Persbericht
Rijksuniversiteit Groningen / nummer 40 / 18 maart 2008
Overgewicht leidt tot nierschade
Overgewicht geeft een verhoogde kans op nierschade. In de toekomst vormt nierschade door overgewicht een steeds groter probleem. Dat blijkt uit onderzoek van Renate Bosma van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Vrij algemeen bekend is dat overgewicht tot hart- en vaatziekten, diabetes en hoge bloeddruk kan leiden. Onafhankelijk hiervan leidt overgewicht ook tot nierschade door verminderde bloeddoorstroming van de nier. Bosma promoveert op 26 maart 2008 op haar onderzoek aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Gevolgen van overgewicht zijn onder meer hoge bloeddruk en suikerziekte. Deze aandoeningen kunnen op hun beurt nierschade tot gevolg hebben. Maar ook los daarvan kan overgewicht nierschade veroorzaken, doordat het leidt tot verminderde bloeddoorstroming van de nier. In laboratoriumonderzoek en onderzoek met proefdieren is dit verband al veelvuldig aangetoond. Studies bij de mens zijn zeldzamer. In de meeste gevallen is bovendien onderzoek gedaan bij mensen met ernstige vetzucht. Uit het onderzoek van Bosma blijkt dat ook bij mensen met minder ernstige vormen van overgewicht de bloeddoorstroming van de nier vermindert.
Body Mass Index
De afgelopen 30 jaar werd in het UMCG bij een groot aantal niertransplantatiepatiënten en gezonde vrijwilligers de bloeddoorstroming van de nier (renale hemodynamiek) gemeten. Bosma analyseerde de gegevens en constateert een duidelijke relatie tussen een hogere Body Mass Index (BMI) en een hogere bloeddruk lokaal in de nier. Bij niertransplantatiepatiënten was dit zelfs voorspellend voor afstoting van de getransplanteerde nier op langere termijn. Dit suggereert dat een hogere bloeddruk in de nier een rol speelt bij het risico op nierschade op de lange termijn.
Afvallen of medicijnen
De meest logische manier om de kans op nierschade te verminderen is afvallen. Maar dat is niet in alle gevallen haalbaar. Na een niertransplantatie treedt veelal zelfs gewichtstoename op, door het wegvallen van de dieetbeperkingen, en het gebruik van eetlust versterkende medicijnen (prednisolon). Hoopgevend is dat de bloeddruk in de nier ook met medicijnen (ACE-remmers) beïnvloed kan worden. Ook een zoutarm dieet draagt bij aan verlaging van de bloeddruk in de nier. Of deze maatregelen ook op langere termijn de nier daadwerkelijk beschermen tegen de schadelijke gevolgen van overgewicht, moet nog worden onderzocht.
Langer leven, meer risico
Door verbeterde behandeling overlijden sinds de jaren 1970 steeds minder mensen aan hart- en vaatziekten, en ook diabetes wordt steeds beter beheersbaar met behulp van medicijnen en leefregels. Hierdoor blijven ouderen met een verhoogde BMI langer leven, en hebben zij een grotere kans, of anders gezegd meer tijd, om nierschade te ontwikkelen.
Grootste gezondheidsprobleem
Het aantal mensen met overgewicht en obesitas neemt onrustbarend toe. In Nederland is al zo'n veertig procent van de bevolking te zwaar. Overgewicht (BMI hoger dan 25) en obesitas (BMI hoger dan 30) komen steeds vaker voor, en lijken het grootste gezondheidsprobleem van de 21ste eeuw te gaan vormen. In de Verenigde Staten (VS) heeft momenteel bijna 65% van de inwoners overgewicht, terwijl er bij ruim 30% sprake is van obesitas. De situatie in Nederland is weliswaar minder ernstig, maar toch is bij zo'n 40% van de bevolking sprake van overgewicht en bij 10% van obesitas.
Curriculum vitae
Renate Bosma (Borger, 1971) studeerde geneeskunde te Groningen. Ze verrichtte haar promotieonderzoek aan de afdeling Interne Geneeskunde van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Ze promoveert tot doctor in de Medische Wetenschappen bij prof.dr. G.J. Navis en prof.dr. P.E. de Jong. Ze werkt thans als internist-nefroloog in het Meander Medisch Centrum te Amersfoort. De titel van haar proefschrift luidt: 'Role of renal hemodynamics in obesity-associated renal risk'.
Noot voor de pers
Informatie: via Joost Wessels, UMCG, Communicatie, tel. 050-361 4464 / 361 2200, e-mail:
Redactie
Afdeling Communicatie / Postbus 72, 9700 AB Groningen / 050 - 363 44 44 /
Rijksuniversiteit Groningen
De Rijksuniversiteit Groningen behoort tot de top van de Europese research-universiteiten en is internationaal georiënteerd. De universiteit is maatschappelijk actief en voelt zich betrokken bij haar omgeving. Talent, ambitie en prestatie van de 25.000 studenten en 5.500 medewerkers worden waar mogelijk gehonoreerd.
Rijksuniversiteit Groningen