Nieuws - Persbericht
Sciamachy: toename luchtvervuiling boven Azië
Zes jaar milieuspion in de ruimte
14 mei 2008 - In de afgelopen tien jaar is een sterke toename van de
luchtvervuiling boven Oost Azië waargenomen. In dezelfde periode is de
luchtvervuiling boven delen van Europa en Noord Amerika juist
afgenomen.
Methaan waarnemingen Sciamachy hebben geleid tot nieuwe inzichten
Methaan waarnemingen Sciamachy hebben geleid tot nieuwe inzichten
Dat is een van de opmerkelijke resultaten van satellietmetingen van
stikstofdioxide en andere componenten van luchtvervuiling zoals
gerapporteerd door het SCIAMACHY project. De samenstelling van de
atmosfeer verandert sneller dan verwacht, dit wordt veroorzaakt door
menselijke activiteiten en natuurlijke processen. SCIAMACHY is een
milieu instrument en is onderdeel van de ENVISAT milieusatelliet van
ESA.
SCIAMACHY is een gezamenlijke onderneming van Duitsland, Nederland en
België. Op 19 mei wordt de 6e 'verjaardag' van SCIAMACHY gevierd in
Vaals, bij het Drielandenpunt.
Luchtvervuiling in Azië, Europa en de VS
Een sterke toename van stikstofdioxide is waargenomen door SCIAMACHY
in landen zoals China met een explosief groeiende economie. De toename
in luchtvervuiling heeft grote gevolgen voor de volksgezondheid en
krijgt in toenemende mate aandacht van de Chinese regering, ook in
verband met de komende Olympische spelen.
Boven West Europa laten de waarnemingen een stabilisatie zien van de
stikstofdioxideconcentraties na een periode van sterkere afname in de
jaren negentig. De afname is het gevolg van Europese regelgeving voor
de uitstoot van auto's en vrachtverkeer. Anderzijds neemt het aantal
gereden kilometers sterk toe.
In het oosten van de VS heeft SCIAMACHY in sommige gebieden een afname
van de stikstofdioxideconcentraties gemeten. Dat hangt samen met het
recent uitvoeren van uitstoot beperkende maatregelen in
elektriciteitscentrales.
In de extreem warme zomer van 2003 in Europa heeft SCIAMACHY een
combinatie van luchtvervuiling, natuurlijke emissies en grootschalige
branden waargenomen. Dit resulteerde in een gevaarlijk mengsel van
luchtvervuiling en heeft een grote bijdrage geleverd aan de
geregistreerde toename van de sterfte. Klimaatstudies suggereren dat
dergelijke warme zomers algemeen zullen voorkomen rond het midden van
deze eeuw.
SCIAMACHY volgt nauwlettend essentiële componenten van luchtvervuiling
zoals in het bijzonder stikstofdioxide, veroorzaakt door het verkeer,
door elektriciteitsopwekking, zware industrie en landbouw.
Stikstofdioxide is hiermee een belangrijke indicator van
luchtvervuiling en is een van de oorzaken voor het ontstaan van
zomersmog.
Waarnemingen van de ozonlaag
SCIAMACHY levert unieke informatie over de toestand van de ozonlaag en
over het ozongat boven Antarctica. Het instrument heeft de eerste
indicaties opgeleverd van een stabilisatie van de ozonlaag. Dit is het
gevolg van de maatregelen genomen in het kader van het Montreal
Protocol en een verdere aanscherping van dit internationale verdrag.
Het herstel van de ozonlaag is echter nog niet onomstotelijk bewezen.
SCIAMACHY heeft opvallend grote jaarlijkse variaties van de grootte
van het ozongat waargenomen die gerelateerd zijn aan veranderingen in
weersomstandigheden (windsnelheid, druk en temperatuur). Een uniek
voorbeeld is het opbreken van het ozongat waargenomen in september
2002. Dankzij SCIAMACHY leveren Duitsland, Nederland en België een
grote bijdrage aan het documenteren van veranderingen in de ozonlaag
zoals vereist door de Verenigde Naties.
Broeikasgassen als oorzaak van klimaatverandering
Koolstofdioxide en methaan waarnemingen van SCIAMACHY hebben geleid
tot nieuwe inzichten in de uitstoot van methaan door tropische
regenwouden en moerasgebieden, en in de seizoensgang en regionale
variaties in kooldioxide boven land. Dit is een mijlpaal voor
atmosferische metingen vanuit de ruimte en voor de wetenschappelijke
kennis van het systeem aarde. SCIAMACHY is het eerste en tot nu toe
enige satellietinstrument wat deze broeikasgassen kan meten vanaf de
grond - waar de uitstoot plaatsvindt - tot aan de top van de
atmosfeer.
Wetenschappelijke toepassingen van SCIAMACHY
Behalve de metingen van luchtvervuiling, de ozonlaag en de
broeikasgassen - van direct belang voor de samenleving - levert
SCIAMACHY unieke gegevens van veranderingen in de stralingsintensiteit
van de zon, interacties tussen de hogere atmosfeer en deeltjes
uitgestoten door de corona van de zon, roetwolken van meteoren, en
andere fenomenen in de hogere atmosfeer. SCIAMACHY levert ook
belangrijke informatie over de oceaankleur en fytoplankton in de
oceaan.
Toekomst
De financiering voor SCIAMACHY is gegarandeerd tot 2010, en er zijn
besprekingen gaande tussen ESA en de nationale agentschappen over een
missie extensie tot 2013. Binnen het Global Monitoring for Environment
and Security (GMES) programma, en gecoördineerd met het Europese
meteorologische satellietprogramma, werkt Europa aan toekomstige
operationele waarnemingen van de samenstelling van de atmosfeer vanuit
de ruimte door de zogenaamde Sentinel satellieten. SCIAMACHY is een
blauwdruk voor de instrumenten aan boord van deze Sentinels. Om
continuïteit van de metingen te garanderen na SCIAMACHY zijn
additionele satellietmissies vereist.
Onderzoek milieu en klimaat: zes jaar SCIAMACHY
Op maandag 19 mei wordt de mijlpaal van zes jaar succesvolle
operationele metingen in Vaals gevierd, dichtbij het drielandenpunt.
De bijeenkomst wordt bijgewoond door de Duitse voorzitter van het
parlement Peter Hintze, de Nederlandse secretaris-generaal van
Economische Zaken Chris Buijink, de directeur van BIRA, N. Parmentier,
de ruimtevaartorganisaties en de wetenschap.
De pers is van harte welkom op maandag 19 mei a.s. De bijeenkomst
begint om 10:00 uur in Hotel Kasteel Bloemendal, Bloemendalstraat 150
in Vaals (NL).
Informatie een aanmelding
Achtergrondinformatie over de SCIAMACHY en de bijeenkomst onder
Externe links Sciamachy event. Vertegenwoordigers van de pers kunnen
zich via deze site aanmelden.
Voor verdere informatie kunt u contact opnemen met:
Nederlands Instituut voor Vliegtuigontwikkeling en Ruimtevaart (NIVR),
Harry Förster, Telefoon: +31-15 - 2787322 of +31-6-51326968.
Gezamenlijk persbericht NIVR, SRON en KNMI
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Harry Geurts of Janine
Leunessen, persvoorlichting KNMI, telefoon 030 2206317 of 030 2206386.
E-mail: Persvoorlichting.
Persbericht: KS 08/11
Eerste uitgave: 14-05-08
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut