Gemeenten moeten in beroep kunnen gaan tegen rijksinfrastructuur
22.04.2008
De VNG vindt dat ook gemeenten in de toekomst in beroep moeten kunnen
gaan tegen besluiten over de rijksinfrastructuur. Net als burgers,
bedrijven en maatschappelijke organisaties hebben ook gemeenten recht
op rechtsbescherming. Het is een misvatting dat inperking van het
beroepsrecht van gemeenten leidt tot versnelling van procedures.
Gemeenten zijn doorgaans niet de enige partij die een zaak bij de Raad
van State aanhangig maakt. De VNG kan verder op hoofdlijnen instemmen
met het advies van de Commissie Elverding.
De commissie Elverding heeft op verzoek van minister Eurlings een
advies uitgebracht over het versnellen van de besluitvorming over
rijksinfrastructuurprojecten. Ook de VNG vindt dat de besluitvorming
over dit soort projecten vaak te lang duurt. De VNG heeft zon tien
jaar geleden al in een advies over de procedures voor rijksprojecten
aangegeven dat het rijk meer daadkracht moet tonen en in voorkomende
gevallen zijn doorzetmacht moet gebruiken. Ook is meer zorgvuldigheid
bij de voorbereiding van de besluitvorming dringend gewenst.
Versnelling van procedures is nodig, omdat de bereikbaarheid van de
economische en stedelijke centra in het geding is. Wel dienen
milieubelangen (lucht en geluid) en veiligheid integraal onderdeel te
blijven van het besluitvormingsproces.
De VNG kan op hoofdlijnen instemmen met het advies van de Commissie
Elverding voor zover het gaat om de normale procedures. In de
verkenningsfase moeten alle belanghebbende partijen, dus ook
gemeenten, in staat worden gesteld om hun belangen op een goede manier
in te brengen. Gemeenten zijn hier bij uitstek geschikt om een
integrale afweging te maken tussen de diverse belangen (economie,
ruimte, milieu, natuur en veiligheid) die op lokaal en regionaal
niveau spelen. Na afweging van alle belangen dient op rijksniveau de
knoop te worden doorgehakt en dient een politieke keuze te worden
gemaakt voor één voorkeursvariant. Alleen deze variant moet samen met
gemeenten verder worden uitgewerkt. In het uiteindelijke tracébesluit
moeten de noodzakelijke maatregelen ten aanzien van milieu en
veiligheid worden opgenomen. Tegen dit besluit moeten ook gemeenten
beroep kunnen aantekenen.
Met de commissie vindt ook de VNG dat het voldoen aan de milieunormen
meer centraal moet komen te staan. VNG stemt in met een globalere
toets vooraf inclusief een pakket van bron- en locatiespecifieke
maatregelen. Daarbij moet aannemelijk worden gemaakt dat aan de
milieunormen wordt voldaan. Zo wordt voorkomen dat tijdens het
planproces de milieumaatregelen op de lange baan worden geschoven. Een
opleveringstoets na realisering van een project als extra zekerheid om
te bepalen of inderdaad aan de milieunormen wordt voldaan is nodig om
de toetsing vooraf globaler te kunnen maken. Indien blijkt dat niet
aan de normen wordt voldaan, zullen alsnog extra maatregelen moeten
worden genomen.
VNG is geen voorstander van specifieke ad-hoc-spoedwetgeving voor de
realisering van relatief grote nieuwbouwprojecten. Met dit soort
wetgeving gaat veel kostbare tijd verloren, terwijl met de
aanbevelingen van de Commissie Elverding veel winst te behalen is. Via
de Tracéwet en de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening heeft het rijk
bovendien voldoende doorzettingsmacht voorhanden. Het vraagt om
bestuurlijke moed om hiervan gebruik te maken.
Den Haag, 22 april 2008
Vereniging Nederlandse Gemeenten