AFM
AFM-jaarverslag 2007: AFM richt zich op eerlijke kapitaalmarkten en
klantgerichte dienstverlening
15-4-2008
"De kredietcrisis maakt nog eens het belang duidelijk van een
zorgvuldige financiële dienstverlening aan consumenten en van een
adequate informatievoorziening aan beleggers." Dit zei Hans
Hoogervorst, voorzitter van de Autoriteit Financiële Markten (AFM),
bij de presentatie van het jaarverslag 2007. De AFM richt zich op
verbetering van de klantgerichte advisering aan consumenten en de
bevordering van eerlijke en efficiënte kapitaalmarkten.
De AFM is een nieuwe (consoldidatie)fase ingegaan. Het jaarverslag
over 2007 laat zien dat het takenpakket van de AFM nu nagenoeg
compleet is. De expansiefase van de organisatie is voorbij. In 2008
neemt de AFM maatregelen ter verdere versterking van de
slagvaardigheid en efficiëntie. Een plan daarvoor ligt thans voor bij
de Ondernemingsraad.
Juist nu de financiële markten volatiel zijn, is het belangrijk dat
beleggers kunnen vertrouwen op eerlijk en efficiënt functionerende
kapitaalmarkten. Adequate informatievoorziening is daarbij essentieel.
De transparantie van de kapitaalmarkt wordt bevorderd via het toezicht
op effectenmarkten en hun infrastructuur, op uitgifte van effecten en
openbare biedingen, op financiële verslaggeving en op
accountantsorganisaties.
De verbetering van de advisering door financiële dienstverleners
verloopt volgens een programma: via het vergunningstelsel, de
verduidelijking van normen en het gericht optreden tegen
overtredingen. De inspanningen van de AFM zijn gericht op een
zorgvuldige dienstverlening aan consumenten. De AFM heeft
verschillende stappen gezet en in gang gezet om de klantgerichtheid te
versterken.
Eerlijke kapitaalmarkten
De AFM let erop dat beursgenoteerde bedrijven koersgevoelige
informatie (kgi) op een juiste en tijdige manier naar buiten brengen.
Dit geldt zeker bij de waardeverminderingen en andere consequenties
van de kredietcrisis. De AFM is extra alert op koersmanipulatie door
geruchtenvorming. Waar nodig neemt zij handelsmaatregelen, zoals het
opschorten van de handel, en doet zij nader onderzoek. Ontwikkeling
van detectie- en analyse-systemen en versterking van de internationale
samenwerking zijn hier essentieel.
Het eerste jaar van het toezicht op financiële verslaggeving heeft de
kwaliteit van de financiele verslaggeving van beursgenoteerde
ondernemingen verbeterd. Op het gebied van financiële verslaggeving
heeft de AFM in het afgelopen jaar 28 formele toezichtsmaatregelen
genomen; bij 7 ondernemingen heeft dit geleid tot een persbericht met
additionele informatie. De AFM heeft verder geconstateerd dat er een
goede medewerking is aan dit toezicht door ondernemingen en hun
accountants. De AFM kijkt bij het onderzoek naar de jaarrekeningen
over 2007 onder meer naar de implementatie van eisen van transparantie
over financiële instrumenten. De AFM heeft de betrokken financiële
instellingen reeds in 2007 geïnformeerd over aandachtspunten vanwege
de kredietcrisis.
Het nieuwe toezicht op accountants heeft geleid tot de beoordeling van
accountantsorganisaties die controles uitvoeren bij organisaties van
openbaar belang, waaronder beursgenoteerde ondernemingen. Van de 18
aanvragers kregen 13 accountantsorganisaties een vergunning. De AFM
richt zich in 2008 op de afronding van het proces van
vergunningverlening van de overige accountantsorganisaties die
wettelijke controles verrichten. Een belangrijk aandachtspunt bij het
toezicht op de grotere accountantsorganisaties is de wijze waarop zij
omgaan met de kredietcrisis.
Bij het toezicht op openbare biedingen in 2007 was sprake van een zeer
groot aantal overnamedossiers. In totaal zijn 21 dossiers gestart,
waaronder de overname van ABN AMRO. Uit hoofde van het toezicht op
openbare biedingen toetst de AFM de tijdige en adequate
informatievoorziening aan beleggers door betrokken partijen.
Klantgerichte advisering aan consumenten
In 2007 rondde de AFM de vergunningprocedures af voor financiële
dienstverleners. In totaal mogen nu ruim elfduizend aanbieders,
adviseurs en bemiddelaars met een vergunning actief zijn. In het
afgelopen jaar werden 392 aanvragen afgewezen, terwijl 1038
dienstverleners zelf hun aanvraag introkken. Het overgangsregime voor
vergunningen is nu afgerond; de AFM beoordeelt vanaf nu aanvragen voor
vergunningen voor nieuwe toetreders.
De AFM blijft actief om gericht de "onderkant" van de markt op te
schonen. Zij treedt op tegen bedrijven die zonder vergunning of zonder
de vereiste deskundigheid op de markt actief zijn. Nadat de AFM
dienstverleners eind 2007 wees op de deskundigheidseisen, besloten
ruim 950 van hen een deel van de vergunning alsnog zelf in te leveren,
terwijl zo'n 180 dienstverleners geheel afzagen van een vergunning. Om
fraude en bewuste benadeling van klanten te bestrijden nam de AFM in
2007 ruim honderd toezichtsmaatregelen tegen bedrijven. Effecten
daarvan zijn dat dienstverleners hun activiteiten moeten staken, dat
bestuurders moeten aftreden, dat afscheid wordt genomen van
frauderende medewerkers en dat partijen hun praktijken sterk
verbeteren.
De AFM is inmiddels begonnen met de volgende stap, de bevordering van
de kwaliteit van informatie en adviezen aan consumenten.
* Het rapport naar hypotheekadviezen, dat de AFM in 2007 uitbracht,
bevat illustraties om de wettelijke normen hanteerbaar te maken.
De AFM handhaaft de wet tegenover bedrijven die structureel onder
de maat scoorden. Eventuele boetes voor deze bedrijven zijn in de
loop van 2008 te verwachten.
* De AFM heeft geconstateerd dat het grootste deel van de
kredietverleners zich houdt aan de eigen zelfregulerende codes
maar ook dat deze codes onvoldoende zijn om overkreditering te
voorkomen. Inmiddels hebben de banken, financieringsondernemingen
en thuiswinkels hun code naar tevredenheid aangepast. De AFM houdt
toezicht op de kredietaanbieders.
* De praktijk rond financiële bijsluiters en kredietreclames
vertoont nog tekortkomingen. De AFM werkt in 2008 aan verbetering
van de regelgeving over financiële bijsluiters en aan handhaving
daarvan. Op het gebied van kredietreclames zijn verbeteringen
zichtbaar. De AFM neemt in 2008 maatregelen om ervoor te zorgen
dat de informatievoorziening aan consumenten verder verbetert.
* De AFM publiceert later dit jaar een onderzoek naar de advisering
aan kopers van beleggingsverzekeringen. Dit onderzoek kijkt naar
de kwaliteit van advisering bij zowel verzekeraars als
bemiddelaars. Eerder onderzoek naar de kosten leidt ertoe dat
verzekeraars meer informatie gaan verstrekken over de provisie en
de totale kosten van dit soort producten.
De AFM treedt in 2008 gericht op tegen slecht adviserende bedrijven.
Het toezicht op de naleving van regels over hypotheken, consumptieve
kredieten en beleggingsverzekeringen kan leiden tot
handhavingsmaatregelen zoals boetes. Bij hypotheken kijkt de AFM
vooral naar overkreditering en oversluiten. Bij
beleggingsverzekeringen ligt de nadruk op adviezen over kortdurende
beleggingsverzekeringen met kleine maandpremies, met name in
combinatie met een lening. De AFM controleert later dit jaar de
naleving van de nieuwe codes over consumptief krediet.
In 2007 heeft de AFM voorbereidingen getroffen voor het
pensioentoezicht, dat in 2008 ingaat. Het pensioentoezicht richt zich
op de informatieverstrekking aan deelnemers en de kwaliteit van de
advisering aan werkgevers. De AFM houdt geen toezicht op de hoogte van
pensioenen of de kosten die de pensioenuitvoerder in rekening brengt,
maar let er wel op dat consumenten voldoende informatie krijgen over
hun pensioen. Ook onderzoekt de AFM in 2008 de kwaliteit van de
adviezen aan werkgevers over de pensioenvoorziening die zij hun
werknemers aanbieden via een verzekeraar. De AFM publiceert hierover
in 2008 een rapport. Inmiddels hebben pensioenuitvoerders een "self
assessment" ter beschikking gesteld, dat helpt het toezicht te
richten.
De AFM is niet alleen actief aan de "onderkant" van de markt. Doel is
het algemene kwaliteitsniveau te verbeteren, bijvoorbeeld door "best
practices" te verspreiden. De AFM spreekt hierbij ook de ondernemingen
zelf aan op hun verantwoordelijkheid. Daarbij worden ook de
brancheorganisaties en de Stichting Financiële Dienstverlening
ingeschakeld.
De AFM bevordert eerlijke en transparante financiële markten. Wij zijn
de onafhankelijke gedragstoezichthouder op de markten van sparen,
lenen, beleggen en verzekeren. De AFM bevordert zorgvuldige financiële
dienstverlening aan consumenten en ziet toe op een eerlijke en
efficiënte werking van kapitaalmarkten. Ons streven is het vertrouwen
van consumenten en bedrijven in de financiële markten te versterken,
ook internationaal. Op deze manier draagt de AFM bij aan de welvaart
en de economische reputatie van Nederland.