Economen niet overtuigd van noodzaak groei
EINDHOVEN, 20080326 -- Volgens veel bekende economen is economische groei helemaal niet zo noodzakelijk als algemeen wordt aangenomen. En het bruto nationaal product is een maat die heel weinig zegt. Dat blijkt uit het boek 'Moet groei? Bekende economen aan de tand gevoeld over een (on)zinnige vraag', dat op 3 april bij Uitgeverij Pepijn verschijnt. Het is een opvallende constatering, aangezien economische groei de basis vormt voor veel nationaal en Europees beleid.
Freek Koster & Frank Mulder
De journalisten Frank Mulder en Freek Koster stelden de vraag `Moet groei?' aan een keur van bekende economen en verwerkten de antwoorden in een uitermate leuk en gemakkelijk leesbaar boek. Opvallend is dat de ondervraagde economen het op veel punten niet met elkaar eens zijn.
"Voor werkgelegenheid is groei niet nodig," zegt Coen Teulings, directeur van het Centraal Planbureau. "Op korte termijn leidt krimp tot ontslagen, maar we hebben een vrije arbeidsmarkt dus na een jaar heeft iedereen weer werk, blijkt uit onze modellen en ook uit de praktijk. De lonen liggen wel lager. Er is een verband tussen groei en koopkracht, maar niet tussen groei en werkgelegenheid. Er is geen econoom die dat zal zeggen."
Oud-minister van Economische Zaken Laurens Jan Brinkhorst is het niet met hem eens. "Wat een onzinnige kwestie. Groei is de wortel van alles. Zonder groei komt de samenleving onder grote druk te staan. Er is geen alternatief. Hoe moeten we aan de middelen komen voor de collectieve problemen waar we mee te kampen hebben? Door groei."
Volgens sommige politici en managers leidt groei er uiteindelijk toe dat armoede verdwijnt, maar Nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz vindt dat "niet meer dan retoriek". Stiglitz was chef econoom van het Witte Huis onder Clinton. "Er gaat nog steeds geld van arm naar rijk. Op dit moment komen de baten van groei absoluut niet ten goede aan de armen." Bovendien gaat het bruto nationaal product (bnp) als maat van welvaart mank: "Als je je grondstoffen verpatst, stijgt je bnp, maar je welvaart gaat achteruit. Het bnp heeft geen oog voor het kapitaal dat ten grondslag ligt aan de economie."
Daar heeft Bart van Ark, hoogleraar Economische Groei in Groningen, een andere mening over. "Groei is nodig om de economie efficiënter te maken. Mensen willen nu eenmaal niets inleveren, dus ze gaan pas nadenken over milieu als ze meer te besteden hebben. Door groei komt geld vrij om duurzame ontwikkeling te betalen."
"Borrelpraat," zegt Jeroen van den Bergh, milieueconoom in Barcelona en aan de VU in Amsterdam. "Er is genoeg geld, daar is geen groei voor nodig." Over het bnp is hij heel kritisch. "Het neemt alleen maar waar wat je kunt calculeren. Het groeit met een miljard als we vanaf morgen allemaal onze kinderen bij de kinderopvang brengen, in plaats van bij hun grootouders. Maar zijn we dan ook gelukkiger? Het bnp zegt eigenlijk niets, en bijna alle economen die ik daarover hoor, zijn het met me eens. Maar het is bijna religieus: niemand durft het af te schaffen."
Frank Mulder en Freek Koster, 'Moet groei? Bekende economen aan de tand gevoeld over een (on)zinnige vraag', verschijnt 3 april bij uitgeverij Pepijn en kost ¤ 14,95. (isbn 978 90 78709 039)
Bestellen:
Moet Groei?
Freek Koster & Frank Mulder