Ingezonden persbericht
Verkennende analyse islamitisch financieren
Nieuwsbericht
Details nieuwsbericht
Datum 22 mei 2008
DNB en de AFM publiceren vandaag de gezamenlijke verkennende analyse naar islamitisch financieren. De aanleiding voor de studie is de sterke opkomst in het Verenigd Koninkrijk (VK) van islamitische financiële producten en diensten.
Binnen enkele jaren is er een breed spectrum aan financiële producten en diensten geïntroduceerd voor de professionele en de particuliere markt. Daarbij heeft het VK wetgeving aangepast om een gelijk speelveld te creëren met conventionele financiële producten en diensten en vanuit het oogpunt van consumentenbescherming. Vooruitlopend op mogelijke ontwikkelingen in Nederland, hebben DNB en de AFM gezamenlijk een verkennende analyse uitgevoerd.
Het aanbod van islamitisch financiële producten en diensten kent wereldwijd een krachtige groei. In het VK wordt de nichemarkt voor islamitisch financiële producten en diensten gezien als belangrijk voor de positie van Londen als financieel centrum. In andere Europese landen heeft zich nog geen centrum van activiteiten gevormd en worden vooral producten voor de professionele markt en zeer vermogende particulieren aangeboden. In Nederland is de markt eveneens in ontwikkeling. De eerste beleggingsproducten voor particulieren zijn op de markt gebracht en verscheidene financiële ondernemingen hebben interesse getoond in de particuliere markt.
Het doel van de verkennende analyse is tweeledig: kennisvergaring en onderzoeken of het huidige toezichtkader toereikend is. Ten aanzien van de kennisvergaring concludeert de studie dat er beperkte kennis aanwezig is bij aanbieders, adviseurs en consumenten. Islamitische financiële producten voorzien in dezelfde economische behoefte als conventionele, maar worden doorgaans anders vormgegeven. Er bestaan veel verschillende islamitische contractvormen voor deze producten, die bovendien vaak juridisch complex zijn. Dit brengt specifieke risico's met zich mee, die kennis vereisen bij alle partijen.
Ten aanzien van de toereikendheid van het toezichtkader concludeert de studie dat de meest gebruikte contractvormen van islamitische hypotheken buiten het gedragstoezicht vallen. Dit komt door de beperkte reikwijdte van de definitie van krediet in de Wet op het financieel toezicht (Wft). De zorgplichtnormen in deze wet zijn daarentegen open geformuleerd. Daardoor zijn zij waarschijnlijk ook goed toepasbaar op islamitische financiële producten en diensten. Een vergelijkbaar probleem bestaat voor het prudentieel toezicht. Niet ieder islamitisch financieringscontract kwalificeert als kredietuitzetting. Daardoor valt een instelling niet altijd onder de reikwijdte van de Wft definitie van 'bank' en komt dan ook niet in aanmerking voor een bankvergunning. Wanneer een instelling wel onder de reikwijdte van de Wft definitie 'bank' valt, dan biedt het prudentieel toezichtraamwerk voldoende ruimte om de aandachtspunten op het gebied van ondernemingsbestuur en kapitaaltoereikendheid te adresseren. In hoeverre de wetgeving in de toekomst eventueel aangepast moet worden, hangt onder meer af van de producten en de bijbehorende contractvormen die op de markt verschijnen. DNB en de AFM hopen met deze verkennende analyse de kennis en het begrip van het fenomeen islamitisch financieren te vergroten.
De verkennende analyse is gepubliceerd in de reeks Occasional Studies van DNB. Een Engelse versie van de verkennende analyse zal op termijn beschikbaar zijn.