Date : 27 May 2008
Sender Name: Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen
Twintigste decretale wijziging aan het ruimtelijke beleid sinds 1999: rust op het wetgevingsvlak? Het voorontwerp van decreet tot aanpassing en aanvulling van het 'ruimtelijke ordeningsbeleid' wijzigt voor de twintigste maal het decreet Ruimtelijke Ordening van '99. Dit voorontwerp houdt, samen met het voorontwerp van decreet Grond- en Pandenbeleid, zowel grotere als kleinere wijzigingen aan het beleid in. De opeenvolgende wijzigingen staan echter niet garant voor een duidelijk, helder en continu beleid dat rechtszekerheid moet bieden. Zowel de burger, de overheid als de rechters moeten de wetgeving nauwgezet opvolgen en telkens zeer alert blijven voor wat wel en niet mag. De Minaraad staat kritisch tegenover beide decreten, onder meer omdat de teksten niet rijp lijken om werkbaar te kunnen zijn.
Gebrek aan onderbouwing, inspraak en overleg
De Minaraad mist een degelijke en samenhangende onderbouwing van de fundamentele keuzes in beide ontwerpdecreten. Er worden voornamelijk ad-hocoplossingen geboden voor problemen die zich situeren op het vlak van zonevreemde bedrijven, zonevreemde woningen, infrastructuurprojecten, handhaving en bijkomende schadecompensaties (voor landbouw). De decreten wekken de indruk 'voor elk wat wils' te bevatten, maar dit resulteert niet in een samenhangende regelgeving voor ruimtelijke ordening.
Bovendien betreurt de Minaraad dat niet volop gekozen werd voor inspraak en overleg bij de ontwikkeling van de decreten, bijvoorbeeld aan de hand van 'witboeken' zoals in het Vlaams Regeerakkoord 2004-2009 wordt voorgesteld. Ruimtelijke ordening belangt immers iedereen aan. Door inspraak en overleg in een vroege fase, zouden de decreetteksten tot een evenwichtiger geheel kunnen gegroeid zijn. Dit gebrek aan inspraak en ruimte voor discussie stelt zich nog scherper, gelet op de korte adviestermijn en het feit dat de volledige politieke beslissingscyclus afgerond zou moeten zijn tegen 1 januari 2009.
Grootschalige infrastructuurprojecten moeten kaderen in algemene ruimtelijke visie
Er worden speciale, ingekorte procedures voorzien voor infrastructurele projecten van groot strategisch belang. De Minaraad meent echter dat deze projecten moeten kaderen in een algemene ruimtelijke visie en afgestemd moeten zijn op het RSV. Grote infrastructurele noden zijn immers geruime tijd op voorhand gekend, hetgeen net de kans biedt om het hele proces volwaardig te doorlopen en ruimte te laten om inspraak en overleg te organiseren. De verkorte procedures bieden minder garanties om tot een goed onderbouwde en overlegde beslissing te komen, hetgeen vaak leidt tot problemen achteraf.
Meer mogelijkheden voor planologisch attest ondermijnen planvisie
Het toepassingsgebied voor planologische attesten wordt sterk uitgebreid: meer bedrijven komen in aanmerking, maar ook zonevreemde woningen worden toegevoegd. De oorspronkelijk doelstelling van het planologisch attest wordt hierdoor volledig onderuit gehaald. Dit attest werd immers ingevoerd om rechtszekerheid te kunnen geven aan dringende uitbreidingsbehoeften van 'zonevreemde' bedrijven, zodat deze dringende (economische) investeringsbeslissingen kunnen nemen. De Minaraad ziet geen gelijkaardige reden waarom gemeenten gedwongen moeten worden op korte termijn een uitspraak te doen over de mogelijkheden voor één zonevreemde woning. De Minaraad vreest dat de planvisie nog sterker onder druk komt te staan. Ook zal de behandeling van de aanvragen veel extra werk met zich meebrengen: tijd en energie die niet benut kan worden voor het uitvoeren of het handhaven van het ruimtelijke beleid.
Uitdovend woonrecht weekendverblijven als 'laatste oplossing' in niet kwetsbaar gebied
De parlementaire voorstellen die de oplossingsmogelijkheden voor weekendverblijven bepalen, worden in het decreet ingebouwd. Het getrapte systeem moet echter duidelijker ingeschreven worden: eerst oplossingen in de sfeer van de ruimtelijke ordening, pas als laatste mogelijkheid 'uitdovend woonrecht'. Ook het onderscheid tussen wel en niet-ruimtelijk kwetsbare gebieden (natuurgebieden enz.) moet meer expliciet in het decreet. De Minaraad vraagt dat in ruimtelijk kwetsbare gebieden geen uitdovend woonrecht wordt toegekend en dat illegale weekendverblijven evenmin geregulariseerd worden via ruimtelijke uitvoeringsplannen.
Planbaten nog complexer?
De planbaten worden verder geoperationaliseerd. Dit moest het systeem vereenvoudigen, maar hier schieten beide decreten tekort. Twee nieuwe situaties worden ingevoerd waarvoor een planbatenheffing verschuldigd is, namelijk bij omschakeling naar ontginningsgebied en bij een bestemmingswijziging van 'groen' naar 'landbouw'. De Minaraad heeft hierbij bedenkingen. Bovendien wordt voor de laatste situatie de bestemmingswijzigingscompensatie (BWC) als 'spiegelbeeld' ingevoerd, die echter buiten het planbaten - planschaderegeling van de ruimtelijke ordening valt. De Minaraad pleit ervoor om de planbaten - planschaderegeling tot een evenwichtig en coherent geheel uit te bouwen. Door de verschillende berekeningswijzen voor planbaten, planschade, BWC (en CIB, zie hierna), twijfelt de Minaraad er sterk aan of de grootte van de opbrengsten in evenwicht kan zijn met de grootte van de baten.
Ook worden de planbaten onterecht voorbehouden en geoormerkt. De Minaraad vindt dit een sterke inperking. De opbrengsten moeten immers ingezet worden om alle doelstellingen van het ruimtelijke beleid te realiseren. De logica aan de basis van een evenwichtig systeem is dat de opbrengsten door bijkomende 'harde bestemmingen' ingezet worden om (alle) zachte bestemmingen te helpen realiseren, waarbij ook gedacht moet worden aan bijkomende natuur- en bosgebieden, enz.
Het ABVV, de ACLVB, het ACV, de Boerenbond, de UNIZO en het VOKA-Vlaams Economisch Verbond onthielden zich bij dit advies omdat zij hierover via de SERV advies wensen uit te brengen. De Vlaamse Hoge Bosraad onthield zich bij het standpunt in alinea , en .
Meer info:
Anneleen De Smedt - 02 558 01 36 - anneleen.de.smedt@minaraad.be
De bijlage is eveneens beschikbaar op www.pressreleases.be.
URL:
Attachments: