Onacceptabele uitgaven van ontwikkelingshulpgeld bij de VU
14 mei 2008
De Tweede Kamerleden Mariko Peters (GroenLinks), Arend Jan Boekestijn (VVD)
en Ewout Irrgang (SP) eisen opheldering van minister Koenders voor
Ontwikkelingssamenwerking over fout declaratiegedrag door de Vrije
Universiteit en vinden dat teveel ontvangen hulpgelden moeten worden
teruggestort. Uit een onafhankelijk forensisch accountantsonderzoek dat
vandaag aan de Kamer is gepresenteerd, blijkt dat jarenlang teveel onkosten
zijn gedeclareerd door het Centrum voor Internationale Samenwerking van de
VU. De declaraties waren voor de inhuur van consultants voor de uitvoering
van internationale onderwijsprogramma's van het Nuffic (Netherlands
Organisation for International Cooperation in Higher Education). Het Nuffic
ontvangt daarvoor jaarlijks miljoenen euro's subsidie van het Rijk.
Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de Tweede Kamer, nadat
herhaaldelijke Kamervragen geen bevredigend antwoord opleverden. De
zaak kwam in de zomer van 2006 aan het licht door brieven aan de Kamer
van een VU-medewerker, die inmiddels ontslagen is. Het nu uitgevoerde
onderzoek wijst uit dat de klokkenluider terecht vraagtekens plaatste
bij het creatieve declaratiegedrag van zijn voormalig werkgever. Die
bracht voor de kosten van de inhuur van consultants meer dagen en
hogere tarieven in rekening bij het Nuffic dan daadwerkelijk daaraan
werd besteed. Het accountantsrapport illustreert hoe door de VU dagen
werden gedeclareerd voor de inhuur van consultants voor een bepaald
tarief, terwijl in werkelijkheid minder dagen door de consultants was
gewerkt, en voor een veel lager tarief. Ook zijn voorbereidingsdagen
in rekening gebracht die in werkelijkheid niet zijn gemaakt en werden
kortingen op vliegtickets niet doorberekend. Op deze wijze is tijdens
de onderzochte periode 2002-2004 circa 285.000 euro teveel aan kosten
opgevoerd.
De accountants spreken van een `patroon' en achten aannemelijk dat op
dezelfde wijze over de gehele periode waarin de subsidieregeling gold
door `handig inkopen' teveel gelden in rekening zijn gebracht. De
declaraties vielen binnen de begrote kosten, terwijl de toepasselijke
regelgeving volgens de accountants vereist dat werd afgerekend op
basis van de daadwerkelijk gemaakte kosten. Dat is ook hoe het hoort,
vinden GroenLinks, VVD en SP.
De teveel ontvangen gelden zijn in de reserves van de VU beland.
Volgens GroenLinks, VVD en SP behoort de VU deze gelden terug te
betalen aan het ministerie van Buitenlandse Zaken. Dit belastinggeld
behoort niet de kassen van uitvoeringsinstanties als de VU te spekken,
maar is bedoeld voor ontwikkelingssamenwerking. Het is opvallend dat
het ministerie van Buitenlandse Zaken tot nu toe geen actie heeft
ondernomen. Het lijkt erop dat de minister de eigen regels onvoldoende
serieus neemt.
De minister zal moeten ophelderen of sprake is van onrechtmatigheid.
Daarvoor kan het oordeel van de landsadvocaat worden gevraagd. De
regels voor subsidies zijn sinds 18 januari 2007 aangescherpt maar de
vraag is of de door de VU getoonde declaratiepraktijk vaker voorkomt
in de OS-wereld. De drie partijen vinden dat onacceptabel en vragen
een garantie van de minister dat dit soort gedrag niet ook bij andere
organisaties plaatsvindt.
Mariko Peters (GroenLinks)
Arend Jan Boekestijn (VVD)
Ewout Irrgang (SP)
GroenLinks