Rathenau Instituut
Publiek debat over het lichaam als handelswaar
Uw lichaam, uw bezit?
Vindt u dat uw lichaam van u is? Mag u daarom een nier verkopen om de
studie van uw kind te kunnen betalen? En mogen anderen geld verdienen
met lichaamsmateriaal dat u vrijwillig hebt afgestaan? Over deze en
andere controversiële vragen organiseren het Rathenau Instituut en de
Rode Hoed maandag 19 mei 2008 een debat.
Gingen mensen vroeger naar het ziekenhuis om weefsel weg te laten
halen, dan ging het meestal om kwaadaardig weefsel. Ze waren ziek en
dus blij van het `restafval' verlost te zijn. De arts bewaarde het
weefsel eventueel voor onderzoek, maar de mogelijkheden daartoe waren
nog beperkt.
Nu is dat anders. Lichaamsmateriaal kan door de steeds verder gaande
technologische mogelijkheden voor steeds meer doeleinden worden
gebruikt, zowel voor onderzoek als voor therapieën. Ook gezonde mensen
kunnen nu donor zijn van weefsel, bloed of organen.
De status van lichaamsmateriaal is hiermee veranderd. Er is een proces
van `commodificatie' van het lichaam gaande: het lichaam wordt daarbij
als `eigendom' gezien, waaraan bepaalde rechten kunnen worden
ontleend, en het komt in aanmerking voor handel en commerciële
doeleinden. Maar aan lichaamsmateriaal kunnen geen eigendomsrechten
worden toegekend; omdat het lichaam geen `object' is in de klassieke
economische betekenis van het woord.
Toch heeft lichaamsmateriaal een economische waarde gekregen. Er zijn
inmiddels verschillende `markten' voor. Denk aan biobanken waarin
stamcellen, bloed en weefsels worden opgeslagen voor eigen gebruik of
gebruik door anderen. Ook zijn praktijken bekend waarin rechtstreeks
geld wordt geboden aan mensen die weefsel of organen afstaan, en wordt
er internationaal gehandeld in bloed.
Moeten we lichaamsmateriaal echt als eigendom gaan zien? Welke vormen
van zeggenschap over lichaamsmateriaal zijn denkbaar? En is
`commodificatie' van het lichaam een goede ontwikkeling? Of juist
niet? Debatteer mee op 19 mei 2008.
Debat `Het lichaam als handelswaar: uw lichaam, uw bezit?'
Maandag 19 mei 2008
Aanvang: 20:00 uur
De Rode Hoed
Keizersgracht 102 - Amsterdam
Kaartverkoop vanaf april via www.rodehoed.nl