Gerechtelijke organisatie

Raad voor de rechtspraak pleit voor verruiming herzieningsprocedure Hoge Raad

De herzieningsprocedure bij de Hoge Raad dient te worden verruimd. Hoewel onderzoek door de Commissie Evaluatie Afgesloten Strafzaken slechts een klein aantal gevallen heeft opgeleverd waarin enige aanleiding bestond om aan de juistheid van een veroordeling te twijfelen, bestaat behoefte aan een permanente voorziening waar twijfels over afgesloten strafzaken kunnen worden aangebracht.

Dat schrijft de voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, mr. F.W.H. van den Emster, in een artikel dat vandaag uitgebracht wordt met het Jaarverslag van de Rechtspraak over 2007. In het artikel pleit de Raad onder meer voor een verruiming van het novumcriterium: nieuwe wetenschappelijke inzichten of nieuwe onderzoekstechnieken die een ander licht werpen op afgedane strafzaken, moeten aanleiding kunnen zijn voor herziening.

âDe zich snel ontwikkelende wetenschappelijke inzichten en technische middelen kunnen leiden tot de conclusie dat, ondanks dat een veroordeling op zichzelf correct tot stand is gekomen, niet meer voor juist kan worden gehoudenâ, schrijft Van den Emster. De voorzitter laat open hoe de nieuwe voorziening moet worden vormgegeven. Gedacht kan worden aan het inrichten van een bijzondere kamer die met de beslissing hierover wordt belast.

Resultaten
Uit het jaarverslag blijkt dat de Rechtspraak in 2007 onverwacht te maken kreeg met een daling van het aantal nieuwe zaken. Gemiddeld was deze daling 2 procent. Het aantal afgehandelde zaken bleef nagenoeg gelijk. Door de lagere instroom was de productie 2 procent lager dan afgesproken met de Minister van Justitie.

Het aantal afgehandelde zaken was gelijk aan het aantal nieuwe zaken. De doorlooptijden bleven in grote lijnen gelijk, maar werden hier en daar flink korter. Dat gold vooral voor de procedures handelszaken bij de sector civiel, de strafzaken bij de meervoudige kamer en de voorlopige voorzieningen bij de Centrale Raad van Beroep.

Door de lagere instroom waren er minder inkomsten dan verwacht. De Rechtspraak sloot het jaar 2007 af met een verlies van 5,4 miljoen euro: minder dan 1 procent van het budget. Het eigen vermogen van de Rechtspraak nam af tot 35 miljoen euro. De werklast daalde met 1 procent, de kosten stegen met 4 procent. Het productiviteitscijfer was als gevolg daarvan 5 procent lager dan in 2006. Het aantal rechters nam ondanks de gedaalde werklast licht toe. Dat bood ruimte om, zoals voorgenomen, meer te investeren in kwaliteit.

Kwaliteit
In 2007 formuleerde de Rechtspraak normen voor permanente educatie, het meelezen van enkelvoudige vonnissen, het aandeel meervoudige zittingen, het instructie- en feitenonderzoek, de betere motivering van uitspraken en doorlooptijden. De definities en normen zijn ontwikkeld door de landelijke overleggen van sectorvoorzitters. De normen behoefden in 2007 nog niet gehaald te worden. Wel hebben bijna alle gerechten aanbevelingen over kwaliteit uit het Rapport Visitatie Gerechten in de praktijk gebracht. Het gaat dan bijvoorbeeld om intervisie, jurisprudentieoverleg en het werken aan rechtseenheid en integriteit.

Agenda van de Rechtspraak 2005-2008
In het jaarverslag worden de hoofddoelstellingen uit de tweede meerjarenagenda â de Agenda van de Rechtspraak 2005-2008 geëvalueerd.

De doelstellingen waren:

1. De borging van onafhankelijkheid, onpartijdigheid en integriteit.
2. Differentiatie zaaksbehandeling en normering doorlooptijden.
3. Bevorderen van motivering en rechtseenheid.
4. Specialisatie door concentratie.

5. Vergroten transparantie.

Enkele bevindingen uit de evaluatie:

- Sinds 1 april 2007 kan bij alle gerechten in Nederland worden doorverwezen naar mediation. Het gaat dan zowel om civielrechtelijke als bestuursrechtelijke zaken. Een juridisch geschil kan nu dus bij alle gerechten worden afgedaan op drie manieren: via een rechterlijke uitspraak, schikking of doorverwijzing naar mediation.
- Verschillende uitspraken in vergelijkbare zaken kunnen het vertrouwen in de rechtspraak schaden. Voor zover de onafhankelijkheid van de rechter dit toelaat, moet de rechtseenheid dan ook worden bevorderd. Zo heeft de strafsector in 2007 opnieuw voor een aantal delicten oriëntatiepunten vastgesteld.

- Waar de advocatuur en het OM zich steeds verder specialiseren, kan de Rechtspraak niet achterblijven. De Rechtspraak wil daartoe specialismen onderbrengen bij bepaalde rechtbanken. Deze specialisatie is nog niet gerealiseerd, maar wel in voorbereiding.
- De Rechtspraak zet sinds een paar jaar in op actieve voorlichting. Sinds 2007 voert de Rechtspraak een klein offensief om jongeren in het voortgezet onderwijs meer kennis over rechtspraak bij te brengen. De jeugdcampagne van de Rechtspraak werd vorig jaar tweede in de strijd om de Galjaardprijs 2007. Dit is een prijs voor de beste communicatieactiviteit van de overheid.

Naast het jaarverslag zijn ook een Samenvatting en de Kengetallen Gerechten gepubliceerd.

Nadere informatie: Michiel Boer 070 - 361 9758 / 06 - 5370 6897

Bron: Centrale redactie rechtspraak.nl Datum actualiteit: 19 mei 2008 Naar boven