Gezondheidsraad
Health Council of the Netherlands
Datum : 1 april 2008
Persbericht Vaccinatie van meisjes tegen
baarmoederhalskanker is zinvol
Het verdient aanbeveling om het recent ontwikkelde vaccin tegen infectie met humaan
papillomavirus, de veroorzaker van baarmoederhalskanker, aan te bieden aan alle
meisjes van 12 jaar. Zo kunnen op termijn jaarlijks enkele honderden gevallen van
baarmoederhalskanker voorkomen worden, en zo'n honderd sterfgevallen. Invoering in
het Rijksvaccinatieprogramma moet echter wel gepaard gaan met langlopend
onderzoek, om zo de effectiviteit en veiligheid te blijven monitoren. De
wetenschappelijke gegevens beslaan nu immers pas een periode van maximaal zes
jaar. Een ander punt is dat de kosten relatief hoog zijn. Nederland heeft namelijk al een
succesvol programma van bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker, dat ook
bij vaccinatie niet gemist kan worden. Maar van de extra investering in vaccinatie is
wel belangrijke gezondheidswinst te verwachten. De eerste keer zou deze ook
aangeboden moeten worden aan meisjes van 13 tot en met 16 jaar. Dit schrijft de
Gezondheidsraad in een advies dat vandaag wordt aangeboden aan de minister van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
De gegevens over effectiviteit en veiligheid zijn positief
Voordat vaccinaties een plaats krijgen in het Rijksvaccinatieprogramma, ons publieke
programma om bevolkingsgroepen te beschermen tegen ernstige infectieziekten, vindt
zorgvuldige toetsing plaats. Hoewel de geschiedenis van het vaccin tegen het humaan
papillomavirus (HPV) nog jong is, tekent zich een positief beeld af.
HPV wordt overgedragen via seksueel contact. Veel meisjes en vrouwen raken
geïnfecteerd zonder daar iets van te merken. Bij sommige vrouwen leidt die infectie
echter tot het ontstaan van voorstadia van baarmoederhalskanker. Het vaccin blijkt
goed te beschermen tegen zowel infectie als de voorstadia van baarmoederhalskanker.
Het valt te verwachten dat daarmee ook baarmoederhalskanker wordt voorkomen, maar
definitief bewijs kan er pas over vele jaren zijn. Invoering moet daarom gepaard gaan
met langlopend onderzoek. Omdat niet alle types van het virus bestreden worden, zal
Bezoekadres Postadres
Parnassusplein 5 Postbus 16052
2511 VX Den Haag 2500 BB Den Haag
Telefoon (070) 340 75 20 Telefax (070) 340 75 23
E-mail: info@gr.nl www.gr.nl
Gezondheidsraad
Health Council of the Netherlands
Pagina : 2
Persbericht vaccinatie niet meer dan 70 procent van de gevallen van baarmoederhalskanker
tegengaan. Maar ook dat is een belangrijk resultaat.
Er zijn op dit moment geen ernstige bijwerkingen bekend. Wel zouden op
termijn zeldzamer bijwerkingen aan het licht kunnen komen. Ook dat onderstreept de
noodzaak van langlopend onderzoek en zorgvuldige monitoring.
De kosten zijn relatief hoog
Een punt is wel dat de kosten voor het invoeren van de HPV-vaccinatie relatief hoog
zijn. Dat komt doordat we in Nederland al een succesvol bevolkingsonderzoek hebben,
waarmee baarmoederhalskanker en voorstadia daarvan vroegtijdig kunnen worden
opgespoord. De extra gezondheidswinst die wordt geboekt door vaccinatie van meisjes
van 12 jaar is in ons land daarom geringer dan in landen waar zo'n goed
georganiseerde screening niet bestaat. Bovendien zal bevolkingsonderzoek van belang
blijven, ook op termijn. Niet alle gevallen van baarmoederhalskanker zijn immers te
voorkomen met vaccinatie.
Toch is de investering die zich op dit moment aftekent aantrekkelijk. Met
vaccinatie van meisjes van 12 jaar kunnen naar verwachting op termijn jaarlijks enkele
honderden gevallen van baarmoederhalskanker voorkomen worden, en zo'n honderd
sterfgevallen. Daarmee is deze vaccinatie de eerst aangewezene om op te nemen in het
Rijksvaccinatieprogramma. Bij geen andere vaccinatie die nu voor opname in dit
programma in aanmerking komt, valt zo'n vermindering van sterfte te verwachten.
Drie doelgroepen komen in aanmerking
De primaire doelgroep bestaat uit meisjes van 12 jaar. Verreweg de meeste meisjes
hebben op die leeftijd nog geen seksueel contact gehad. Door vaccinatie zijn zij
beschermd tegen infectie op het moment dat zij wel in aanraking komen met de
virustypes in het vaccin.
Bij invoering van de vaccinatie van twaalfjarige meisjes in het RVP is het ook
zinvol om eenmalig meisjes van 13 tot en met 16 jaar te vaccineren. Ook in die groep
heeft de meerderheid nog geen seksueel contact gehad.
Voor oudere meisjes en vrouwen zou vergoeding van de vaccinatie via het
Geneesmiddelenvergoedingssysteem te overwegen zijn. Dat betekent dan vaccinatie
buiten het RVP om, maar wel vergoed binnen het systeem van onze gezondheidszorg.
Daarvoor is advies van het College voor zorgverzekeringen nodig. Artsen kunnen dan
per geval beslissen of vaccinatie geïndiceerd is.
Bezoekadres Postadres
Parnassusplein 5 Postbus 16052
2511 VX Den Haag 2500 BB Den Haag
Telefoon (070) 340 75 20 Telefax (070) 340 75 23
E-mail: info@gr.nl www.gr.nl
Gezondheidsraad
Health Council of the Netherlands
Pagina : 3
Persbericht Bij alle groepen geldt dat goede voorlichting van groot belang is. Ook is een
programma voor onderzoek en monitoring een noodzakelijke voorwaarde voor de
invoering van HPV-vaccinatie.
Samenstelling commsisse:
· prof. dr. J. van der Noordaa, emeritus hoogleraar virologie, Universiteit van
Amsterdam, voorzitter · dr. A. Ansink, gynaecoloog / oncoloog, Erasmus
Universitair Medisch Centrum Rotterdam Daniel den Hoed · dr. M. van Ballegooijen,
arts-epidemioloog, Erasmus Universitair Medisch Centrum Rotterdam, adviseur
· prof. dr. I.D. de Beaufort, hoogleraar gezondheidsethiek, Erasmus Universitair
Medisch Centrum Rotterdam · prof. dr. P.J.E. Bindels; huisarts, hoogleraar
huisartsgeneeskunde, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam · prof. dr. J.T. van
Dissel, hoogleraar interne geneeskunde/infectieziekten, Leids Universitair Medisch
Centrum · dr. P.G.H. Janssen, huisarts, Nederlands Huisartsen Genootschap, Utrecht,
adviseur · prof. dr. G.G. Kenter, hoogleraar oncologische gynaecologie, Leids
Universitair Medisch Centrum · prof. dr. M.E.E. Kretzschmar, theoretisch
epidemioloog, RIVM, Universiteit Utrecht, adviseur · prof. dr. C.J.L.M. Meijer,
hoogleraar pathologie, Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam, adviseur
· prof. dr. C. Melief, hoogleraar immunohematologie, Leids Universitair Medisch
Centrum · dr. H.E. de Melker, epidemioloog, Centrum voor Infectieziektebestrijding,
Bilthoven · dr. W.G.V. Quint, moleculair bioloog, DDL Diagnostisch Laboratorium,
Voorburg, adviseur · mr. A. Rendering, cluster Screening en Bevolkingsonderzoek
van de directie Publieke Gezondheid van het ministerie van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport, Den Haag, adviseur · dr. T.G.J. van Rossum, arts, College ter
Beoordeling van Geneesmiddelen, Den Haag, adviseur · prof. dr. E.A.M. Sanders,
hoogleraar immunologie en infecties, Universiteit Utrecht · W.A. van Veen, arts,
Gezondheidsraad, Den Haag, adviseur · dr. H.J.C. de Vries, dermatoloog,
Academisch Medisch Centrum, Amsterdam · dr. K. Groeneveld, medisch
immunoloog, Gezondheidsraad, Den Haag, secretaris · dr. H. Houweling, arts-
epidemioloog, Gezondheidsraad, Den Haag, secretaris
De publicatie 'Vaccinatie tegen baarmoederhalskanker' (nr. 2008/08) is te downloaden
van www.gr.nl en in een papieren versie op te vragen bij het secretariaat van de
Gezondheidsraad, fax (070)340 75 23, e-mail: order@gr.nl. Nadere inhoudelijke
inlichtingen verstrekt dr. H. Houweling, tel. (070)340 66 25, e-mail
hans.houweling@gr.nl of dr. K. Groeneveld, tel. 070 340 56 88.
Bezoekadres Postadres
Parnassusplein 5 Postbus 16052
2511 VX Den Haag 2500 BB Den Haag
Telefoon (070) 340 75 20 Telefax (070) 340 75 23
E-mail: info@gr.nl www.gr.nl