Voor het eerst botvorming uit embryonale stamcellen
Kraakbeen als tussenstap
Onderzoekers van de Universiteit Twente zijn er als eerste in geslaagd
`in vivo' botweefsel te maken met embryonale stamcellen. Zij doen dit
op dezelfde manier waarop bij embryo's en kinderen nieuw bot wordt
gevormd: met kraakbeen als tussenstap. Deze manier van botvorming
lijkt een veelbelovende nieuwe weg om defecten aan bot te repareren.
De onderzoekers presenteren hun bevindingen deze week in de
Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).
Botvorming uit embryonale stamcellen was tot nu toe niet succesvol.
Terwijl alles erop wees dat deze stamcellen zich `in vitro', in het
lab, in de richting van botweefsel ontwikkelden, zette die
ontwikkeling zich na implantatie niet voort. Dezelfde aanpak leidde
bij gekweekte volwassen stamcellen uit beenmerg wèl tot botvorming:
via deze directe manier wordt bijvoorbeeld ook het bot van de schedel
gevormd. De Twentse onderzoekers hebben nu een andere benadering
gekozen met embryonale stamcellen van muizen.
Onverwacht
Aanvankelijk op zoek naar een geschikt dragermateriaal om kraakbeen op
te kweken, kozen zij voor een keramiek materiaal dat vaak als
botvuller dient. Andere materialen bleken niet geschikt of de
geïmplanteerde cellen waren niet goed te traceren. Op het keramische
materiaal zijn cellen `gezaaid' die vervolgens in het lab in de
richting van kraakbeen werden gestimuleerd. Eenmaal geïmplanteerd in
een muis, hield het echter niet op bij de vorming van kraakbeen, maar
ontwikkelde het weefsel zich verder tot bot. Botvorming met kraakbeen
als tussenstap bleek een onverwachte maar zeer efficiënte manier. Het
is bovendien de manier waarop de meeste botten in het menselijk embryo
worden gevormd. Ook botgroei bij kinderen werkt op deze manier die
endochondrale ossificatie heet.
Reparatie
De onderzoekers laten in hun publicatie ook zien dat in beschadigd bot
nieuw botweefsel kan worden gevormd via embryonale stamcellen.
Daarvoor is een drager met daarop cellen die al kraakbeen hadden
gevormd, geïmplanteerd in een rat met een defect in de schedel.
Behalve onder de huid, wordt ook in dit defect bot gevormd. Het lijkt
daarmee een veelbelovende nieuwe manier om reparaties aan beschadigd
bot te verrichten.
Botvorming met embryonale stamcellen voor het eerst mogelijk
Dwarsdoorsnede waarin de `endochondrale ossificatie' te zien is:
botvorming vanuit kraakbeen, met embryonale stamcellen als startpunt.
Het onderzoek is uitgevoerd in de groep Tissue Regeneration, die deel
uitmaakt van het BMTI Instituut voor Biomedische Technologie van de
UT.
Het artikel `Endochondral bone tissue engineering using embryonic stem
cells' van Jojanneke Jukes en Sanne Both, Anouk Leusink, Lotus Sterk,
Clemens van Blitterswijk en Jan de Boer verschijnt in de Proceedings
of the National Academy of Sciences of the United States of America
(PNAS) van 9 mei 2008.
Contactpersoon voor de pers: Wiebe van der Veen, tel (053)4894244
Top
Laatst gewijzigd op 08-05-2008 15:42:00 door Webmaster
Universiteit Twente