Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Inhoud pagina: Toespraak minister Ter Horst bij ontvangst arbocatalogus
agressie en geweld
15 mei 2008
Het onderwerp van vandaag heeft ons middenin de polder bijeengebracht
in een gemeente die volledig onder zeeniveau ligt. Slagvaardigheid,
onverzettelijkheid en eensgezindheid waren nodig om dit tot een
bewoonbaar gebied te maken. Laat dat nou ook de eigenschappen zijn die
we nodig hebben bij de aanpak van geweld en agressie tegen werknemers
met een publieke taak.
Het is een verschijnsel dat in de loop der jaren in onze samenleving
is geslopen en waar je allerlei analyses op los kunt laten om het te
kunnen verklaren. Ondanks alle verklaringen blijft het begrijpen
lastig: waarom hinderen mensen in vredesnaam hulpverleners die hun
werk doen? Waarom iemand achter de balie uitschelden of bedreigen als
je je zin niet krijgt? Begrip is lastig en een adequate reactie is nog
lastiger.
De Nationale Ombudsman constateerde onlangs in zijn jaarverslag dat
werknemers van de overheid het goede voorbeeld moeten geven. Daar ben
ik het mee eens. Uiteraard moeten we kritisch naar onszelf kijken om
te bepalen hoe we agressie en geweld kunnen voorkomen.
Maar één ding staat vast: boosheid of teleurstelling kan nooit een
legitimatie zijn voor agressie tegen werknemers van de overheid. De
overheid is van en voor ons allemaal en daar blijf je van af.
Geweld en agressie worden onder geen voorwaarde geaccepteerd. Dat is
het uitgangspunt van onze aanpak, landelijk en lokaal.
Dat gaan we binnenkort ook duidelijker communiceren met het publiek.
We gaan overheidsbreed laten zien wat we wel en niet accepteren door
de introductie van heldere huisregels die in alle overheidsgebouwen te
zien zijn. Die landelijke norm maken we op 29 mei bekend. De
belangrijkste is: agressie of gewelddadig gedrag tegen werknemers met
een publieke taak wordt nooit getolereerd.
Een effectieve aanpak begint lokaal, bij de medewerkers die het in de
praktijk ondervinden achter de balie, of in de tram, of op straat. Zij
moeten zich beschermd weten. Zij moeten ondersteund worden om hun werk
goed te kunnen doen. Zo concreet mogelijk: hoe ga je om met agressie?
Wat moet je doen om escalatie te voorkomen?
Als ze dan toch het slachtoffer zijn van incidenten moeten we onze
werknemers helemáál helpen. Met snelle procedures, een laagdrempelige
aanpak voor het melden van incidenten en een adequate aanpak van de
daders.
Uit alles moet blijken dat we als één man achter het slachtoffer staan
en dat we agressie en geweld niet accepteren. We laten onze mensen
niet alleen achter de balie.
Die stevige aanpak heeft prioriteit bij het kabinet. Het resultaat
ervan zien we terug in berichtgeving over het striktere aanpakken van
beledigen en bespuwen van agenten. Ik hoor ook dat rechtbanken vaker
de argumenten van de officieren van Justitie overnemen. Bijvoorbeeld
bij de afhandeling van het incident bij de sociale dienst in Zeist in
2006. De rechter nam het betoog van de officier van justitie vrijwel
geheel over.
De komende tijd zullen we samen met het OM verder werken aan
ondersteuning voor officieren van Justitie. Heldere factsheets en
steekhoudende argumenten kunnen ze goed gebruiken bij dergelijke
strafzaken.
U mag van ons verwachten dat er alles aan doen om de opsporing en
vervolging zo snel en goed mogelijk te laten verlopen. Er zijn nog
veel verschillen in de regio's en onderzoek kan aantonen op welke
punten we het proces kunnen versnellen en verbeteren.
Datzelfde geldt voor de werking en het effect van de hogere strafeis
tegen mensen die geweld tegen de overheid hebben gepleegd. Om wat voor
zaken gaat het en wat kunnen we eruit leren?
Dit alles is erop gericht om het werk in de praktijk te ondersteunen.
Maar de effectiviteit van de aanpak hangt voor een groot deel af van
deze praktijk. Daar vinden de incidenten plaats en ik roep dan ook
alle gemeenten op om hier helder beleid op te voeren.
Dat wil zeggen:
Zorg ervoor dat we goed zicht krijgen op het aantal incidenten.
Zorg ervoor dat medewerkers incidenten makkelijk kunnen melden.
Zorg voor een helder aangifte beleid.
Ik wijs op de mogelijkheid dat de werkgevers ook aangifte kunnen doen
voor hun werknemers.
Ik heb er veel vertrouwen in dat gemeenten hier serieus werk van
maken. Vandaag zetten we twee concrete stappen vooruit met de
Arbocatalogus en het Agressie Registratiesysteem Overheden dat te
vinden is op www.agressieregistratieoverheid.nl (extern) . Er zijn
tenminste drie redenen om hier volledig achter te staan:
* het komt voort uit de sector zelf, werkgevers en werknemers hebben
de handen ineen geslagen.
* het is een integraal instrument; niet alleen voor de
baliemedewerker, maar ook voor de mensen op straat.
* het komt voort uit de praktijk. Er gebeurt al veel en op veel
manieren, en u laat zien dat je daaruit kan leren.
Ik roep alle gemeenten op om hier gebruik van te maken. Om u hierbij
te ondersteunen, bied ik mevrouw Jorritsma twee handleidingen aan. Ik
beveel ze u van harte aan.
Laat zien dat niemand alleen achter de balie staat, en laat zien dat
we eensgezind en onverzettelijk zijn. Zij staan er voor ons, wij zijn
er voor hen!
Naar boven
---
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties