Onderzoek MOVISIE: Wmo geeft sociale sector nieuwe dynamiek

22/04/2008 12:55

MOVISIE

De Wmo heeft in het invoeringsjaar 2007 gezorgd voor een nieuwe dynamiek in de sociale sector. Er is bij professionele uitvoerende organisaties meer en meer sprake van een integrale benadering van sociale problemen en een toenemende marktgerichte opstelling. De focus ligt in het eerste jaar van de Wmo wel sterk op de problematiek bij de thuiszorg. Aandacht voor kwetsbare Wmo-doelgroepen blijft daarbij in eerste instantie achter. Het participatiekarakter van de wet - burgers dragen met elkaar verantwoordelijk-heid voor hun fysieke en sociale omgeving - komt eveneens nog onvoldoende van de grond: burgerorga-nisaties voelen zich nog nauwelijks betrokken bij de Wmo. Al met al lijken extra investeringen nodig om de beloften van Wmo waar te maken. Dit zijn de belangrijkste conclusies uit een onderzoek dat Wmo-expert MOVISIE uitvoerde naar de wijze waarop uitvoerende instellingen omgaan met de Wmo.

In het MOVISIE-onderzoek is een onderscheid gemaakt tussen zorg, welzijn en civil society. Het is op-merkelijk dat zij een scherp verschillend oordeel geven over de gevolgen van de Wmo. Grofweg oordeelt de zorgsector negatief, de welzijnssector ziet kansen en is positief. De burgerorganisaties (civil society) zijn afwachtend.

De Wmo brengt professionele organisaties in beweging
Professionele instellingen verbreden sinds de invoering van de Wmo hun activiteiten. Met name door steeds meer actief te zijn op elkaars werkvelden. De onderlinge ketensamenwerking die zo ontstaat rege-len de organisaties in strategische allianties. Tegelijkertijd is toenemende concurrentie waarneembaar tussen professionele organisaties. Deze trend ontstaat doordat gemeenten bij de inkoop van Wmo-gerelateerde diensten vaker het instrument van marktwerking hanteren. Als gevolg van deze marktwerking verandert ook de relatie met gemeenten. Als marktpartij stellen veel professionele uitvoerende organisaties zich proactiever op en zijn ze steeds drukker met het profileren en verkopen van hun producten en diensten.

Aandacht voor kwetsbare burger blijft achter
Professionele sociale organisaties hebben in het eerste jaar van de Wmo veel tijd en energie gestoken in het op orde brengen van hun organisatorische processen. Daardoor is er nog betrekkelijk weinig nieuw aanbod ontwikkeld voor kwetsbare en moeilijk bereikbare groepen die vallen onder de Wmo. Voorbeel-den hiervan zijn: cliënten die zijn aangewezen op de OGGZ, zwerfjongeren en vereenzamende ouderen. Al met al lijkt de Wmo dus nog niet geleid te hebben tot meer aandacht voor de kwetsbare burger.

Civil society nog niet verbonden met de Wmo
Het onderzoek brengt aan het licht dat de Wmo tot nog toe vooral de professionele organisaties raakt. Uit de monitor blijkt dat de civil society (verenigingen, vrijwilligersorganisaties en burgerorganisaties op het terrein van inspraak en vertegenwoordiging) zich nog niet betrokken weten bij de Wmo. Opvallend is dat deze organisaties aangeven dat ze hierin op korte termijn ook geen veranderingen verwachten.

Wmo als participatiewet: de aanbevelingen
Op basis van de onderzoeksresultaten heeft MOVISIE twee belangrijke aanbevelingen geformuleerd.


1)Als de Wmo zich wil ontwikkelen tot een brede participatiewet (een wet die burgers stimuleert om sa-men verantwoordelijkheid te nemen voor hun fysieke en sociale omgeving) zullen het openbaar bestuur, professionele organisaties en burgerorganisaties zich meer naar elkaar moeten openstellen. Het gaat erom dat gemeenten een herkenbaar en daadkrachtig Wmo-beleidskader ontwikkelen om er vervolgens samen met professionele organisaties én burgerverbanden inhoud aan te geven.


2)Extra inspanningen zijn nodig om het participatiekarakter van de Wmo waar te maken. Ten eerste is meer publiciteit nodig over de essentie van de Wmo: namelijk dat het niet alleen een zorgwet is, maar ook een participatiewet. Als tweede is een intensivering van sociale investeringen door maatschappelijke organisaties wenselijk met name voor kwetsbare groepen. Als laatste punt is het belangrijk dat gemeen-ten en professionele organisaties enerzijds en organisaties uit de civil society anderzijds nauwer gaan samenwerken. Daarbij kan voortgebouwd worden op de beleidsbrief 'Voor elkaar' waarin staatssecretaris Bussemaker nieuwe impulsen geeft aan de civil society.

Gevarieerde groep deelnemers
De onderzoeksresultaten van MOVISIE zijn gebaseerd op een web-enqu(ee)te (Wmo-monitor) die werd uitgezet onder uitvoerende organisaties uit de thuiszorg, verpleeghuizen en verzorgingshuizen, stichtin-gen welzijn ouderen, mantelzorgsteunpunten, welzijninstellingen, wooncorporaties, vrijwilligerscentrales en -steunpunten, bibliotheken, verenigingen en burgerorganisaties op het terrein van inspraak en verte-genwoordiging. Uiteindelijk hebben bijna 400 organisaties de uitgebreide enqu(ee)te ingevuld.

Uitgebreid verslag
Het onderzoeksverslag Werk in Uitvoering kunt u via onze website downloaden.

Over MOVISIE
MOVISIE is hèt landelijk kennisinstituut en adviesbureau voor maatschappelijke ontwikkeling. MOVISIE biedt gemeenten, sociale organisaties en de civil society toepasbare kennis, adviezen en oplossingen bij de aanpak van sociale vraagstukken op het terrein van welzijn, participatie, zorg en sociale veiligheid. De Wmo is een belangrijk expertisegebied van MOVISIE. Meer informatie vindt u op www.movisie.nl





http://www.movisie.nl/117907/def/home/nieuws/nieuws/persbericht/