NOS, Gesprek met de minister-president, Nederland 1
Radio / TV-interview | 11-04-2008
Minister-president Balkenende, na afloop van de wekelijkse
ministerraad, over aanwezigheid bij openingsceremonie Olympische
Spelen, het visum voor Soedan van minister Van Middelkoop, het
inkomend staatsbezoek van Brazilië en borstvoeding.
KOCKELMANN:
Gaat u naar de openingsceremonie van de Olympische Spelen in Peking
straks in augustus?
BALKENENDE:
Dat is een voornemen.
KOCKELMANN:
Is dat een ja of een nee?
BALKENENDE:
Het is een voornemen.
KOCKELMANN:
Het is dus niet zeker.
BALKENENDE:
En het is dus nu ja.
KOCKELMANN:
En zou het nog nee kunnen worden?
BALKENENDE:
Dat is afhankelijk van wat zich gaat afspelen de komende tijd maar ik
heb hierover gesproken met het kabinet. Wij wisten al jarenlang dat
China het gastland is voor de Olympische Spelen. En ik vind op dit
moment dat er ook alle reden is om juist wel te gaan, ondanks alle
discussie die op het ogenblik plaatsvindt, maar zoals gezegd, dat
heeft minister Verhagen nog eens aangegeven in het Kamerdebat de
afgelopen week: het voornemen is om erheen te gaan.
KOCKELMANN:
Wat moet er eigenlijk gebeuren om u daar niet naartoe te laten gaan?
BALKENENDE:
Dat zijn als situaties. Ik vind het daar veel te vroeg voor. Ik ga
niet nu, het is ook heel moeilijk te doen want je weet niet wat zich
de komende maanden nog verder gaat aftekenen.
KOCKELMANN:
Maar ik vraag het omdat het EP deze week een motie heeft aangenomen
waarin China wordt opgeroepen de dialoog met de Dalai Lama aan te gaan
en als die dialoog er niet komt, raden ze Europese staatshoofden en
regeringsleiders aan om vooral daar weg te blijven omdat, zeggen zij,
je, als je gaat, je ook een politiek signaal afgeeft.
BALKENENDE:
Ja, ik heb natuurlijk ook kennis genomen van de opvatting van het EP.
Ik vind dat wij als regering een zelfstandige weging moeten maken van
hoe kijken we tegen alle ontwikkelingen aan. Ikzelf vind dat het goed
is om altijd de dialoog met China te zoeken. Het thema mensenrechten
wordt door ons altijd ingebracht. Ik herinner me nog, in 2004 ben ik
daar geweest, ik heb uitgebreid met de premier en de president
gesproken, juist over het thema mensenrechten. Dat er reden van zorg
is dat is duidelijk want iedereen heeft gezien wat er in Tibet gebeurt
maar ik vind dat we wel de dialoog moeten zoeken. Ik begrijp het
signaal en op het ogenblik merk ik ook dat nogal wat regeringsleiders
zeggen: ik ga er niet heen want ik was toch al niet van plan te gaan.
KOCKELMANN:
Ja, maar dat kan natuurlijk ook een smoesje zijn.
BALKENENDE:
Ja, dat kan maar ik heb in de Europese context nog geen mensen gezien
die zeggen: wij gaan het boycotten.
KOCKELMANN:
Nee, nou ja, Sarkozy heeft laten doorschemeren dat hij overweegt niet
te gaan.
BALKENENDE:
Nee, dat was Frankrijk, het was een staatssecretaris die zei: de
president gaat als daar en daar en daar aan is voldaan. En weet u wat
er gebeurde diezelfde dag? Toen heeft de minister van Buza Kouchner
die staatssecretaris ook direct gecorrigeerd. Dus we moeten afwachten.
KOCKELMANN:
Maar goed, premier Brown gaat niet, bondskanselier Merkel gaat niet,
Ban Ki-moon gaat niet. Als er nu meer mensen niet gaan en u zit daar
straks als enige Europese regeringsleider op de tribune.
BALKENENDE:
Nou, dat is als als. U zegt: de heer Brown gaat niet. Hij gaat wel.
KOCKELMANN:
Ja, naar de slotceremonie.
BALKENENDE:
Ja, maar kijk, hij is er dus wel.
KOCKELMANN:
Ja, dat vind ik een politieke truc.
BALKENENDE:
Dat mag u vinden, maar het is geen boycot van de Olympische Spelen wat
betreft zijn aanwezigheid. Alleen, hij gaat wel op het eind. Wat
betreft mevrouw Merkel, dat is ook naar voren gekomen; die heeft nooit
het voornemen gehad om erheen te gaan. Dus we moeten ook oppassen om
op basis van dit soort signalen te snelle conclusies te trekken.
KOCKELMANN:
Waarom zou u niet, bijvoorbeeld iemand anders, u geeft uw kaartjes aan
Wouter Bos en dan zeggen: de Nederlandse regering is vertegenwoordigd
maar ik ga niet omdat de mensenrechtensituatie nog altijd niet in orde
is. Er zitten journalisten gevangen die kritiek hebben gehad op het
regime onlangs, de situatie in Tibet is nog niet opgelost,
journalisten die kritiek hebben worden bedreigd, van CNN zelfs.
BALKENENDE:
Vier jaar geleden toen vonden de Olympische Spelen in Griekenland
plaats. Ik ben toen bij de openingsceremonie geweest, overigens een
hele mooie manifestatie. Toen was bekend dat China de volgende plaats
zou zijn waar de OS plaatsvinden. Ikzelf vind dat je altijd de
mogelijkheden moet benutten om de dialoog te zoeken. Ik vind ook:
alleen spreken over de openingsceremonie van de OS wel wat selectief
want de vraag is: wat doen we dan moet ons economisch contact? Gaan we
plotseling zeggen: geen handelsbetrekkingen meer?
KOCKELMANN:
Zou u daar voor zijn dan?
BALKENENDE:
Nee, ik niet. Het gaat mij erom dat je zegt: richten we ons alleen op
de openingsceremonie en we praten niet over andere zaken.
KOCKELMANN:
Maar dan kun je weer zeggen dat de koopman het wint van de dominee.
BALKENENDE:
Maar het is wat mij betreft altijd een combinatie geweest. Ik heb het
ook vandaag in de persconferentie nog eens aangegeven. Een paar
maanden geleden was ik Rusland. Ook in Rusland is er sprake van zorg
over bijvoorbeeld de ontwikkeling van de democratie. Ook bij
verkiezingen. Wat zeiden mensen van mensenrechtenorganisaties daar
tegen mij? Het is juist heel goed dat die economische contacten er
zijn want die economische banden hebben ook een positieve invloed op
die ontwikkeling van de democratie. Als we nu zouden zeggen tegen
China van: we komen even niet. Dan is ook de vraag: helpt dat de
discussie over mensenrechten?
KOCKELMANN:
Het opiniepanel van Eén Vandaag heeft 10.000 reacties en 60 % zegt
'blijf thuis' aan uw adres. Zegt u dat wat?
BALKENENDE:
Ik geloof dat we elke dag vijf peilingen hebben. Dat zegt me niet zo
veel.
KOCKELMANN:
Dus in principe; u gaat.
BALKENENDE:
Ik ga. Het voornemen is om te gaan en als er een verandering zou
komen zal dat afhankelijk zijn van de ontwikkelingen in de komende
maanden maar geen misverstand: het voornemen is om te gaan.
KOCKELMANN:
Is het denkbaar dat u thuisblijft en dat de Kroonprins wel gaat of
vice versa?
BALKENENDE:
Dat is als als, daar ga ik niet op in. Het is natuurlijk zo dat de rol
van de premier niet hetzelfde is als een lid van het IOC zoals Prins
Willem-Alexander is maar ik vind het absoluut niet zinvol om te gaan
speculeren op wat er nu zou kunnen gebeuren.
-SUDAN-VISUM MINISTER VAN MIDDELKOOP-
KOCKELMANN:
Minister van Middelkoop wilde naar het zuiden van Sudan, kreeg geen
visum, is teruggestuurd. Is inmiddels al duidelijk waarom dat visum
niet kwam?
BALKENENDE:
Er is contact geweest met de ambassadeur van Sudan want het heeft mij
ook eerlijk gezegd verbaasd toen ineens bleek dat minister Van
Middelkoop niet weg kon.
KOCKELMANN:
Verbaasd of geërgerd?
BALKENENDE:
Laat ik maar beginnen met verbaasd omdat ik wilde weten: wat zit
daarachter? Ik snap uw vraag ook wel want als de weigering te maken
zou hebben met een afwijzing van Nederland, ja, dat is natuurlijk
verre van sjiek in de richting van bijvoorbeeld activiteiten van
militairen in dat gebied.
KOCKELMANN:
En ontwikkelingshulp.
BALKENENDE:
Bijvoorbeeld, exact. Dus ik wilde ook zelf eerst weten wat er
gebeurde. Nu heeft de ambassadeur van Sudan aangegeven dat er gewoon
grote fouten zijn gemaakt bij de visumverstrekking. Daar zijn zaken
niet goed gelopen. Dat is ook de reden dat op het ogenblik van
Sudanese zijde wordt gezegd: we zullen werken aan het vinden dat het
wel kan.
KOCKELMANN:
Ja, maar het komt toch niet elke dag voor dat een minister een visum
aanvraagt in dat land, toch?
BALKENENDE:
Ja, het is ook heel ongelukkig gelopen. Daar doe ik ook niks aan af,
dat is ook zo.
KOCKELMANN:
Er is niks aan de hand?
BALKENENDE:
Ik moet afgaan op de informatie die ik heb gekregen en dat is: het
hangt samen met logistieke fouten die van Sudanese zijde zijn gemaakt.
KOCKELMANN:
En dat is geen smoesje achteraf?
BALKENENDE:
Kijk, als het werkelijk zou zijn dat het om heel andere motieven zou
gaan, dan heb ik wel een discussie te voeren maar daar is met de
kennis die wij hebben gewoon geen sprake van. Dat is ook de reden
waarom ik ervan uitga dat op enig moment minister Van Middelkoop
gewoon die kant opkan.
- INKOMEND STAATSBEZOEK BRAZILIË-
KOCKELMANN:
Dan was de Braziliaanse president op bezoek in Nederland. Waar heeft u
het met hem over gehad tijdens de lunch?
BALKENENDE:
We hebben het over heel veel onderwerpen gehad. We hebben het in de
eerste plaats gehad over de economische ontwikkeling en de sociale
ontwikkeling in Brazilië zelf. Het is eigenlijk ongelooflijk
interessant om te zien hoe dit land dat toch een aantal jaar geleden
behoorlijke achterstanden had, nu een enorme economische ontwikkeling
doormaakt.
KOCKELMANN:
Eén van de belangrijkste economische landen, dat hadden we 10 jaar
geleden nooit gedacht, u wel?
BALKENENDE:
Nee, het is ontzettend hard gegaan. Een jaar of tien geleden had je
wel al discussie over China en India. Brazilië werd wel af en toe
genoemd maar we zien dus nu hoe hard het gaat. We hebben het gehad
over de economische ontwikkeling, het ontstaan van een middenklasse,
de strijd tegen armoede in dat land. Daar wordt heel veel aan gedaan,
bewust beleid.
KOCKELMANN:
Er zijn nogal wat sloppenwijken.
BALKENENDE:
Dat is ook zo. Daar heb ik het ook over gehad, maar je ziet wel
duidelijke verbeteringen.
KOCKELMANN:
Hebben wij er wat aan?
BALKENENDE:
Ja, het is zo dat wij in een land als Brazilië vier keer zo veel
besteden als in een land als China. Dat geeft aan 8 miljard
investeringen daar. Dat is een behoorlijk bedrag. We zien dus ook dat
nogal wat ondernemingen actief zijn. President Lula heeft dus ook
gezegd van: jullie hebben een behoorlijke expertise op het gebied van
water, van duurzaamheidtechnologie, van logistiek, havens, spoorwegen
worden aangelegd. Dus hij heeft ook gezegd: er valt ook voor jullie
het nodige te doen wat betreft het bedrijfsleven. Wat dat betreft denk
ik dat er geweldige kansen liggen. Volgende week gaat staatssecretaris
Heemskerk naar Brazilië met een handelsdelegatie. Ook heeft de
president hier gesproken met nogal wat representanten van het
Nederlandse bedrijfsleven.
KOCKELMANN:
Dus contact met de Brazilianen is cruciaal voor onze economische
toekomst. Kan je dat zo zeggen?
BALKENENDE:
Het gaat om meer landen natuurlijk. Maar het is wel van belang hoe
Nederland in het buitenland zich manifesteert en hoe wij economische
contacten kunnen hebben.
KOCKELMANN:
Wij kunnen daar goed zaken doen. En met de mensenrechten is daar
geloof ik iets minder aan de hand dan in China.
BALKENENDE:
Brazilië, ik moet zeggen met deze president, ik moet zeggen, het is
een weldaad om met hem te spreken over die maatschappelijke
ontwikkelingen. Ik heb trouwens gisteravond tijdens het staatsbanket
ook uitgebreid met zijn echtgenote gesproken die ook zeer actief is in
de politiek en de president ook ondersteund en adviseert. Ze heeft
heel veel verteld ook over de sociale invalshoek in het beleid en die
is groot. Ik heb grote waardering voor de manier waarop president Lula
functioneert.
-BORSTVOEDING-
KOCKELMANN:
Tot slot. Weet u nog hoe lang u aan de borst heeft gelegen als baby?
BALKENENDE:
Ik heb daar geen herinnering aan.
KOCKELMANN:
Ik vraag het natuurlijk omdat minister Klink vandaag heeft aangegeven
dat het kabinet gaat stimuleren dat moeders hun kinderen langer aan de
borst houden. Dan is het de vraag: hoe doe je dat als kabinet?
BALKENENDE:
Je kunt het wel stimuleren. Niet als kabinet direct maar denk ik wel
aan ziekenhuizen. Laat ik een voorbeeld noemen. Een paar jaar geleden,
kort voordat ik zelf in het ziekenhuis terecht kwam in verband met die
aandoening die ik had, ben ik er geweest om een certificaat uit te
reiken van de Wereldgezondheidsorganisatie met betrekking tot
borstvoeding. Hoe kan je het stimuleren? Waarom kreeg het ziekenhuis
dat certificaat? Dat was omdat men er bewust beleid van maakt om
moeders te informeren als ze daar in het ziekenhuis zijn.
KOCKELMANN:
Dan gaat het over voorlichting.
BALKENENDE:
Ja, voorlichting, weten waarom het van belang is. En dan kun je dus
ook jonge moeders meenemen in het belang van het geven van
borstvoeding.
KOCKELMANN:
Dus het zit hem in de voorlichting. Het is niet zo dat moeders een
jaar onbetaald verlof krijgen.
BALKENENDE:
Het gaat om het punt dat je weet waarom borstvoeding van belang is.
Dat begint dus gewoon met het geven van informatie.
KOCKELMANN:
Goed meer overheidvoorlichting dus wat dat betreft.
BALKENENDE:
Overheidvoorlichting? Voorlichting van diegenen die te maken hebben
met jonge moeders.
(letterlijke tekst, ongecorrigeerd, LJ)
Ministerie van Algemene Zaken