PH.Nieuwsbrief 298.10

Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht


AGIS STEUNT GEZONDHEIDSONDERWIJS


Vijftienduizend euro, dat stond op de cheque die Jeroen Crasborn, directeur strategie van AGIS ZORGVERZEKERINGEN, op 8 april overhandigde aan Henk Zijlstra, rector van de Werkplaats Kindergemeenschap Kees Boeke (WP) te Bilthoven. Crasborn deed dat omdat deze school sinds twee jaar gezondheidsonderwijs geeft over zeven ongezonde leefstijlen. Crasborn: Wij zijn geen zorgverzekeraar die alleen met poen schuift van verzekerden naar professionals. Wij willen het risico verkleinen dat verzekerden ziek worden. Dan moet je hun gedrag beïnvloeden. En dat gebeurt onder meer door gezondheidsonderwijs aan de jeugd aan te bieden. Op 8 april hielden Julius Centrum en WP het congres Recente ontwikkelingen in het gezondheidsonderwijs waaraan zo'n honderd mensen deelnamen. Crasborn opende het congres. Henk Zijlstra nam de cheque met grote dank in ontvangst. Zijn school en het Julius Centrum staken in de afgelopen jaren bijna 100.000 Euro in het initiatief. Vooral het ontwikkelen van lesmateriaal per schooltype en per leeftijdscategorie van de leerlingen, het bijscholen van docenten en het uitvoeren van een vragenlijstonderzoek hebben veel geld en inzet gekost. Wil je de Power Point Presentatie (PPP) van Jeroen Crasborn inzien? Wil je de plaatjes bij andere lezingen van het congres bekijken? Surf naar www.integratedcare.nl doorklikken op Nascholing en op presentaties congressen.


OC & W STEUNT GEZONDHEIDSONDERWIJS NOG NIET


Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschappen (OC&W) trekt zich na de parlementaire enquête van Dijsselbloem terug op de cognitieve examenvakken van het voortgezet onderwijs (VO). Dat blijkt uit de Kwaliteitsagenda, een beleidsstuk dat dit ministerie onlangs uitbracht. Ook Staatssecretaris Sharon Dijkstra onderschrijft deze visie. Gezondheidsonderwijs komt niet voor in deze Kwaliteitsagenda. Dat is ten onrechte. Woorden van deze strekking sprak drs. Goof Buijs, leider van het Programma Gezonde School van het Nederlands Instituut voor Gezondheidsbevordering en Zorg (NIGZ). Hij deed dat tijdens het congres Recente ontwikkelingen in het gezondheidsonderwijs op 8 april (Zie ook het bericht hierboven). Hij benadrukte dat gezondheidsonderwijs leidt tot hogere leerprestaties en minder absenteïsme van scholieren. Dus gezondheidsonderwijs staat niet haaks op de kerntaken van middelbare scholen, maar ondersteunt die. Buijs gaf verder in zijn lezing een overzicht van het Programma Gezonde School. Zijn PPP's tref je aan op www.integratedcare.nl doorklikken op Nascholing en op presentaties congressen.


INSCHRIJVING VOOR CURSUS JUSTITIEEL GENEESKUNDIGE GEOPEND


Huisartsen die hulp verlenen in gevangenissen, huizen van bewaring en andere penitentiaire inrichtingen kunnen zich inschrijven voor een tien dagen durende Basisopleiding voor Justitieel Geneeskundigen. Deze vindt plaats van september 2008 tot april 2010. De helft van de Nederlandse gevangenen lijdt aan ernstige psychiatrische stoornissen of is verslaafd. Daarom krijgen psychiatrische ziektebeelden en verslavingsproblematiek veel aandacht in deze bijscholing. Ook is er veel ruimte ingeruimd voor infectieziekten en voor samenwerking met gevangenisdirecteuren, justitieel verpleegkundigen en cipiers. De cursus staat onder leiding van huisartsen Joep van Buuren en Luc van Berkenstijn, NHG senior medewerker Jos Schoenmakers en ondergetekende. Er zijn in Nederland 120 huisartsen werkzaam in gevangenissen. Meestal is dat voor hen een bijbaan. Hoor jij tot die 120? Meld je dan aan voor deze cursus bij cursusorganisator Clarine Sies op C.Sies@umcutrecht.nl Het Ministerie van Justitie betaalt de cursus, die goed is voor zestig accrediteringspunten bij de NHG.


SCHOOLJEUGD DRINKT TE VEEL EN WIL MEER SPORT


Driekwart van de Utrechtse middelbare scholieren heeft ooit gedronken. Gemiddeld was eenderde van die driekwart van alle scholieren meer dan twee keer dronken in de afgelopen maand. Deze resultaten komen onder andere naar voren uit en vragenlijstonderzoek dat het Julius Centrum op 27 september 2007 hield onder scholieren van de Werkplaats Kindergemeenschap Kees Boeke (WP). Deze studie had een respons van 90,2 %. Vergelijkbare uitkomsten biedt de steekproef van de GGD Midden Nederland die een enquête hield onder 11.000 scholieren van Utrechtse middelbare scholen. Deze gegevens kwamen naar voren in presentaties die Julius onderzoeker dr. Gerdien de Weert en ondergetekende hielden op het congres Recente Ontwikkelingen in het Gezondheidsonderwijs (zie ook het eerste bericht van deze Nieuwsbrief). Uit onze eigen studie blijkt bovendien dat scholieren weten dat alcohol slecht is voor de gezondheid. De scholieren zijn evenwel niet van plan hun drankgedrag te veranderen. Men beseft kennelijk niet hoe funest alcohol is voor kinderen waarvan de hersenen nog in groei en in ontwikkeling zijn. Het is een gif. Wat opvalt is, dat 57% van de WP-scholieren behoefte heeft aan meer sport. Dat zelfde beeld komt naar voren bij het Prisma College te Breda dat aparte sportklassen heeft. Ook daar willen de kinderen nog meer sport. Zo bleek uit een lezing van Prisma directeur Kees Rijgensbergen. Wil je kennis nemen van alle onderzoeksresultaten van de studie van het Julius Centrum? Surf dan naar www.integratedcare.nl en klik door op nascholingsagenda. De GGD Midden Nederland heeft haar studie gepubliceerd op website www.ggdmn.nl Lees ook even mijn eigen reflectie aan het einde van deze nieuwsbrief.


AANTAL JONGE MENSEN MET HANDICAP STIJGT EXPLOSIEF


De Wet Arbeidsongeschiktheid Jongeren (Wajong) biedt jongeren met beperkingen en handicaps een zogeheten wajong uitkering. Zij ontvangen die vanaf hun 18e jaar voor de rest van hun leven. Je zou kunnen zeggen dat ze op hun achttiende met pensioen gaan. Hun aantal stijgt explosief. Per uur komen er twee bij. Het aantal bedraagt nu 170.000. Het stijgt tot 450.000 op langere termijn. Financieel betekent deze toename een groei van 2 mld euro naar 5 à 6 mld. Woorden van deze strekking sprak minister van Sociale Zaken Piet Hein Donner tijdens het jaarlijkse Nationaal Congres Volksgezondheid. Dat vond dit jaar plaats op 9 en 10 april in Groningen. Aan dit congres namen 600 personen deel die tientallen workshops en lezingensessies bijwoonden. De tweede dag had als centraal thema Participatie. Donner opende die tweede dag. Hij benadrukte dat de oorzaak van deze groei niet lag bij een toename van somatische zieken. Alleen diabetes neemt aanzienlijk toe onder jongeren. Wel is er een aanmerkelijke stijging te onderkennen van jongeren met autistisch gedrag. Maar dat is waarschijnlijk toe te schrijven aan een betere en eerdere onderkenning daarvan door professionals. Bij één op de vijf wajongers is het perspectief op werken helemaal afwezig. De overigen zouden dat geheel of gedeeltelijk kunnen. Maar omdat maatschappelijke eisen voor werkenden steeds toenemen, komen zij niet aan de slag. Na de emancipatie van arbeiders, katholieken en vrouwen staan we nu voor de laatste emancipatiegolf, die van chronische zieken en gehandicapten. Dat zijn geen zielenpoten en brekebenen. Zij hebben recht op goed werk. Aldus Donner in een gloedvol, zelf geschreven betoog waarvoor hij veel applaus ontving.


WETENSCHAPPERS WILLEN DOORWERKEN NA HUN 65STE


Wie wil doorwerken na zijn 65ste?Deze vraag stelde ondergetekende op 10 april aan 120 onderzoekers en projectleiders die deelnamen aan het Nationaal Congres Volksgezondheid te Groningen (zie ook bericht hierboven). Zij woonden een workshop bij van Marieke van der Waal, directeur van het bureau van de Nederlandse Public Health Federatie, en mijzelf. De overgrote meerderheid wilde doorwerken. Uit de discussie kwam naar voren dat dit antwoord waarschijnlijk gold voor vele hoogopgeleiden en niet voor mensen met fysieke beroepen zoals metselaars. Door de langere vooropleiding beginnen hoogopgeleiden pas later te werken. Dat speelde mee bij de positieve beantwoording van mijn vraag. Verder merkten tal van deelnemers op dat doorwerken na je 65ste niet zo'n issue is. Een van hen: Laten we eerst proberen de gemiddelde leeftijd van prepensioenering te verhogen van 58 naar 65. Dan hebben we het probleem van te weinig arbeidskrachten en te hoge pensioenlasten al opgelost. Wetenschappers die langer doorgaan willen wel verlost worden van managementtaken en fondsenwerving. Werkgevers die hun expertise willen vasthouden, moeten daarmee eerder beginnen en niet pas met voorstellen komen als betrokkenen 64 jaar oud zijn. Aldus een kort verslag van een levendige, soms felle workshop.


OUDEREN HELPEN JONGEREN EN NIET ANDERSOM


Vijfenzestigplussers zorgen goed voor de jongere generaties. Dertig procent klust bij kinderen of anderen. Twintig procent is hulp in de huishouding. Tweeëntwintig procent steunt de eigen kinderen financieel. Van de ouderen past 48% op de kleinkinderen. Van de 60 -69 jarigen doet 60% vrijwilligerswerk. Deze informatie verstrekte Paul Schnabel aan het einde van de tweede dag van het Nationaal Volksgezondheids Congres te Groningen (zie ook berichten hierboven). Schnabel is directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau, dat informatie verzamelt over maatschappelijke trends. Met deze cijfers relativeerde hij de klacht van de zogeheten sandwich generatie die zowel voor kinderen als voor oude ouders moeten zorgen. Schnabel presenteerde een aantal gunstige ontwikkelingen in de Nederlandse economie. Zo steeg het percentage van alle volwassen mannen en vrouwen dat werkt (de participatiegraad) in tien jaar tijd van 45% (vrouwen) en 56% (mannen) naar 55% en 62%. Het aantal WAO'ers daalde in die periode van 489.000 naar 329.000. Het aantal langdurig werklozen is over dezelfde periode gedaald van 220.000 naar 105.000.


BEDRIJFSARTS GEZOCHT ALS REDACTEUR VAN ARBOCURATIEVE ARTIKELEN


Het digitale International Journal of integrated Care (IJIC) bereidt een artikelenserie voor over samenwerking tussen bedrijfsartsen enerzijds en huisartsen, ziekenhuizen, psychiatrische instellingen anderzijds. Deze zogeheten arbocuratieve zorg komt in alle Europese landen in wisselende organisatievormen voor. Ondergetekende is hoofdredacteur van het IJIC en drs. Erika Manten bureauredacteur. Zij en ik hebben veertig potentiële auteurs opgespoord met verstand van arbocuratieve samenwerking. Wij zijn nu op zoek naar een bedrijfsarts die als gastredacteur optreedt. Hij/zij legt eerst samen met Erika contacten met deze veertig. We verwachten dat 25% ja zegt tegen de uitnodiging om een artikel te schrijven. De gastredacteur gaat die tien begeleiden bij het toespitsen van hun onderwerpen en de vormgeving van hun paper. Daarna gaat het artikel de peer review procedure in. De gastredacteur schrijft een editorial bij de artikelenserie en is betrokken bij een te houden internationaal congres over dit onderwerp. Voel je voor deze bijbaan, waarvoor enige financiële vergoeding beschikbaar is? Houd je van arbocuratieve samenwerking? Heb je ervaring met redactioneel werk? Stuur dan een email naar Erika Manten op E.I.B.Manten@library.uu.nl


CONGRES OVER GEÏNTEGREERDE EERSTELIJN VINDT PLAATS OP 15/9 ­ 17/9 IN SOUTHAMPTON


1. Spoedzorg, 2. etnische minderheden, 3. taakherschikking en nieuwe beroepen, 4. transmurale zorg 5. chronische zorg en 6. mate van specialisatie zijn de zes thema's die centraal staan op het tweede congres over geïntegreerde eerstelijnszorg dat het International Network of Integrated Care en het European Forum of Primary Care organiseren. Dat congres vindt plaats van maandag 15 tot en met woensdag 17 september op de Universiteit van Southampton. Het eerste congres vond plaats op de Universiteit Utrecht in oktober 2006. Dat congres trok toen 150 Nederlandse leidinggevenden in de eerstelijn en vijftig buitenlanders. Oud minister Els Borst zat dat voor. Toen viel op dat met name in Engeland vergelijkbare ontwikkelen zich voordoen als in Nederland. Ook daar versterkt de overheid de eerstelijn. Ook daar komen grote stadsmaatschappen en ketens van gezondheidscentra tot stand. De congresorganisatoren hopen dat vele Nederlanders hun blik komen verruimen in Southampton. Wil jij een lezing houden op dit congres? Meld je dan aan vòòr 15 mei op www.integratedcarenetwork.org. Wil jij erheen zonder lezing? Surf naar deze website en schrijf je in.


REFLECTIE VAN DE WEEK: GENOTMIDDELEN


Joep (zoon, 12 jaar) en ik raakten helemaal uit onze bol. Utrecht scoorde in de laatste minuut tegen PSV en won de wedstrijd. De rest van de zondag bleven we vrolijk. De wedstrijd had gefungeerd als genotmiddel. Kort daarna gingen mijn vrouw Els en ik naar een concert van Jenny Arian. Oud-Amsterdammers dat we zijn, raakten wij euforisch van haar hilarische liedjes over de Jordaan. Over zoekgeraakte rode laarzen en een begrafenisstoet zonder lijk. Het avondje cultuur werkte als genotmiddel. Er kwam geen alcohol aan te pas. Er was zelfs geen koffie bij dit concert zonder pauze. Stel nu, zo bedacht ik mij op 9 april 's avonds laat op de terugweg van een gastcollege, dat ik niet bijzonder ben. En dat alle mensen net als ik op gezette tijden behoefte hebben aan euforische momenten. Neem ook aan dat de vier genoemde genotmiddelen met elkaar concurreren. Dat wil zeggen wie bijvoorbeeld meer aan cultuur doet, gebruikt minder alcohol om euforisch te worden. Dan is alcohol en drugsgebruik terug te dringen onder jongeren door hun meer sport, spel en cultuur te bieden (zie ook berichten hierboven over gezondheidsonderwijs). Piekerend op 9 april naderde ik mijn woonplaats Utrecht. De reflecterende professional in mij werd weer familieman. Ik dacht aan mijn verjaardag binnenkort. Zal ik mijn familie trakteren op een alcoholvrij avondje Jenny Arian? Dat is wellicht beter dan een middagje voetbal Utrecht ­ Ajax. Want dan bestaat de kans op heftige twist tussen Utrechtse en Amsterdamse familieleden.


VERANTWOORDING Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op. Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan en af door een mail te sturen naar PH.Nieuwsbrief@planet.nl Bij afmelding of wijziging graag vermelden welke versie (bv 293.1, 293.2, etc) je ontving.

De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan vanaf nr 65 op de internetsite www.integratedcare.nl

Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.intergratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.
Opsteller van deze nieuwsbrief is:

Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356