Persbericht Rijksmuseum van Oudheden en Universiteit Leiden 25 maart 2008
Leidse archeologen weer terug uit Egypte
Archeologen van het Rijksmuseum van Oudheden en de Universiteit Leiden zijn weer teruggekeerd uit Egypte na hun 34ste opgravingsseizoen te Sakkara. Daar hebben zij de ondergrondse kamers en gangen opgegraven van het vorig jaar ontdekte graf van de 'koninklijke schenker' Ptahemwia uit de tijd van farao Achnaton (1353-1335 v. Chr.). Ook is onderzoek gedaan naar een mysterieus ondergronds complex onder het eerder opgegraven graf van Maya, de schatbewaarder van farao Toetanchamon. Het onderzoek daarin leverde aanwijzingen dat er zich in het gebied nog veel oudere graven bevinden.
Het onderzoek richtte zich in de eerste plaats op de ondergrondse ruimtes van het in 2007 gevonden graf van Ptahemwia, de Schenker des Konings ten tijde van farao Achnaton. Die bleken al in de oudheid te zijn leeggeroofd, en te zijn hergebruikt voor begravingen tijdens de Late Periode (5de eeuw v.Chr.). Het team stuitte ondermeer op fragmenten aardewerk, skeletten van volwassenen en kinderen, amuletten en delen van houten sarcofagen. In totaal werden vijf uit de rots gehouwen grafkamers uitgegraven. Alleen de diepste kamer, op 15 meter onder grond, bevatte nog resten van de oorspronkelijke begravingen, maar helaas ernstig beschadigd en zonder inscripties. Opvallend is dat een deel van het graf van Ptahemwia onvoltooid is gebleven. De nieuwe vondsten lijken er echter toch op te wijzen dat hij hier wel degelijk is begraven.
Ten noorden van Ptahemwia's graf werd een inscriptiefragment met de naam van een zekere Nebiau gevonden, die is voorgesteld terwijl hij bidt tot de zonnegod Aton. Dit wijst er op dat er in dit gebied nog meer graven uit de periode van koning Achnaton zouden moeten zijn.
In samenwerking met een team van archeologen van het Nederlands-Vlaams Instituut in Cairo is een ondergrondse ruimte onder het van 1987-1991 opgegraven graf van Maya en Merit onderzocht. Die bleek al in gebruik te zijn geweest ten tijde van de eerste farao's in het derde millennium v.Chr. Het team vond daar onder andere een zegelindruk van koning Chasechemwy uit de Tweede Dynastie (2770-2649 v.Chr.) en vele vazen en scherven van steen en aardewerk. Naar verwachting zal nader onderzoek tijdens de campagne van 2009 meer informatie opleveren over de mogelijke eigenaar.
Bij Sakkara ligt een begraafplaats van de oude Egyptische hoofdstad Memphis. Het archeologisch onderzoek van het museum in Sakkara heeft tot doel informatie te verkrijgen over de historische context van de Egyptische collectie van het museum. Het museumteam graaft hier sinds 1975, eerst samen met de Londense Egypt Exploration Society, sinds 1999 met de Universiteit Leiden. De opgraving staat onder leiding van dr. Maarten Raven, conservator van de Egyptische collectie van het museum, en dr. René van Walsem, docent egyptologie van de Leidse universiteit. Het project wordt gefinancierd door het museum, de Universiteit Leiden, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, de EFG-Hermes Bank, de Stichting 'Friends of Saqqara', en enkele particulieren.
Foto's van dit opgravingsseizoen zijn opgenomen in de tentoonstelling 'Hakken in het zand. Nederlandse opgravingen in Egypte', die nog tot 11 mei in te zien is in het Rijksmuseum van Oudheden. Een verslag van de opgraving is te lezen op
Rijksmuseum van Oudheden