Antwoorden op kamervragen van Ten Broeke en Schippers over EU wetgeving obesitas
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
VGP-K-U-2847498
9 mei 2008
Antwoorden van minister Klink (VWS) en staatssecretaris Timmermans
(Europese Zaken) op kamervragen van de Kamerleden Ten Broeke en
Schippers over EU wetgeving obesitas (2070818550).
Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van het artikel 'Gevecht tegen vadsigheid'? 1)
Antwoord 1
Ja.
Vraag 2
Is het waar dat de Europese Commissie (EC) plannen doorzet om
consumenten (nog) meer te waarschuwen voor het vetgehalte in
producten, doordat verpakkingen of flessen van grote waarschuwingen
moeten worden voorzien?
Antwoord 2
De Europese Commissie heeft op 30 januari 2008 een voorstel voor een
verordening betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan de
consumenten gedaan. De staatssecretaris van Buitenlandse Zaken heeft
de Tweede Kamer geïnformeerd over de strekking van dat voorstel en een
eerste standpunt van het kabinet gegeven (Tweede Kamer, vergaderjaar
2007-2008, 22 112, nr. 623). Het voorstel van de EC bevat een
verplichting tot het aangeven van de voedingswaarde van een product op
de voorkant van de verpakking. Verder worden er eisen voorgesteld aan
de lettergrootte van deze en andere verplichte informatie (min. 3 mm).
Vraag 3
Wordt hierbij ook een waarschuwingssysteem met kleuren voorgeschreven?
Antwoord 3
Nee.
Vraag 4
Op welke basis meent de EC deze wetgeving te kunnen voorstellen, nu in
elk geval het witboek sport en bewegen heeft opgeleverd dat het
Nederlandse parlement, althans in meerderheid, heeft besloten
terughoudendheid te wensen als het gaat om obesitasbeleid door de EC?
Vraag 5
Waaruit blijkt, indien de interne markt en consumentenregels de
aanleiding zijn voor de EC om met een nieuw pakket aan maatregelen te
komen, dat de bestaande regels niet al voldoende waren? Waarom is
zelfregulering niet geprobeerd nu zelfs de DG Health van de EC dhr.
Robert Madelin stelt dat de "oorlog tegen obesitas gewonnen wordt
omdat zoveel bedrijven er zelf al mee bezig zijn"?
Antwoord 4 en 5
Rechtsbasis van het Commissievoorstel voor een verordening van het
Europees Parlement en de Raad betreffende de verstrekking van
voedselinformatie aan de consumenten is artikel 95 EG-verdrag.
Het overgrote deel van het voorstel betreft een samenvoeging van
bestaande richtlijnen over etikettering van voedingsmiddelen en de
voedingswaarde van levensmiddelen, die worden herzien vanwege de
veranderingen op de voedingsmiddelenmarkt en veranderende
verwachtingen van consumenten. Voor zover er sprake is van
consolidatie van bestaande richtlijnen verwelkomt het kabinet het
voorstel. De keuze voor een verordening en de consolidatie van
bestaande richtlijnen leveren een verlichting op van administratieve
lasten voor bedrijven die binnen de Europese Gemeenschap handelen.
Bovengenoemde lastenverlichting wordt echter weer teniet gedaan door
aanvullende, nieuwe verplichtingen. Dit is een zorgelijk punt, dat
vraagt om nadere toelichting van de Commissie, aangezien "etikettering
van voedingsmiddelen" één van de prioritaire vereenvoudingsdomeinen is
van het EU-actieprogramma ter vermindering van de regeldruk voor
bedrijven met 25% in 2012.
In haar eerste standpuntbepaling in het BNC-fiche (Tweede Kamer,
vergaderjaar 2007-2008, 22 112, nr. 623) heeft het kabinet zich dan
ook kritisch uitgelaten over de subsidiariteit en proportionaliteit
van het Commissie-voorstel. Het voorstel legt op onderdelen -
bijvoorbeeld waar het gaat om de verplichte minimale lettergrootte en
de verplichte voedingswaardedeclaratie op de voorkant van de
verpakking van producten - buitenproportionele verplichtingen op. Het
voorstel gaat voorbij aan de mogelijkheid om met co-regulering en door
het identificeren van `best practices' te komen tot de doelstelling
van goed leesbare en begrijpelijke informatie voor de consument over
de voedingswaarde van levensmiddelen, zodat door de consument een
gezonde keuze kan worden gemaakt.
Het voorstel van de Commissie bevat echter ook mechanismen voor meer
gepaste interventies op EU- en nationaal niveau conform de 'better
regulation principes', waaronder ook zelfregulering. Daarvoor is naar
het oordeel van het kabinet ten onrechte niet gekozen.
Vraag 6
Kunt u aangeven welke andere maatregelen de EC op stapel heeft staan
ter bestrijding van obesitas tegen de achtergrond van de duidelijke
subsidiariteituitspraak van een meerderheid van het Nederlands
parlement in deze?
Antwoord 6
De Europese Commissie heeft aan de Raad geen voornemen bekend gemaakt
voor voorstellen voor regelgeving om overgewicht en obesitas te
bestrijden. De Commissie (DG SANCO) tracht publiek-private
partnerschappen te stimuleren, onder meer door deze in kaart te
brengen en te analyseren. Sinds 2005 bestaat het EU Platform for
Action on Diet, Physical Activity and Health waaraan inmiddels 34
Europese private (commerciële en niet-gouvernementele) organisaties
deelnemen. De Commissie beschouwt dit als een vernieuwende werkwijze
met het doel om beste praktijken te verkennen en vrijwillige actie aan
te moedigen op terreinen als voedingsvoorlichting, reclame en
marketing, product ontwikkeling en het bevorderen van lichamelijke
activiteit. Lidstaten die zelf een vorm van publieke private
samenwerking kennen kunnen als waarnemer aan het Platform deelnemen.
In 2008 wil de Commissie de monitoring en evaluatie van de ruim 200
`commitments' (vrijwillig aangegane verplichtingen) versterken.
De Commissie (DG AGRI) zal op verzoek van de Raad (verklaring van de
Landbouw en Visserij Raad van 12 juni 2007) een voorstel doen voor een
regeling voor schoolfruit en groenten, gebaseerd op een
effectbeoordeling van de voordelen, de haalbaarheid en de
administratieve kosten ervan. De Commissie heeft inmiddels een
impactstudie laten verrichten naar de resultaten van het schoolfruit
en groentenprogramma. Naar verwachting zal de Commissie vóór de
zomervakantie het voorstel voor een schoolfruit en groentenprogramma
presenteren.
1) Spits, 21 april 2008