Toezicht op maatschappelijk verantwoord ondernemen: Over de taakopvatting
van commissarissen
Datum: 03 april 2008
Promotie: D.A. de Waard, 14.45 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5,
Groningen
Proefschrift: Toezicht op maatschappelijk verantwoord ondernemen: Over
de taakopvatting van commissarissen
Promotors: prof.dr. J. van Manen en mw. prof.dr. J. van der
Meer-Kooistra
Faculteit: economie en bedrijfskunde
Geen eenduidig toezicht op maatschappelijk verantwoord ondernemen
Commissarissen vinden maatschappelijk verantwoord ondernemen
belangrijk, maar ze rekenen de verantwoordelijkheid ervoor meer tot de
taak van de raad van bestuur. Dat stelt Dick de Waard op basis van
zijn promotieonderzoek. Het blijkt voor commissarissen een moeilijke
opgave om maatschappelijk verantwoord ondernemen concreet te
operationaliseren.
De Waard onderzocht wat de taakopvatting is van commissarissen van
Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen ten aanzien van
maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Omdat in veel
publicaties ondernemingen een maatschappelijke verantwoordelijkheid
wordt toegedicht, lijkt sprake te zijn van een taakverbreding voor de
raad van bestuur van een onderneming. Als dat zo is, kan dan ook
worden gesteld dat dit een taakverbreding inhoudt voor de raad van
commissarissen, die invloed kan uitoefenen op de strategie van een
onderneming? Deze vraag legde De Waard voor aan 37 toonaangevende
commissarissen in Nederland.
Uit de onderzoeksresultaten komt naar voren dat de geïnterviewde
commissarissen het belang van MVO onderschrijven, maar dat het
concrete toezicht daarop op verschillende wijzen kan worden ingevuld.
Het vraagstuk van taakverdeling tussen de raad van bestuur en de raad
van commissarissen is hierbij van invloed. Over het algemeen spelen
het ontbreken van een uniform normenkader en verschillen in
opvattingen ten aanzien van de taakinvulling een belangrijke rol. Voor
de commissarissen staan bovendien het financiële resultaat en de
continuïteit van de onderneming voorop. Het streven naar de
legitimatie van de onderneming en - als onderdeel daarvan -
maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt daarnaast gezien als een
belangrijke randvoorwaarde.
De Waard concludeert dat de rol van de raad van commissarissen met
betrekking tot MVO in relatie tot het belang dat daaraan wordt gehecht
bescheiden wordt ingevuld. Uiteindelijk is het merendeel van de
commissarissen van mening, dat MVO meer tot het aandachtsgebied van de
raad van bestuur dient te worden gerekend. Een en ander komt mede door
het ontbreken van duidelijke regels hierover. Een aantal bepalingen in
de Code Tabaksblat zou volgens De Waard wellicht nadere aanscherping
behoeven om de verantwoordelijkheden duidelijker te maken.
Het proefschrift verschijnt in een handelseditie bij uitgeverij Van
Gorcum te Assen, ISBN 9788923244240
Dick de Waard (Rotterdam, 1956) studeerde accountancy aan het NIVRA.
Hij werkt bij de vakgroep accountancy aan de Faculteit Economie en
Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen en bij Ernst & Young
Accountants. /ES
Rijksuniversiteit Groningen