Datum
9-4-2008
Onderwerp
Herstel uniek brakwatergebied Westzaan
Arthur Raphet Meeng
Het gebied polder Westzaan is een uniek brakwatergebied in Europa. Het
gebied dankt zijn bijzondere flora en fauna aan het brak
oppervlaktewater. Door verzoeting staat de flora en fauna in dit
veenweidegebied sterk onder druk. Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland hebben besloten tot herstel van het verbrakken van het
oppervlaktewater van de polder.
Polder Westzaan is het enige nog functionerende
brakwaterveenweidegebied in Europa. Door de verbrakking kan de
bijzondere flora en fauna in het gebied worden behouden en
gestimuleerd. Vooral de planten in het gebied zijn bijzonder. Het gaat
om onder andere het Harige wilgenroosje en Echt lepelblad. Echt
lepelblad staat op het punt te verdwijnen. Daarnaast is het gebied
belangrijk voor de Noordse Woelmuis. Een dier dat uit de IJstijd
stamt. Omdat het gebied zeer aantrekkelijk is voor weidevogels, zijn
er veel kritische soorten in hoge aantallen te vinden. Verbrakking
zorgt er ook voor dat de polder minder snel inklinkt en dat de
waterkwaliteit verbetert doordat het brakhouden baggervorming
tegengaat. Dit heeft positieve gevolgen voor waterflora en vissoorten.
Om de effecten van de verbrakking te meten wordt een systeem van
monitoring opgezet.
In het Noordelijk deel van het gebied wordt de verbrakking tot stand
gebracht door het aanvoeren van brak water uit het Noordzeekanaal. In
het zuidelijke deel wordt lichte verbrakking doorgevoerd vanwege het
agrarisch belang. De extensieve landbouw in het gebied is belangrijk
voor de weidevogels. De agrariërs in het gebied spelen ook een
belangrijke rol in het weidevogelbeheer. Verbrakking kan gevolgen
hebben voor de bedrijfsvoering van de agrariërs, maar de provincie
speelt op zeker. Vooraf wordt met de boeren overlegd. Gedeputeerde
Albert Moens spreek binnenkort met hen. De verbrakking in het gebied
is onontkoombaar maar het proces moet zorgvuldig worden doorlopen,
rekeninghoudend met de belangen van de agrariërs in Westzaan, aldus
Albert Moens.
Voor de verbrakking zijn al gelden gereserveerd en verder zijn er
kansrijke financieringsmogelijkheden uit het Fonds Economische
Structuurversterking bedoeld voor het instandhouden van
veenweidegebieden. Ook zijn er mogelijkheden voor bijdragen uit de
reservering voor het tegengaan van verdroging (dat wil zeggen het
tegengaan van het inlaten van gebiedsvreemd water) en uit de
Kaderrichtlijn Water. Over een jaar moet duidelijk zijn of de
verwachte bijdragen ook worden toegezegd.
Onder Westzaan wordt verstaan de delen Guisveld, de Reef en
Westerzijderveld. Het gebied is ongeveer 1400 hectaren groot en ligt
tussen het Noordzeekanaal en Zaanstad in. Westzaan is eeuwenlang
gevoed met brak water. Het water in het gebied was al brak rond het
jaar 1200. Toen was sprake van een open verbinding met de zee van
Zaandam, die later ook belangrijk was voor de industriële ontwikkeling
van de stad. Doordat het brakke Noordzeekanaal geen open doorgang meer
heeft met de polder en via de boezem zoet water wordt ingelaten is het
water in de polder gaan verzoeten.
Provincie Noord-Holland