De designwereld van Mazda
(5/16/2008)
Concept cars spelen voor Mazda een belangrijke rol bij het benadrukken
van de merkidentiteit en bieden een goede mogelijkheid de reacties van
de consument op de in de modellen verwerkte nieuwe ideeën te peilen.
Een overzicht van de vooruitstrevende designwereld van Mazda.
De succesvolle introductie van de prijzen winnende Mazda-ontwerpen
komt voor rekening van de vier ontwerpstudioâs van Mazda, gevestigd in
Irvine, Californië, Oberursel bij Frankfurt en in de Japanse steden
Yokohama en Hiroshima, allemaal aangestuurd door de Nederlander
Laurens van den Acker.
Mazdaâs ontwerp-DNA
Voor het creëren van een nieuwe visuele identiteit voor Mazda moesten
Laurens van den Acker en zijn ontwerpteam belangrijke elementen uit de
merkhistorie en âidentiteit in het toekomstige ontwerp-DNA zien te
verwerken. Maar wat is nu precies ontwerp-DNA?
Zoals de naam al zegt, verschilt ontwerp-DNA niet veel van het
menselijk genoom. Ontwerp-DNA is de aanduiding voor de elementaire
bouwstenen die een auto herkenbaar maken. Het is een
vormgevingselement dat ervoor zorgt dat een auto visuele kenmerken
deelt met andere voertuigen uit dezelfde familie en daarmee tevens de
auto en het merk onderscheidt van andere merken en producten. In
essentie bestaat het uit de gemeenschappelijke visuele kenmerken van
een serie autoâs, in dit geval de elementen waaraan een Mazda
herkenbaar is.
Meestal behoren de vorm van de grille, de daklijn en de vorm van de
koplampen (en soms ook die van de achterlichten) tot de herkenbare
elementen. De herkenbaarheid kan ook tot uiting komen in een lijn of
rand in de carrosserie, de vorm van een ruit of zelfs een bijzonder
vormgegeven velg. Als deze essentiële ingrediënten met veel
deskundigheid worden samengevoegd zou er een aantal herkenbare en
merkunieke nieuwe autoâs moeten ontstaan. Hier is het doel het
scheppen van een serie fraaie autoâs, allemaal op eigen wijze uniek,
en toch herkenbaar als een Mazda.
Autodesign: een geïntegreerd proces van concept tot creatie
Concept cars spelen voor Mazda een belangrijke rol bij het benadrukken
van de merkidentiteit en bieden een goede mogelijkheid de reacties van
de consument op de in de modellen verwerkte nieuwe ideeën te peilen.
Heel af en toe komt een studiemodel geheel tot stand binnen de muren
van de ontwerpstudio. Het is zelfs zo dat de vroege ontwerpstadia in
de ontwikkeling van concept cars beginnen met Advanced Product
Strategy (APS) teamvergaderingen, waaraan leden van de afdelingen
vormgeving, marketing en engineering deelnemen.
Deze strategische planning begint met het doen van onderzoek naar
opkomende trends op het gebied van automobiliteit en leefstijl van de
consument, om de marktwensen en potentiële acceptatie van een
studiemodel te bepalen.
Vaak bestaat dat vroege onderzoek uit het documenteren van de
leefstijl van consumenten aan de hand van observatie: hoe gebruikt men
de auto en wat vindt men van de auto? In combinatie met marktgegevens,
die inzicht bieden in de koopgewoonten van de consument, kan het
APS-team een evaluatie maken van de mogelijke vraag naar toekomstige
modellen. In deze fase kan het APS-team een ontwerp- en
ontwikkelingsstrategie uitstippelen voor een concept, dat qua vormtaal
trouw blijft aan de merkidentiteit en past binnen de strategische
doelstelling voor dat concept.
De samenwerking van professionals op het gebied van engineering,
planning en vormgeving bevordert het ontwikkelingsproces. In dit
stadium wordt een uitgebreide ontwerpinstructie opgesteld, waarna de
volwaardige uitwerking van het concept begint.
Vanaf dit punt werken de ontwerpers met de packaging engineers samen
aan de ontwikkeling van het studiemodel, om te zorgen dat het aan de
wensen van de doelgroep voldoet. De ontwerpers beginnen met het maken
van ontwerpschetsen voor het studiemodel. Dit wordt conceptgeneratie
genoemd. In dit stadium wordt het ontwerp iets meer vrijheid gegund.
Met behulp van schetsen worden verschillende ideeën met betrekking
tot proportie en vorm onderzocht en ook worden expressie en
oppervlaktetextuur in meer detail uitgewerkt. De ontwerpers houden
rekening met de beperkingen die door de packaging, het platform en de
âhard pointsâ (de vaststaande delen van het chassis en aandrijflijn)
worden opgelegd, bepaald door de ingenieurs of op basis van een
bestaand model.
Zodra voor een bepaald ontwerp is gekozen volgen er verdere schetsen
van de verschillende aanzichten van de auto en details van interieur
en exterieur. Hierna begint de ontwikkeling van een driedimensionaal
kleimodel van de concept car. Dit krijgt een vervolg in de vorm van
digitale modellering met behulp van computertechnieken om de
verschillende aanzichten van de auto, vaak tegen verschillende
achtergronden en onder verschillende lichtomstandigheden, te kunnen
evalueren.
Interieurontwerpers gaan nu serieus aan de slag en werken nauw samen
met specialisten op gebied van kleur en bekleding die beeldcollages en
kleurpaletten samenstellen, ook voor texturen en materialen. Zodra een
interieurontwerp is geselecteerd neemt de digitale modellering het ook
hier over en worden aan de hand van driedimensionale beelden
modelleringdata gegenereerd.
Aan de hand van deze gegevens worden prototypen van in- en
exterieurdelen ontwikkeld voor de bouw van het uiteindelijke
studiemodel. Deze wordt doorgaans in de ontwerpstudio of op de locatie
van een gespecialiseerd bedrijf geassembleerd.
De vele honderden afzonderlijke stappen van dit ontwikkelingsproces
resulteren uiteindelijk in een driedimensionale en natuurgetrouwe
weergave op ware grootte van de oorspronkelijke schetsen van het
ontwerpteam. Voor concept cars neemt dit proces meestal zoân 12 tot 18
maanden in beslag. Mocht besloten worden het model in productie te
nemen, dan kan het nog wel vijf jaar duren voordat het productiemodel
op de markt verschijnt.
Mazda Design: van concept tot productie
Meestal tonen concept cars voorproefjes van ontwerpdetails die we
later in productiemodellen terugzien. Hieronder twee voorbeelden van
deze ontwikkeling.
Van Ibuki studiemodel tot Mazda MX-5 (3^e generatie)
Geïnspireerd op de uitstraling en vormen van het oorspronkelijke MX-5
ontwerp uit 1990 presenteerde Mazda tijdens de Tokyo Motor Show 2004
de opvallende Ibuki concept car.
De betekenis van Ibuki, ânieuw leven inblazenâ, onthulde het geheim
van deze concept car, het betrof echt de nieuwe MX-5, terwijl de
autopers schreef dat elke verwijzing naar de eerdere MX-5 op toeval
berustte.
De overal in de Ibuki terugkerende ovaalvorm was prominent aanwezig in
de nieuwe MX-5, in 2005 tijdens de Autosalon van Genève door Mazda
aan het publiek voorgesteld. De ovalen koplampen, uitgebouwde
schermranden en de strakke, opgeruimde oppervlakken kwamen allemaal
terug in het productiemodel. Het interieur van de productieversie van
de MX-5 nam zelfs enkele elementen van de Ibuki ongewijzigd over,
zoals het driespakige stuurwiel en de ovalen middenconsole, de
krachtig gevormde transmissietunnel en de rechthoekige portierkrukken.
Veel belangrijker was het naar achteren en omlaag verplaatsen van de
gehele aandrijflijn voor het verkrijgen van een lager zwaartepunt, dat
daardoor ook dichter bij het midden van de auto kwam. Het doel hiervan
was het verbeteren van de balans en wegligging en het handhaven van de
50/50 gewichtsverdeling. De concept car had daardoor zowel voor als
achter een ongebruikelijk korte overhang en was 30cm korter dan de
toenmalige productieversie van de MX-5. Bij de introductie van de
nieuwste generatie van de MX-5 bleek die inderdaad over kortere
overhangen en betere rijeigenschappen te beschikken.
Van Sassou naar Mazda2 (2^e generatie)
De Mazda Sassou concept car, in 2005 gepresenteerd tijdens de
Frankfurt Motor Show, toonde hoe de toekomstige Mazda in het B-segment
eruit zou kunnen zien.
Dit studiemodel, waarvan de naam verwijst naar een optimistische
gemoedstoestand, was afkomstig uit het ontwerpcentrum in het Duitse
Oberursel.
De Sassou was bedoeld om jonge kopers, die voor het eerst een nieuwe
auto kopen, te trekken en om te helpen ontdekken wat jonge mensen van
een auto verwachten op het gebied van en de toepassing van toekomstige
technologieën. Het interieur van de Sassou werd gevormd rond het
thema âverlichtingâ en het idee van interactieve connectiviteit,
waarbij de gebruiker zijn eigen voorkeuren voor entertainment en
personalisatie met behulp van een USB-stick naar de harde schijf van
de auto kon overbrengen.
Hoewel het interieur in grote mate bijdroeg aan het succes van dit
studiemodel, was het toch vooral het exterieur dat voor een groot deel
in de productieversie van de Mazda2 werd overgenomen. De Sassou
vertoonde veel ontwerpkenmerken die in de productieversie van de
nieuwe Mazda2 zouden terugkeren, zoals de algehele vorm, de
accentlijnen en de voorzijde, met zijn grote, sportief getekende
vijfhoekige grille en motorkap, op zichzelf een verwijzing naar het
front van de RX-8.
Vooruitstrevende vormgeving bij Mazda: vier wereldomvattende studioâs
De succesvolle introductie van de Mazda-ontwerpen komt voor rekening
van de vier ontwerpstudioâs van Mazda, gevestigd in Irvine,
Californië, Oberursel bij Frankfurt en in de Japanse steden Yokohama
en Hiroshima, allemaal aangestuurd door Laurens van den Acker.
Een ongelofelijke uitdaging, alleen al wat communicatie betreft.
Doordat Van den Acker het Japanse hoofdkwartier in Hiroshima als
thuisbasis heeft is hij veel tijd kwijt aan het bezoeken van de
verschillende ontwerpstudioâs.
Elk van deze ontwerpcentra speelt een belangrijke rol bij het
aandragen van ideeën voor toekomstige ontwerprichtingen. In de meest
eenvoudige opzet houden de afzonderlijke centra zich bezig met het
ontwerpen van producten voor hun regionale markten. In Irvine wordt
onder leiding van Franz von Holzhausen gewerkt aan autoâs voor de
Noord-Amerikaanse markt. In Frankfurt richt de Europese studio zich op
producten voor Europa. In thuisland Japan concentreert men zich in
Yokohama op producten voor de Aziatische markt, terwijl in het
ontwerphoofdkantoor in Hiroshima de algehele wereldwijde
ontwerpstrategie en technische samenwerking worden uitgestippeld.
In realiteit verloopt alles iets complexer: een product ontstaat
binnen een geografische locatie uit het bijeenbrengen van
ontwerpideeën van verschillende ontwerpstudioâs en is vaak voor
verschillende markten bestemd. Het gevolg hiervan is dat elk van de
studioâs zich weliswaar wereldwijd oriënteert, maar daarbij
specifieke regionale deskundigheid inzet. Dat leidt tot een zeer
gezonde sfeer van competitie en rivaliteit binnen het wereldomvattende
ontwerpteam, zonder dat dat ten koste gaat van efficiënte
samenwerking.
Elke studio houdt zich met drie deelgebieden bezig: het creëren van
studiemodellen, het vervaardigen van productiemodellen en het
ontwikkelen van de kennis die vereist is om in de toekomst nog betere
Mazdaâs te bouwen. Al deze aspecten zijn op elk ontwerp van grote
invloed. Hoewel de meningen hierover verschillen, wordt het derde
aspect als belangrijkste gezien, omdat daarin de vraag besloten ligt
âwaar gaan we naartoe en wat hebben we nodig om daar te komen?â
Dit derde aspect heeft meestal de grootste invloed op de architectuur
en packaging van een ontwerp. Het begint met een filosofie die leidt
tot het stellen van vragen als âhoe gaan we die autoâs bouwen en
waarvan gaan we ze bouwen?â
Doorgaans besteedt de ontwerpstudio die zich geografisch het dichtst
bij de locaties voor productontwerp en planning bevindt, de meeste
tijd aan het uitzoeken van hoe en waar een auto gebouwd moet worden.
Zo blijft er voor de secundaire studioâs meer tijd over voor het
ontwikkelen van studiemodellen en andere experimentele activiteiten.
Deze studioâs zijn van vitaal belang voor het ontwikkelen van autoâs,
eenvoudig doordat ze meer tijd hebben zichzelf vragen te stellen waar
het ontwerphoofdkantoor niet aan toekomt.
Onder leiding van Van den Acker worden alle studioâs aangemoedigd ook
de meer âextremeâ ideeën en concepten te onderzoeken.
AutoRai