Kaaskoppen & Waterlanders
De Vader des Vaderlands en de vader van de vaderlandse televisie
Woensdag 14 mei 2008
19.25 uur, Nederland 2
In de laatste aflevering van de 13-delige NCRV-serie Kaaskoppen &
Waterlanders gaat Ernst Daniël Smid op zoek naar de idealen en
drijfveren van mannen en vrouwen die Nederland hebben gemaakt tot wat
het nu is. In deze aflevering staan Willem van Oranje en Erik de Vries
centraal. De één is grondlegger van een land, de ander grondlegger
van het massamedium televisie.
Willem van Oranje werd op 10 juli 1585 vermoord door Balthazar Gerards
in het Prinsenhof in Delft.
Maar eigenlijk had hij al drie jaar eerder dood moeten zijn, er stond
al jaren een prijs op zijn hoofd.
Willem was voorstander van godsdienstvrijheid, de verschrikkelijke
vervolging van de protestanten was hem een doorn in het oog.
Door de Spaanse koning Philips II werd hij gezien als dé leider van
de opstand tegen de Spanjaarden, en de koning loofde een grote
beloning uit voor degene die âdeze verschrikkelijke verrader uit de
wereld kon helpen.â
Willem van Oranje werd in Antwerpen waar hij woonde goed bewaakt door
zijn lijfwachten, maar tegelijkertijd stond zijn huis open voor
iedereen die wat van hem wilde. Zo kon dus de Bask Juan Jaureguy heel
makkelijk in de buurt van de Prins komen en hij schoot hem een kogel
door zijn hoofd. Willem van Oranje overleefde de aanslag, maar de
dader werd door de lijfwachten meteen doodgeschoten.
Drie jaar later in Delft pleegde Balthazar Gerards een aanslag op het
leven van de prins, ditmaal wel met fatale afloop. De Vader des
Vaderlands bezweek aan zijn verwondingen, na zijn beroemde laatste
woorden: mijn God, mijn God, heb medelijden met mijn ziel en met dit
arme volkâ¦
In de jaren 30 werd onder de bezielende leiding van Erik de Vries bij
Philips druk geëxperimenteerd met een nieuwe techniek: televisie. De
eerste geslaagde poging was een opname van een paar voetballende
collegaâs. Erik trok met een televisiekaravaan door Nederland en
Europa om iedereen kennis te laten maken met deze nieuwe uitvinding.
Toen hij in Boedapest was brak de oorlog uit. Hij vluchtte naar
Nederlands-Indië waar hij in een jappenkamp belandde.
Na de oorlog groeide televisie uit tot een medium met potentie. De
omroepen waren aanvankelijk niet erg geïnteresseerd dus Philips ging
experimenteren met een eigen zender: Philips Experimentele Televisie.
Rondom Eindhoven werden gratis ontvangsttoestellen uitgedeeld en de
Eindhovenaren hadden al 265 uitzendingen gezien toen eindelijk de rest
van het land aan de beurt was. Op 2 oktober 1952 vond de allereerste
nationale televisie-uitzending plaats. Er stonden nog maar 500
toestellen in het hele land maar huiskamers, cafés en zaaltjes zaten
bomvol. Hierna maakte de televisie een explosieve groei door. De
omroepen namen het heft in eigen handen en Erik de Vries werd bedankt,
er was geen plek meer voor hem. De omroepen hadden nu hun eigen
regisseurs, allemaal opgeleid door Erik de Vries! Erik werd het
slachtoffer van de verzuiling. âHet was de meest uitzichtloze periode
uit mijn levenâ¦en dat is inclusief mijn tijd in het Jappenkamp,â zei
hij daar later zelf over. In 1966 kreeg hij voor zijn legendarische
bezieling en inzet de prestigieuze Nipkowschijf.
NCRV