Ingezonden persbericht
PERSBERICHT
Hooghalen, 8 april 2008
25 jaar oorlog 1983-2008
Op zaterdag 12 april a.s. is het 25 jaar geleden dat het Herinneringscentrum Kamp Westerbork officieel werd geopend door koningin Beatrix.
Het is een feit om bij stil te staan. Zowel de jaren van strijd die aan 1983 vooraf zijn gegaan als de ontwikkeling die er zich in de afgelopen kwarteeuw heeft voorgedaan, zijn meer dan opmerkelijk. De wijze waarop met de herinnering aan kamp Westerbork is omgegaan, de vormgeving die aan de verwerking is gegeven en de mate van interesse zijn in veel bredere zin tekenend voor de plek van de oorlog in het collectieve geheugen in ons land.
De nationale geschiedschrijver van de oorlog, dr. Lou de Jong, was in 1985 van mening dat het vanaf dat lustrumjaar alleen maar minder met de interesse voor de oorlog zou zijn, dit was algemeen aanvaard. Zo was ook de gedachte dat er hooguit 10.000 tot 12.000 mensen jaarlijks het Herinneringscentrum Kamp Westerbork zouden komen bezoeken.
Niets bleek evenwel minder waar: de oorlog is in vele opzichten moreel, ijkpunt geworden in de samenleving. Het is geen afgesloten hoofdstuk geworden maar een geschiedenis die beladen is met politieke en actuele betekenissen, die er toe doet, en telkens opnieuw wordt verteld en verbeeld. En in deze ontwikkeling is een steeds wezenlijker plaats gedacht voor de vervolging van de joden. Of, in de woorden van emeritus-hoogleraar H.W. von der Dunk als hij spreekt over het verschil in aandacht in de afgelopen decennia: Eerst was de jodenvervolging een voetnoot bij de Tweede Wereldoorlog, nu lijkt de Tweede Wereldoorlog een voetnoot bij de jodenvervolging te zijn. De huidige 120.000 jaarlijkse bezoekers van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork lijken dit verschil te versterken.
Het is een cijfer, maar deze heeft ook een achtergrond die verder gaat dan het feit zelf: het geeft aan dat Westerbork nog steeds tot de verbeelding spreekt en daarmee een belangwekkend deel van het verleden levend houdt. Of, om in de woorden van schrijver Louis Ferron nut en noodzaak te formuleren: De toekomst wordt bepaald door het herinnerende verleden.
Die gedachte was ook leidraad om 25 jaar geleden het Herinneringscentrum Kamp Westerbork te realiseren. In die kwart eeuw is er veel veranderd, in de aandacht die er in ons land voor de oorlogs- en bezettingstijd is en ook in de ruimte en aandacht die er is om aan dat verleden vorm te geven. Was het streven aanvankelijk gericht op een betere toegankelijkheid van het voormalig kampterrein en het bewerkstelligen van een eenvoudige informatievoorziening, nu - 25 jaar later - is het mogelijk en achten we het noodzakelijk meer middelen te gebruiken om de historische en actuele betekenis van kamp Westerbork over te brengen.
Deze actieve en steeds vernieuwende opstelling is kenmerkend geworden voor het Herinneringscentrum en heeft tot een breed draagvlak geleid. Door het Herinneringscentrum ontwikkelde educatieve programma s worden veel toegepast op scholen en lerarenopleidingen. Ruime belangstelling is er voor de educatieve reizen die zijn georganiseerd. Srebrenica heeft een plek gekregen binnen de activiteiten, professioneel begeleide ooggetuigen worden als gastsprekers veel gevraagd, is er met vele collega-instellingen in het buitenland intensieve samenwerking en vormt de database van Een Naam en een Gezicht een bijzonder en uniek joods monument. Het is een kleine opsomming uit wat Westerbork tegenwoordig is. Het Herinneringscentrum Kamp Westerbork kan dan ook in brede en afwisselende zin worden geduid: historisch en actueel, onderzoekend en informerend, actief en innoverend.
In het Jubileumweekend op zaterdag 12 en zondag 13 april 2008 is het Herinneringscentrum Kamp Westerbork gratis toegankelijk en zijn er tal van activiteiten.
---