Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
DLZ/SFI-2842469
22 april 2008
In het Algemeen Overleg over de contracteerruimte van 22 november 2007
is een aantal vragen gesteld waarbij ik heb aangegeven om daar nader
op terug te komen. Een deel van de vragen heeft betrekking op
verbetering van het AWBZ-zorgverleningsproces en de contractering
2007. Deze vragen heb ik voorgelegd aan de Nederlandse Zorgautoriteit
(NZa) en Zorgverzekeraars Nederland (ZN). Onlangs heb ik de informatie
van deze organisaties ontvangen en kan ik nader ingaan op de door u
gestelde vragen. Tevens maak ik van de gelegenheid gebruik om u te
informeren over het onderwerp inkoopprijzen AWBZ, waarover u in een
eerder stadium vragen heeft gesteld.
In deze brief zal worden ingegaan op de volgende onderwerpen:
* Contractafspraken AWBZ oktober 2007
* AWBZ-zorgverlening in Drenthe
* Invloed staatssecretaris op beleidsregels NZa
* Verbetering zorgverleningsproces 2008
* Regionale spreiding van de convenanttaakstelling om 1,25% meer
mensen in zorg te nemen
* Inkoopprijzen AWBZ 2004-2006
Contractafspraken AWBZ oktober 2007
Ik heb u toegezegd om u nader te informeren over de contractafspraken
die door zorgkantoren en zorgaanbieders zijn gemaakt op 15 oktober
2007.
Deze informatie heb ik op 20 maart van de NZa ontvangen (bijlage 1:
NZa/IBON/08/171).
Uit deze rapportage blijkt dat de NZa zich in het najaar actief heeft
ingezet om de AWBZ-middelen zo goed mogelijk in te zetten. Op 15
oktober liet het totaal van de ingediende aanvragen door zorgkantoren
en zorgaanbieders een onbestede contracteerruimte zien van EUR 8 mln.
Door overheveling van budgetruimte tussen zorgkantoorregio's zijn
overschrijdingen veelal gecompenseerd met de onderschrijdingen. Na de
verwerking van de ambtshalve overhevelingen en de spoedprocedure
Friesland resteert aan onbenutte contracteerruimte een bedrag van EUR
0,3 mln.. De totale ruimte bedraagt EUR17,9 miljard.
Door de overheveling van budgetruimte zijn ambtshalve correcties van
alle ingediende aanvragen voor de betrokken regio's met overschrijding
voorkomen en is optimaal gebruik gemaakt van de beschikbare middelen.
Zo is ook tegemoetgekomen aan uw wens om te voorkomen dat zich
budgettekorten voordoen, terwijl elders in het land nog
budgetoverschotten aanwezig zijn.
AWBZ-zorgverlening in Drenthe
Tijdens het Algemeen Overleg zijn vragen gesteld over de zorgverlening
in de regio Drenthe. Meer specifiek werd daarbij de zorgverlener "De
Nieuwe Zorg Thuis" genoemd.
In haar brief van 11 maart jl. (bijlage 2: IBON/08/154) is de NZa op
mijn verzoek nader ingegaan op de zorgverlening in Drenthe.
Met betrekking tot de zorgverlening door "De Nieuwe Zorg Thuis" is
geconstateerd dat sprake was van een onjuiste opgave van de
gerealiseerde productie. Hierdoor ontstond een onbenutte
contracteerruimte van EUR 1,4 mln.. De NZa heeft er in toegestemd dat
dit bedrag alsnog kon worden ingezet voor contractafspraken voor 2007
bij andere zorgaanbieders.
Daarnaast hebt u gevraagd of bij "De Nieuwe Zorg Thuis" sprake is van
een bijzondere situatie waaraan nadere voorwaarden moeten worden
gesteld, nu deze zorgaanbieder opereert als bovenregionale aanbieder
en gebruik maakt van onderaanneming.
De NZa heeft op grond van signalen, mede in het kader van de
knelpuntenrapportages en de monitor extramurale zorg, aanleiding
gezien om de spelregels voor bovenregionale zorgaanbieders te
onderzoeken. De NZa zal voor de zomer van 2008 een advies uitbrengen
over dit onderwerp.
Over de resultaten van dit onderzoek zal ik u informeren.
Verbetering zorgverleningsproces 2008
Tijdens het Algemeen Overleg is een aantal aspecten aan de orde
gekomen die het zorgverleningsproces kunnen verbeteren. Het betreft:
* de informatievoorziening aan de cliënt door zorgkantoren;
* de relatie tussen zorgaanbieders en zorgkantoor;
* de informatievoorziening door de NZa aan de zorgaanbieders.
Zowel de NZa als ZN heb ik gevraagd mij nader te informeren over
mogelijke verbeteringen.
De informatievoorziening aan de cliënt door zorgkantoren
In haar brief van 18 februari 2008 (bijlage 3: ZN/2008/0002) geeft ZN
aan dat de zorgkantoren een actieve rol spelen bij de zorgtoewijzing
richting cliënten via de "bureaus zorgtoewijzing". Daarbij zullen de
zorgkantoren het initiatief nemen om de informatievoorziening op de
websites te verbeteren. Vooral zal aandacht worden besteed aan de
wachttijden per instelling en mogelijke beperkingen ten aanzien van de
aanname van nieuwe cliënten. Ook zal de telefonische bereikbaarheid
worden onderzocht en worden bezien of deze dient te worden verbeterd.
ZN zal mij in mei infomeren over de doorgevoerde verbeteringen.
Relatie tussen zorgaanbieders en zorgkantoor
In de brief van de NZa (bijlage 2) wordt vooral ingegaan op de
mogelijkheid om verschuiving aan te brengen in de budgetten die aan de
zorgaanbieders ter beschikking zijn gesteld. De NZa heeft hierover een
beleidsregel opgesteld waarbij het initiatief wordt gelegd bij
zorgkantoren. De zorgkantoren dienen afspraken te maken met de
zorgaanbieders waarbij zij ook eenzijdig kunnen overgaan tot
herschikking van middelen. Het is daarbij wel van belang dat het
zorgkantoor deze bevoegdheid ook opneemt in de privaatrechtelijke
contracten met de zorgaanbieders om onenigheid te voorkomen indien de
wenselijkheid van herschikking aan de orde is.
In de adviescommissie Care van de NZa is deze procedure aan de orde
geweest en besproken met ZN en de brancheverenigingen van
zorgaanbieders. De zorgkantoren en zorgaanbieders zijn hierover tevens
nader geïnformeerd in de circulaire van 20 juli 2007 (kenmerk:
JBES/ehor/Care/AWBZ/07/20c).
De informatievoorziening door de NZa aan de zorgaanbieders
Alle wijzigingen van de NZa-beleidsregels worden vooraf met ZN en de
brancheverenigingen van zorgaanbieders besproken in de Adviescommissie
Care van de NZa. Vervolgens worden de door de raad van bestuur van de
NZa vastgestelde beleidsregels via een circulaire bekend gemaakt aan
alle 1600 AWBZ-instellingen en de 32 zorgkantoren. Ook op internet
worden de beleidsregels en circulaires gepubliceerd. Over de
knelpuntenprocedure is een aparte circulaire verstuurd om de betrokken
partijen goed te informeren.
De NZa is van mening dat door deze activiteiten de partijen over het
algemeen goed op de hoogte zijn van de vigerende wet en regelgeving.
Invloed staatssecretaris op beleidsregels NZa
Door u is gevraagd of ik via een aanwijzing de NZa kan opdragen de
beleidsregels te veranderen.
Formeel is hierover het volgende vastgelegd:
Minister en staatssecretaris kunnen de NZa 'aanwijzingen' geven over
haar taak en werkwijze, regels en beleidsregels. Een aanwijzing kan
effect hebben op de gehele reikwijdte van de WMG (art. 7), i.e., de
interne bedrijfsvoering van de NZa, consumenten, zorgaanbieders en
ziektekostenverzekeraars/zorgkantoren. In de aanwijzing
Contracteerruimte 2008 is bijvoorbeeld een bedrag van EUR 25 miljoen
opgenomen als herverdelingsruimte voor het faciliteren van eventuele
knelpunten. Voordat de NZa een aanwijzing wordt gegeven wordt de
zakelijke inhoud van die aanwijzing dertig dagen voorgehangen bij
beide Kamers der Staten Generaal.
Regionale spreiding van de convenantstaakstelling om 1,25% meer mensen
in zorg te nemen
Tijdens het AO contracteerruimte is de vraag gesteld of in de
volumemeting die in het kader van het AWBZ-convenant is gedaan, een
onderscheid naar zorgregio's is gemaakt (1,25% meer mensen in zorg).
De eindrapportage over de cijfers van 2005 is door KPMG opgeleverd in
februari 2007. In deze rapportage wordt dit onderscheid niet gemaakt.
Overigens is een dergelijk onderscheid ook niet te maken met het
beschikbare materiaal. Voor de rapportage is een veelheid aan bronnen
gebruikt (CAK-cijfers, steekproefcijfers, NZA-cijfers, gegevens van
zorgkantoren, gegevens van instellingen) waarvan de onderlinge
vergelijkbaarheid problematisch is gebleken. Er zijn verschillende
correctieslagen uitgevoerd om de betrouwbaarheid van bronnen te
vergroten. Met de zo verkregen cijfers is het mogelijk geweest over de
zorgproductie jaren 2004 en 2005 voldoende betrouwbare uitspraken te
doen. Op het niveau van de zorgregio is dit niet mogelijk.
Inkoopprijzen AWBZ
Het punt van de inkoopprijzen AWBZ, waarnaar u door middel van een
commissiebrief van juni 2006 informatie heeft gevraagd, is al
meermalen aan de orde geweest als onderdeel van bredere discussies met
u.
Nu de NZa in samenwerking met het CPB 19 december 2007 een
researchpaper " Market share and price in Dutch home care: market
power or quality", heeft doen verschijnen, kan ik u nu expliciet en in
overzichtelijke vorm informatie geven over de inkoopprijzen van de
AWBZ-zorg 2004-2006. In deze periode behoorde de huishoudelijke
verzorging nog tot de AWBZ, dus de te noemen inkoopprijzen zijn
inclusief huishoudelijk verzorging.
De waarde van de ingekochte productie ten opzichte van waarde van de
productie op basis van de maximum tarieven was:
* - 96 % in 2004,
* - 95 % in 2005,
* - 94 % in 2006.
Hieruit blijkt dat de zorgkantoren als onderdeel van de zorginkoop ook
de prijs aan de orde kunnen stellen en in staat zijn een lagere prijs
overeen te komen met de zorgaanbieders.
Uit het onderzoek komt ook naar voren in welk deel van de contracten
nog sprake is van de maximum prijzen. Dit aandeel was:
* 53 % in 2004
* 29 % in 2005
* 25 % in 2006
Hieruit blijkt dat steeds minder instellingen de maximum tarieven als
uitgangspunt nemen bij de onderhandelingen met het zorgkantoor.
Bedacht dient te worden dat in 2007 de huishoudelijke verzorging naar
de Wmo is gegaan en in 2008 de kortdurende geestelijke gezondheidszorg
is overgeheveld naar de Zvw. Tevens heeft in 2008 een
efficiencykorting van 1% op de maximum tarieven en een verlaging van
de maximum tarieven voor ondersteunende begeleiding en persoonlijke
verzorging plaatsgevonden. Hierdoor kan de positieve reeks niet zonder
meer worden doorgetrokken.
De Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
mw. dr. J. Bussemaker