CDA
Vestigen en vertrouwen
Nederland heeft een rijke historie als een land van hoofdvestigingen
en topbedrijven.
Dit is echter geen vanzelfsprekendheid meer. Door de mondialisering,
de kleiner wordende wereld en de opkomst van vlugkapitaal is het
economische spelveld veranderd.
Enerzijds profiteren wij van de internationale markt door goedkope
producten en zijn de doorvoerhaven voor de rest van West-Europa.
Tegelijkertijd voedt deze ontwikkeling van globalisering het risico en
de vrees om vestigingen en werkgelegenheid kwijt te raken. Daarom
hebben ook wij nieuwe spelregels nodig om ons te wapenen tegen
ongewenste neveneffecten. De kern is dat binding en lange termijn
belangen het zouden moeten winnen van de korte klap. Hoe ziet dat
nieuwe speelveld er uit en hoe moeten we er mee omgaan?
Allereerst is het belangrijk dat Nederland ook in de toekomst een van
de meest welvarende regio's van Europa blijft. Daarom moeten we het
bedrijfsleven vertrouwen geven in ons vestigingsklimaat. Dat vraagt
een blik over de polderdijken heen; we moeten de kracht van Nederland
niet onderschatten. Overheid en bedrijfsleven moeten de knelpunten
samen durven aanpakken. Vestiging vraagt vertrouwen. Permanente
commitment richting excellerende sectoren en bedrijven die van
strategisch belang zijn voor de concurrentiekracht van Nederland is
nodig. De blijvende verankering van werknemers, ondernemers en
bestuurders in onze samenleving ook.
Nederland heeft een relatief goed vestigingsklimaat. Maar goed kan
altijd beter. Op het gebied van administratieve lasten, loonkosten,
arbeidsmarkt en de beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel.
Daarnaast blijven natuurlijk ook de infrastructuur en het fiscaal
stelsel van groot belang. Wie deze thema's laat liggen, accepteert dat
bedrijven zich in de toekomst elders vestigen en dat daarmee
werkgelegenheid en welvaart verloren gaat.
Een nieuwe ontwikkeling is dat op de internationale markt de macht van
de particuliere spelers zoals investeringsbanken en hedgefunds enorm
is gegroeid. Met een hoge mate van flexibiliteit en grote snelheid
kiezen ze waar en hoe hun geld te beleggen. Per saldo profiteert ons
land volop van onze internationale oriëntatie. Maar er zijn dus ook
schaduwzijdes. De afgelopen decennia zijn beschermingsconstructies
verdwenen en is de frequentie en omvang van overnames toegenomen. Het
streven is steeds gericht geweest op een level-playing-field. Vanuit
die liberaliseringtendens is de macht van aandeelhouders toegenomen en
zijn ondernemingen zich nadrukkelijker gaan richten op de
aandeelhouderswaarde. Private equity funds, hedgefunds en sovereign
wealth funds spelen hier handig op in. In bepaalde gevallen zetten
aandeelhoudersactivisme en korte termijn winst ondernemingen op een
verkeerde manier op de tocht. Nieuwe spelregels zijn dus nodig.
Allereerst het beperken van buitensporige invloed van activistische
fondsen met een verwaarloosbaar belang in de onderneming. Daarom
moeten er strengere eisen komen met betrekking tot de identiteit van
de economische èn juridische eigenaar van aandelen. Geen anoniem
geleend stemrecht of empty voting. Er moet met open vizier worden
gestreden. Bovendien moeten er eenduidige grenzen komen voor zowel de
meldingsplicht van aandelenbezit als voor de het plicht om de
intenties als aandeelhouder openbaar te maken. (b.v. 3%). Strak
toezicht is nodig om erop toe te zien dat aandeelhouders handelen
conform hun gepubliceerde intenties. Verder moet ook de drempel voor
het agenderingsrecht worden verhoogd naar 3%. Een wettelijke
mogelijkheid tot een âafkoelingsperiodeâ van bv. een half jaar zorgt
er bovendien voor dat wordt voorkomen dat een bedrijf is verkocht of
opgesplitst, voordat men goed door heeft wat hen is overkomen. Geen
hit and run tactieken dus.
Daarnaast moeten bedrijven loyale aandeelhouders kunnen belonen met
loyaliteitsdividend en extra stemrecht. De wettelijke verankering
hiervan stimuleert rentmeesterschap boven sprinkhaangedrag. Hetzelfde
geldt voor het belastingvrij overnemen van een bedrijf met louter
geleend geld. Door de renteaftrek in dit soort gevallen uit te
spreiden over een aantal jaar, worden ook de snelle jongens op de
kaaimaneilanden gedwongen om verder te kijken dan de dag van morgen.
Nieuwe spelregels vragen om effectief toezicht. Daarvoor moet er een
nieuwe scheidsrechter in de vorm van een onafhankelijk overnamepanel
komen. Een representatief platform waarin marktpartijen en deskundigen
uit de financiële sector zitting hebben en het kan optreden als een
âmarktmeesterâ rond het biedingsproces. Dat voorkomt dat constante
juridische procedures van hedgefunds een bedrijf zo plat kunnen leggen
dat het rijp is voor de pluk. In Engeland heeft dit bewezen te werken.
Nieuwe spelregels voor een nieuwe wereld. Ze zorgen voor een betere
balans tussen de belangen van verschillende stakeholders. Geen nieuwe
dijken om ons polderland. Wel hier en daar een Hansje Brinker om een
gaatje te stoppen. Zodat onze ondernemers met zekerheid over de
polderdijken heen kunnen blijven kijken. Dat geeft en vraagt om
vertrouwen in de kracht van Nederland. Want vestigen gaat samen met
vertrouwen.
---