De vernieuwde stationsomgeving zet Mechelen in beweging
09/05/2008
Het station van Mechelen is een van de grootste stations van
Vlaanderen met 21.000 opstappende reizigers per dag. Het is een
centraal spoorknooppunt met een uitgebreid treinaanbod naar Antwerpen,
Brussel, Gent en naar de andere naburige steden. Het station zal in de
toekomst nog een belangrijkere rol vervullen door de geplande
doortocht van de hogesnelheidstrein door Mechelen, het Diabolo-project
(optimaliseren van de spoorontsluiting van de luchthaven van Zaventem)
en omdat Mechelen als eindstation is opgenomen in het Gewestelijk
ExpressNet. Dit GEN-project moet niet alleen de verwachte groei van
het aantal pendelaars naar Brussel opvangen maar ook verhinderen dat
het aandeel van de auto nog toeneemt door de automobilist een
kwalitatief vervoersalternatief te bieden. Concreet krijgt het station
een verhoging van de spoorcapaciteit en een nieuwe rechtstreekse
verbinding tussen Mechelen en de luchthaven. Ook in het regionale
busnetwerk is het station van Mechelen een belangrijke stopplaats.
Door de groei van het busgebruik is het huidige busstation te klein
geworden.
Momenteel is het station van Mechelen moeilijk bereikbaar voor het
auto- en busverkeer. Natuurlijke barrières zoals de vaart en De Dijle
beperken de vlotte doorgang. De invalswegen van de stad zijn
overbelast en het stationsplein wordt door verschillende verkeersassen
doorsneden en gereduceerd tot een verkeersplein.
Opdat het station en de stationsomgeving zou kunnen inspelen op de
huidige en toekomstige mobiliteits- en stedelijke verwachtingen van de
treinreizigers/pendelaars en de Mechelaars in het algemeen, werkten
Eurostation en Euro Immo Star (het studie- en stedenbouwkundige bureau
van de NMBS-Holding) in overleg met de stad Mechelen en het Vlaams
Gewest een duurzame oplossing uit voor de mobiliteitsproblematiek en
de omgeving. In de plannen wordt een nieuwe ontsluitingsweg gekoppeld
aan de aanleg van de bypass voor de hoge snelheidstrein en wordt de
huidige autobrug afgebroken, zodat de stedelijke binnenring wordt
ontlast. Deze realistische nieuwe route haalt het doorgaand verkeer
uit de stationsomgeving en het stadscentrum waardoor er ruimte wordt
gecreëerd en de omgeving terug leefbaar wordt.
Om dit alles te kunnen realiseren investeren de NMBS-Holding, het
Vlaams Gewest, de Stad Mechelen, Infrabel en De Lijn samen ongeveer
255 miljoen euro in de stationsomgeving van Mechelen. Op 9 mei 2008
ondertekenden alle partners de samenwerkingsovereenkomst.
Tegen 2018 zal de Mechelse stationsomgeving er helemaal anders uitzien
dan vandaag.
Eigentijds station vlot en veilig bereikbaar
Dankzij het nieuwe project krijgen alle vervoersmodi een vlotte en
veilige route naar het station, waar de reizigers comfortabel kunnen
overstappen van het ene vervoersmiddel naar het andere.
Oostelijke ontsluitingsweg
Er komt een nieuwe ondergrondse ontsluitingsweg, waardoor het
doorgaand verkeer niet langer door de stationsomgeving moet. De
ontsluitingsweg heeft een rechtstreekse aftakking naar de parking van
het station. Een bijkomende troef is het koppelen van deze
infrastructuur aan de reeds geplande aanleg van de bypass voor de hoge
snelheidstrein. Dit zorgt niet alleen voor een efficiënte inzet van de
financiële middelen, ook de ruimtelijke impact van beide
infrastructuren wordt gereduceerd en de werfhinder wordt drastisch
beperkt.
Naast deze nieuwe ontsluitingsweg, die de verkeersdoorstroming
optimaliseert in het zuidoosten, plant het Vlaams Gewest ook de
verdere doortrekking van de R6 in het noordoosten van Mechelen.
Ondergrondse pendelparking
Momenteel zijn er voor de treinreizigers ongeveer 870 parkeerplaatsen
op de huidige stationsparking en de vraag overstijgt dit aantal
duidelijk. De parkeercapaciteit zal ongeveer worden verdrievoudigd.
Aan de kant van de Arsenaalsite komt een ondergrondse parking op 4
niveaus met plaats voor 2.500 autos. De parking zal rechtstreeks
bereikbaar zijn via de oostelijke ontsluitingsweg. De huidige
bovengrondse parking verdwijnt waardoor de vrijgekomen ruimte kan
worden teruggegeven aan de voetgangers.
Fietsenparking
Onder het busstation op niveau -1, onmiddellijk aansluitend op het
fietsnetwerk langs het kanaal, wordt een nieuwe fietsenstalling
voorzien voor 5.000 fietsen. De centrale stationshal is vanuit de
fietsenparking rechtstreeks en veilig bereikbaar.
Zoenzone
Dankzij een ondergronds lussysteem, kunnen taxis en autos reizigers
ophalen en afzetten. Deze zone bevindt zich op niveau -1 onder de
stationshal.
Nieuw station
Er komt een nieuw stationsgebouw volledig afgestemd op de hedendaagse
eisen van comfort en toegankelijkheid. Ook de stationsinfrastructuur
wordt helemaal gemoderniseerd. De NMBS-Groep zal een nieuwe
overkapping over de perrons bouwen. De perrons worden breder en zullen
toegankelijk zijn via trappen, liften en roltrappen en ook de
perronaankleding wordt vernieuwd. In het midden van de transparante
stationshal worden alle stationsfuncties (loketten, bagage, info en
toiletten) samengebracht. Op niveau -1 komt de zoenzone, de
fietsenparking en ondergrondse pendelparking zodat er een dynamisch
station op verschillende niveaus ontstaat met beperkte loopafstanden
tot de perrons. Belangrijk is dat het station niet alleen een
intermodaal knooppunt bij uitstek is. Het nieuwe station zal ook
worden uitgebouwd als een centrale ontmoetingsplaats in de stad, vlot
bereikbaar, veilig, een plek waar je tijd kunt winnen en het aangenaam
vertoeven is, met hedendaags comfort en aantrekkelijke winkeltjes en
horecazaken.
Nieuw busstation
Het station van Mechelen is het belangrijkste busknooppunt van de
regio. Het is een stopplaats voor alle stads- en streeklijnen. De
bushaltes situeren zich momenteel naast het station. In de toekomst
zal het busstation zich onder het spoorviaduct bevinden. Licht en
lucht worden verzekerd door het nagenoeg volledig openwerken van de
sporen boven het busstation. Niet enkel verhoogt de capaciteit en de
kwaliteit van het busstation, ook de doorstroming van de bussen wordt
geoptimaliseerd. Busreizigers kunnen gelijkvloers vlot naar de
centrale stationshal wandelen zonder in contact te moeten komen met
gemotoriseerd verkeer. Ook de afstand tot de perrons wordt
gereduceerd.
Stationsomgeving wordt teruggegeven aan voetgangers
Het nieuwe stationsplein wordt teruggegeven aan de zwakke
weggebruikers. De huidige autobrug (Postzegellaan) wordt afgebroken en
het doorgaand verkeer wordt omgeleid langs de nieuwe oostelijke
ontsluitingsweg. Hierdoor krijgt de buurt meer ademruimte en ontstaat
er een groot voetgangersgebied. Ook wordt het talud onder de sporen
opengemaakt (van de vaartbruggen tot de huidige dwarsgang in het
station) zodat er een transparante omgeving wordt gecreëerd. Het
station zal geen voor- of achterkant meer hebben, maar vloeit van de
ene wijk over in de andere. Dankzij deze open constructie wordt de
vaart optimaal betrokken bij het stationsplein. Het stationsplein
wordt een gezellige ontmoetingsplaats voor de buurtbewoners, reizigers
en mensen die in de buurt werken met terrasjes en zicht op het water.
Het station als volwaardig deel van het stadsweefsel
Het station van Mechelen wordt momenteel als ver van het historische
centrum ervaren, onder meer door de barrièrewerking van de vesten, die
als stadsautostrade functioneren. Voor de stad Mechelen is het erg
belangrijk dat de commerciële as van het centrum doorgetrokken wordt
door het station. Enkel zo kan het station de toegangspoort tot de
stad worden en wordt het station een doorwaadbaar stedelijk plein.
De stationsomgeving zelf wordt een levendige buurt met een
evenwichtige mix van wonen, werken en ontspanning en dit in directe
relatie met het historische centrum van Mechelen.
Omdat het station niet langer een voor- en achterkant zal hebben,
wordt het een scharnier tussen de stad en de Arsenaalsite, zodat
Mechelen onder de sporen kan verder groeien.
Tijdschema
- heden 2010: studies stabiliteit en architectuur
- 01/2010 06/2012: oostelijke ontsluitingsweg
Aanleg van de tunnel (onder de spoortaluds en vaart)
Aanleg rotondes
Bouwen van bruggen onder sporen
Aanleg van een tijdelijke parking
Aanleg ondergrondse pendelparking
Aanleg spoorviaduct en nieuwe HSL-perrons
Aansluiting op de bestaande wegenis
- 07/2012 12/2013: heraanleg Postzegellaan en Motstraat
Slopen van de bestaande autobrug in de Postzegellaan
Afgraven taluds
Aanleg pleinen
Bijkomende hefbrug over de vaart
In- en uitrit parking
Projectontwikkeling langs de vaart
- 01/2012 12/2017: perrons en stationsgebouw
Werkzaamheden aan bestaande perrons( nieuwe toegangen en
heraankleding)
Nieuwe spoorwegviaduct, nieuwe perrons, roltrappen en
liften, nieuwe en hedendaagse luifelstructuur
Nieuw stationsgebouw
- 01/2017 06/2018: heraanleg van de pleinen en nieuw
busstation
Inrichten van een nieuw busstation onder het viaduct
Heraanleg van het stationsplein
Heraanleg Stationsstraat
Projectontwikkeling
NMBS