Europees akkoord redt Servische verkiezingen
Servische vlag 15 mei 2008
Het samenwerkingsakkoord dat de EU en Servië hebben gesloten, heeft een
positieve invloed gehad op de Servische verkiezingen. Dat is de mening van
GroenLinks-europarlementariër Joost Lagendijk.
Vlak voor de verkiezingen heeft de EU een overeenkomst met Servië
ondertekend, die Servië uitzicht biedt op EU-lidmaatschap. Daarnaast
hebben zeventien Europese landen (waaronder zestien EU-lidstaten)
besloten Serviërs gratis visa aan te bieden. Dit Europese
charmeoffensief heeft resultaat gehad. Volgens Lagendijk, die zich in
het Europees Parlement onder meer bezig houdt met de Balkan, heeft het
een belangrijke bijdrage geleverd aan de verkiezingsoverwinning van de
pro-Europese Democratische Partij van president Boris Tadic.
Halsstarrig
De ondertekening van het Stabiliteits- en Associatieakkoord (het
voorportaal tot EU-lidmaatschap) was geruime tijd onzeker. Nederland
en België wilden niet tot ondertekening overgaan zolang
oorlogsmisdadiger Ratko Mladic niet is uitgeleverd aan het
Joegoslavië-tribunaal. Uiteindelijk kwam er een goed compromis: het
akkoord wordt pas van kracht als Servië volledig samenwerkt met het
tribunaal.
Lagendijk wees eerder op het gevaar van het oorspronkelijke,
halsstarrige Nederlandse standpunt: "Laat er geen twijfel over
bestaan: ook ik wil dat Mladic wordt berecht. Maar als de
nationalisten de verkiezingen hadden gewonnen, zou Mladic nooit meer
opgespoord en uitgeleverd worden. Natuurlijk moest deze eis op tafel
blijven, maar er zijn op de weg naar lidmaatschap nog genoeg momenten
om Servië onder druk te zetten. Nu dienden we de Servische kiezers
ervan te overtuigen dat Europa niet anti-Servisch is en dat er een
serieus uitzicht is op Europees lidmaatschap. Gelukkig heeft Nederland
uiteindelijk gas terug genomen. Merkwaardig is wel dat Nederland
altijd ook het belang van een liberaler visaregime heeft
onderschreven, maar nu dat er ook eindelijk is de Nederlandse
regering besloten heeft hier niet aan mee te doen."
Coalities
"Ik ben blij dat het Stabiliteits- en Associatieakkoord vlak voor de
verkiezingen goed heeft gewerkt," zegt Lagendijk. "De pro-Europese
partij van Tadic is de grootste geworden in plaats van de
extreem-nationalistische SRS van Nikolic. Maar het is nog lang niet
zeker dat Tadic ook een regering kan vormen. Het helpt alvast dat de
liberalen over de kiesdrempel van vijf procent zijn gekomen. Die horen
tot het kamp van Tadic."
Er zijn verschillende regeringscoalities mogelijk. Nikolic doet een
poging een regering te vormen met twee andere nationalistische
partijen, die samen een krappe meerderheid hebben. Maar zij zijn het
over weinig dingen eens, behalve over hun fanatieke houding tegenover
Kosovo. Deze voormalige Servische provincie is op 17 februari
onafhankelijk geworden, maar er zijn maar weinig Serviërs die dit
wensen te erkennen. Tadic erkent Kosovo ook niet, maar gaat
pragmatisch met de kwestie om. Hij probeert nu één van de kleinere
nationalistische partijen te bewegen samen met hem een regering te
vormen.
Zie ook:
* dossier Balkan en EU-lidmaatschap
GroenLinks