Gemeente Hilvarenbeek
Gemeente Hilvarenbeek zorgt voor conservering oude archieven
Het college nam vorig jaar het besluit om de Hilvarenbeekse
schepenbankarchieven te laten restaureren. Restauratie was dringend
noodzakelijk om deze stukken die waren aangetast door 'inktvraat' te
behouden. Het college stelde er ruim 20.000 voor beschikbaar. Onlangs
zijn de restauratiewerkzaamheden afgerond en dat betekent dat het
archief weer geraadpleegd kan worden.
Hilvarenbeek was in de vijftiende en zestiende eeuw een welvarende
plaats en vormde een religieus en cultureel centrum. In het dorp was
een schepenbank werkzaam. Deze schepenbank sprak recht in burgerlijke
zaken en strafzaken - ook voor de dorpen Diessen, Westelbeers en Riel
- en had de functie van notaris.
Vijf schepenen waren afkomstig uit Hilvarenbeek en twee uit Diessen.
Het was een belang-rijke schepenbank die ook het halsrecht - dat wil
zeggen de doodstraf - mocht uitvoeren. Veel van het dagelijkse leven
van de dorpelingen is in talloze akten terug te lezen. Het oudste stuk
dat bewaard is gebleven dateert uit 1469. In 1811 is de schepenbank
opgeheven.
Het archief van de schepenbank is ondergebracht bij het Regionaal
Archief Tilburg. Tijdens het toegankelijk maken van dit omvangrijke
archief bleek dat de oude akten waren aangetast door inktvraat. Vanaf
de middeleeuwen tot in de twintigste eeuw werden de documenten
geschreven met ijzergallusinkt. Deze zure inkt met een overmaat aan
ijzerbestanddelen vreet zich als het ware door de papiervezels heen.
Door een chemische reactie in de inkt en door oxidatie breken de
papiervezels steeds verder af en ontstaat een diepe verkleuring van de
inkt. De geschreven letters vallen letterlijk uit het papier en er
ontstaan gaten op de plekken waar de inkt heeft gezeten.
Het college van Burgemeester en Wethouders had begrip voor de ernst
van situatie en stelde daarom vorig jaar budget beschikbaar om de
inktvraat te laten herstellen door restauratieatelier De Tiendschuur.
Het aangetaste papier is gespoeld om verdere schade te voorkomen en
daarna is het papier gerepareerd door het aan te vezelen. Ook zijn de
aangetaste stukken verfilmd op microfiches.
Het archief kan vanaf heden weer worden geraadpleegd en - misschien
nog belangrijker - de informatie is veilig gesteld voor de komende
generaties.