Niveaudifferentiatie leraren verdient serieuze kans
22/04/2008 15:26
Landelijk Platform Beroepen in het Onderwijs
Niveaudifferentiatie leraren verdient serieuze kans
"Kwaliteitsverschillen tussen leraren belonen"
Utrecht - Het Landelijk Platform Beroepen in het Onderwijs (LPBO) vindt dat invoering van niveaudifferentiatie bij leraren een serieuze kans verdient om meer recht te kunnen doen aan kwaliteitsverschillen tussen leraren op scholen. De mate van excellentie waarmee leraren in staat zijn alles uit hun leerlingen te halen, is bij niveaudifferentiatie bepalend, en niet de vooropleiding of werkervaring.
Op verzoek van staatssecretaris mevrouw J.M. van Bijsterveldt van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft het LPBO zich gebogen over de vraag welke functies aan de bovenkant van het beroep van leraar kunnen worden onderscheiden. Om antwoord te kunnen geven op deze vraag organiseerde het LPBO in de tweede helft van 2007 een werkveldconferentie voor het onderwijsveld en een reeks gesprekken met experts uit de wetenschap. Parallel daaraan is een uitgebreid literatuuronderzoek uitgevoerd, waarbij ook is onderzocht hoe in het buitenland met niveaudifferentiatie in het onderwijs wordt omgegaan.
Op dinsdag 22 april 2008 is het eindrapport van het LPBO over niveaudifferentiatie overhandigd aan mevrouw M. Vogelzang, directeur Directie Leraren van het ministerie van OCW.
In het rapport 'Erkenning van excellentie: naar niveaudifferentiatie voor leraren' pleit het LPBO voor niveaudifferentiatie binnen het beroep van leraar, waarbij er naast het niveau van leraar nog sprake is van een tweede niveau, dat van de excellente leraar. Leraren die aantoonbaar beter presteren, in de zin van betere leeropbrengsten bij leerlingen, functioneren namelijk op een hoger niveau, aldus het LPBO.
Bij dit tweede, hogere niveau hoort ook een passende beloning. Niveaudifferentiatie vraagt dan ook om een ander beloningssysteem. Waar het huidige beloningssysteem gebaseerd is op aard en omvang (en complexiteit) van taken, is het hogere excellente niveau van functioneren gebaseerd op een oordeel over het functioneren van de leraar binnen de kerntaak van het lerarenberoep: het bijdragen aan leren van leerlingen.
In principe positief
Uit verschillende onderzoeken en uit de werkveldconferentie komt naar voren dat werkgevers in principe positief staan tegenover niveaudifferentiatie.
Tegelijkertijd zijn werkgevers, net als leraren, huiverig voor veranderingen op het gebied van beloningsstructuur en arbeidscultuur. Ook de geringe expertise binnen de school in het beoordelen van het functioneren van leraren wordt door hen genoemd. Scholen maken momenteel nauwelijks gebruik van bestaande vormen van differentiatie zoals functiedifferentiatie en beloningsdifferentiatie.
Hoge verwachtingen
Het LPBO concludeert dat niveaudifferentiatie voor leraren een nieuw instrument is waar veel belangstelling voor bestaat vanwege de te verwachten effecten. Kwaliteitsverhoging van leraren leidt tot betere leeropbrengsten bij leerlingen. Ook draagt niveaudifferentiatie bij aan het carrièreperspectief van leraren vanwege de mogelijkheden tot doorgroei in het beroep zelf. Het beroep van leraar zal daardoor aantrekkelijker worden, zowel binnen als buiten het onderwijs. Als zittende leraren behouden blijven en de instroom voor het beroep toeneemt, is niveaudifferentiatie een interessante bijdrage aan het bestrijden van het lerarentekort.
Invoering van niveaudifferentiatie
Het LPBO beveelt aan dat overheid, scholen en onderzoeksinstellingen niveaudifferentiatie gezamenlijk oppakken om dit nieuwe instrument zorgvuldig in te kunnen voeren.
Onderzoeksinstellingen moeten de relevante en benodigde kennis leveren die de invoering van niveaudifferentiatie in goede banen kan leiden.
Leraren en schoolleiders moeten verschillen tussen leraren leren accepteren. Dit vergt een omslag in de egalitaire arbeidscultuur wat voor alle scholen een lastige opgave is. Het LPBO stelt daarom voor eerst competentiemanagement in te voeren, zodat leraren en schoolleiders eraan gewend raken over competenties te praten en zichzelf te beoordelen aan de hand van een competentiestandaard. Daarnaast zullen scholen fors moeten investeren in scholing van leidinggevenden en in een professioneler personeelsbeleid.
Tot slot moet de overheid op landelijk niveau zorgdragen voor nieuwe standaarden voor de excellente leraar en voldoende tijd, geld en ruimte beschikbaar stellen om niveaudifferentiatie tot een succes te maken.
Einde persbericht
Een foto van dit onderwerp is (rechtenvrij) beschikbaar op ANP Fotonet (www.anp-photo.nl) en zichtbaar op www.perssupport.nl.
http://www.lpbo.nl