Radboud Universiteit Nijmegen
Toppublicatie: als je begrijpt wat ik doe...
... zijn spiegelneuronen en bewuste reflectie sámen aan het werk. Een
Nijmeegse studie naar het begrijpen van het doel van
andermans bewegingen maakt voor het eerst duidelijk dat hierbij zowel
een automatische activatie van de spiegelneuronen in het
bewegingscentrum van de hersenen, als bewuste reflectie een rol
spelen. Tot nu toe stonden de aanhangers van deze twee verklaringen
lijnrecht tegenover elkaar. Ten onrechte, blijkt dus nu: de systemen
zijn beide actief en vullen elkaar aan. Het wetenschappelijk
tijdschrift Current Biology publiceert de ontdekking.
De laatste tijd is er veel aandacht voor de vraag hoe we kunnen
begrijpen wat iemand anders doet. Dat we begrijpen waarom iemand uit
zijn stoel opstaat, of een kopje oppakt, of een bal vangt, is evident,
en dat we vaak al vooruitlopen op het vervolg van die actie ook, maar
hóe het brein dat regelt, wordt nog maar net duidelijk. Het lijkt
onwaarschijnlijk dat we alleen maar op grond van wat we zien, kunnen
begrijpen wat de ander van plan is te gaan doen. Daarom zijn er twee
theorieën gesuggereerd. De ene gaat uit van een automatisch proces:
als we andere mensen zien bewegen, doet ons spiegelneuronensysteem mee
met de handeling van de ander. Omdat we deze spiegelneuronen ook
gebruiken als we zélf een beweging plannen en in actie omzetten, wordt
als we een actie zíen, de intentie mee geactiveerd.
De andere theorie - vaak aangeduid als Theory of Mind - veronderstelt
dat we actief en bewust meedenken over de bedoeling van de ander,
vergelijkbaar met hoe we over onszelf reflecteren.
Systemen vullen elkaar aan
Het onderzoek dat Current Biology nu publiceert, laat voor het eerst
zien hoe deze twee systemen aan elkaar gekoppeld kunnen zijn: de
spiegelneuronen werken op grond van de visuele input, onafhankelijk
van de opdracht die een kijker heeft, terwijl de hersengebieden die
bij de `Theory of Mind' horen actief zijn als gevraagd wordt naar de
intentie van de actie. Dit is onafhankelijk van de visuele input. De
studie verenigt zodoende de twee theorieën, aldus Harold Bekkering van
het Nijmegen Centre for Cognition and Information, een van de auteurs
van het artikel.
Ook onderzoekers van het F.C. Donders Centre for Cognitive
Neuroimaging waren bij de studie betrokken. Omdat deze
samenwerkingsverbanden logischerwijs veel voorkomen, gaan alle
Nijmeegse hersenonderzoekers binnenkort de naam Donders in hun
instituutsnaam opnemen.
Complementary systems for understanding action intentions. Floris P.
de Lange, Marjolein Spronk, Roel M. Willems, Ivan Toni en Harold
Bekkering. Curr Biol 2008 Mar 25 18 (6) :454-7
Het artikel werd ook geselecteerd door Faculty of 1000 Biology als een
van de 'dit moet je lezen'-artikelen uit de biologische
wetenschappen. 'Papers are highlighted on the basis of their
scientific merit rather than the journal in which they appear.'