het wordt u
aangeboden door de afdeling Corporate Communicatie. Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@cereales.nl. Zie archief (inclusief Wb-artikelen) op
http://www.resource-online.nl