NIOD
Zorg om zelfstandigheid NIOD door bezuinigingen Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen
Zorg om zelfstandigheid NIOD door bezuinigingen Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).
Ombuigingsplan KNAW roept vragen op over zelfstandigheid NIOD.
In een bericht van 11 april j.l. op de website van het Historisch Nieuwsblad dat in het aprilnummer van dat blad zal verschijnen, maken Frits van Oostrom (president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen) en Theo Mulder (directeur instituten KNAW) melding van de ombuigingsplannen die op dit moment binnen de KNAW onderwerp van discussie zijn. De ombuigingen zijn noodzakelijk doordat minister Plasterk onlangs besloot de bijdrage van de overheid aan de KNAW met 6% te verminderen. Het NIOD valt beheersmatig onder De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, en behoort tot de instituten die direct door de bezuinigingsplannen geraakt worden. Eén van de plannen behelst samenvoeging in één gebouw van een aantal instituten, waaronder het NIOD. In het stuk in het Historisch Nieuwsblad stelt Marjan Schwegman, directeur van het NIOD, zich zorgen te maken over de zelfstandigheid van het NIOD als de KNAW de oplossing voor het probleem van de bezuinigingen exclusief in de vorm van clustering van instituten zoekt. Het NIOD denkt constructief mee over mogelijke bezuinigingen, ook waar het de lasten van de huisvesting betreft. De voorkeur van het NIOD gaat echter uit naar bezuinigingsstrategieën waarin de zelfstandigheid van het NIOD ondubbelzinnig gehandhaafd blijft. Het NIOD heeft een uitstekende reputatie en expertise als het gaat om onderzoek naar en documentatie van de meest ingrijpende periode uit de Nederlandse geschiedenis. Juist voor een instituut dat zo in het hart van de samenleving staat als het NIOD, is een onafhankelijke, zelfstandige positie van levensbelang. Tot vreugde van het NIOD (toen nog RIOD) werd de zichtbaarheid van die zelfstandige positie vergroot door de overgang van het departement van OCW naar de KNAW in 1999.
De definitieve versie van het KNAW ombuigingsplan is naar verwachting in de zomer gereed. Het NIOD gaat ervan uit dat er in het uiteindelijke plan rekening mee wordt gehouden dat het NIOD een goedlopende instelling is met een alom gewaardeerde wetenschappelijke productie en maatschappelijke dienstverlening. De goede reputatie van het NIOD is en blijft gekoppeld aan een duidelijk eigen gezicht. Amsterdam is op een bijzondere manier met de periode van de Tweede Wereldoorlog verbonden. Niet voor niets wordt de jaarlijkse nationale herdenking in Amsterdam gehouden, en bevindt het Nationale 4 en 5 mei Comité zich in Amsterdam. Het NIOD is deel van een hecht maatschappelijk en wetenschappelijk netwerk dat onder meer uit dit type oorlogsorganisaties bestaat. Door de nabijheid van verwante instituten van de UvA, is het NIOD bovendien als het ware 'on campus' gelegen, waardoor het automatisch deel is van de academische gemeenschap. Studenten en medewerkers weten gemakkelijk de weg te vinden naar het NIOD. Zij waarderen een instituut, waar bibliotheek, archieven en een deskundige staf een eenheid vormen. Maar ook voor oorlogsgetroffenen, hun kinderen en hun kleinkinderen, is een zelfstandig NIOD met een herkenbare eigen identiteit onmisbaar.