Roger van Boxtel: Nu breed doorpakken met zorg op afstand

22/05/2008 15:07

Menzis zorg en inkomen

Minister Klink waarschuwde onlangs in Het Elfder Uur voor een tijdbom in de zorg. Tot 2020 zijn hier 500.000 arbeidskrachten extra nodig. Dat wordt niet alleen een sociaal maar ook een economisch probleem. Een proef met zorg op afstand van Menzis, Maevita Nederland en KPN - genaamd Koala - toont aan dat met een brede uitrol van zorg op afstand maar liefst een derde van het capaciteitsprobleem in de zorg wordt opgelost. Terwijl de gebruikers van zorg op afstand de kwaliteit hiervan als hoog beoordelen. Deze resultaten zeggen genoeg. We moeten nù de krachten bundelen en samen doorpakken met een brede uitrol van zorg op afstand.

Koala (een afkorting van Kijken Op Afstand Logisch Alternatief) is het grootste project voor zorg op afstand met gebruik van beeld-geluid in Nederland, en waarschijnlijk ook in Europa. Op dit moment gebruiken in de provincie Groningen 600 mensen Koala. De helft hiervan heeft thuis intensieve verpleging nodig. De andere helft heeft diabetes, COPD of hartfalen en gebruikt Koala op indicatie van de medisch specialist of huisarts. Via de eigen televisie kunnen deze mensen op een simpele manier direct contact maken met een verpleegkundige bij een medisch call center. De verpleegkundige en de patiënt kunnen elkaar horen en zien. Daarnaast kan de klant meetgegevens verzenden, denk aan bloeddruk.

Onderzoek

De Rijksuniversiteit Groningen heeft wetenschappelijk onderzoek verricht naar Koala. De kwaliteit van de zorg wordt als hoog beoordeeld, niet alleen volgens de zorgconsument maar ook volgens de medewerkers. Er zijn aanwijzingen dat bij de klanten van thuiszorg substitutie van de huidige wijze van zorgverlening plaatsvindt in grofweg 45% van de gevallen dat Koala wordt gebruikt. In de ziekenhuiszorg betekent bij sommige onderzoeksgroepen zelfs dat vrijwel elk contact een bezoek aan de polikliniek vervangt. Natuurlijk staan er ook aanbevelingen in het onderzoek, zaken die wij zelf in de praktijk hebben ervaren. Zo is zorg op afstand niet geschikt voor elke doelgroep en elk doel. Er moet nog meer segmentatie plaatsvinden. Ook moet zorg op afstand beter worden geïntegreerd in de bestaande processen om de voordelen van bijvoorbeeld efficiencywinst te versterken.

Brede uitrol

Bottom line is voor ons echter dat het ontlasten van de zorgverleners en behoud van kwalitatief hoogstaande zorg in het onderzoek zijn aangetoond. En daarmee doet Koala wat de initiators hoopten: Koala maakt verschil in het leven van mensen die chronisch ziek zijn. Zij kunnen meer zelf de regie voeren, ervaren een groter gevoel van vrijheid en zekerheid. En Koala bespaart ze heel wat bezoekjes aan huisarts en polikliniek. De uitkomsten van het onderzoek, en de urgentie die wij ervaren, hebben KPN, Maevita en Menzis dan ook doen besluiten tot een brede uitrol van Koala. Daarbij stellen wij twee belangrijke randvoorwaarden. De eerste ligt op het gebied van de financiering, de tweede in het vergroten van het draagvlak.

Financiering

Hoewel de voordelen van Koala ook in geld duidelijk zijn uit te drukken, blijkt het toch lastig Koala een plek te geven in de financiering. Het is duidelijk dat de huidige gereguleerde markt te verkrampt is om tijdig te reageren. Wij kunnen de tikkende tijdbom van minister Klink niet detoneren met een simpel tangetje, we hebben professioneel gereedschap nodig. We vragen van de overheid dan ook een creatiever financieel systeem dat ons de vrijheid en mogelijkheid geeft om zorg op afstand naar een hoger plan te tillen. Wij verwachten hiervoor na de zomer concrete oplossingen van het Zorg Innovatie Platform, zodat zorgverzekeraars hier per 1 januari 2009 mee kunnen werken.

Draagvlak

Naast meer financiële vrijheid en slagkracht, vragen wij een vergroting van het draagvlak. Het kan en mag niet zo kan zijn dat slechts enkele marktpartijen een succesvolle en uiterst noodzakelijke innovatie als zorg op afstand moeten blijven trekken. De toenemende druk op de zorg is een groot maatschappelijk probleem waarvoor wij àllen onze verantwoordelijkheid moeten nemen: partijen in de zorg, bedrijfsleven en overheid. En dan bedoel ik niet alleen het ministerie van VWS maar ook Economische zaken. Dit laatste ministerie heeft Koala bij de start voorzien van een financiële impuls maar welke vervolgstap zetten zij nu zorg op afstand blijkt te werken en een oplossing kan bieden voor de arbeidsmarktproblematiek?

Zorg op afstand werkt! Die conclusie kunnen we gerust trekken. Het is nù zaak om voortvarend door te pakken en voorop te lopen met zorg op afstand, ook in internationaal verband. Nederland heeft een lange traditie op het gebied van internationale handel en diensten. De afgelopen jaren heeft de dienstensector, waaronder de zorg, de voordelen van nieuwe technologieën echter nauwelijks benut. Op dit moment biedt zorg op afstand ons de kans om kwaliteitsverbetering en productiviteitsgroei te realiseren in onder meer de gezondheidszorg. Die kans mogen we niet laten gaan. Prachtige initiatieven zijn al te vaak stopgezet na een verkenning op kleine schaal. Maar voor een echte doorbraak op economisch en sociaal gebied is het lef nodig om door te pakken, krachten te bundelen en aanzienlijk op te schalen. Ik daag publieke en private partijen uit zich samen met ons te verenigen om zorg op afstand in Nederland, en wellicht ook daarbuiten, samen gewoon te regelen! Nederland kan internationaal gezien leidend zijn op dit gebied. We hebben de kennis, de infrastructuur en de organisaties die het kunnen doen. Bovendien is er de wil en - laten we vooral niet vergeten - een bittere noodzaak! Waar wachten we nog op.

Roger van Boxtel

Voorzitter raad van bestuur Menzis





http://www.menzis.nl